از مانیا و هیپومانیا چه می‌دانید؟

حسین روزبهانی، روانشناس و استاد دانشگاه اظهار کرد: اختلال دو قطبی دارای جنبه‌های متفاوتی است که مهم‌ترین آنها مانیا (شیدایی) و هیپومانیا (نیمه شیدایی) هستند.

وی در توضیح مانیا گفت: برای تشخیص مانیا، فرد باید حداقل ۷ روز این دوره را تجربه کند، هرچند ممکن است مدت آن طولانی‌تر هم شود. در این حالت، فرد معمولاً خلق بسیار بالایی دارد و تحریک‌پذیر است؛ به این معنا که ممکن است به سرعت عصبانی شود، ناگهان از شادی به غم تغییر حالت دهد، و رفتار‌های افراطی از خود نشان دهد. همچنین، انرژی این افراد به طور چشمگیری بالاتر از حالت عادی است.

این روانشناس درباره علائم مانیا افزود: افراد مبتلا معمولاً عزت نفس کاذب یا هذیان بزرگ‌منشی دارند که با توانایی‌های واقعی آنها همخوانی ندارد. این افراد کم‌خواب هستند، پرحرفی می‌کنند و پرش افکار دارند، به طوری که هنگام صحبت از موضوعی به موضوع دیگر می‌پرند و شنونده نمی‌تواند به راحتی صحبت‌های آنها را دنبال کند. حواس‌پرتی، رفتار‌های لذت‌جویانه و پرخطر مانند ولخرجی‌های زیاد یا اصرار به انجام کار‌ها تا حد افراطی نیز از دیگر علائم است.

روزبهانی در ادامه درباره هیپومانیا توضیح داد: هیپومانیا یا نیمه شیدایی، یک مرحله خفیف‌تر از مانیا است که علائم مشابهی دارد، اما شدت آنها کمتر است. مدت زمان این دوره حداقل ۴ روز است. تفاوت اصلی اینجاست که در هیپومانیا، فرد هذیان و توهم ندارد و نیاز به بستری شدن احساس نمی‌شود، برخلاف مانیا که معمولاً به دلیل شدت علائم، بستری شدن بیمار الزامی است.

وی در خصوص شیوع اختلال دو قطبی گفت: این اختلال تقریبا در میان زنان و مردان برابر دیده می‌شود، اما مطالعات نشان داده‌اند که در کشور‌های پردرآمد، میزان شیوع آن دو برابر کشور‌های کم‌درآمد است. همچنین، افرادی که طلاق گرفته‌اند، نسبت به افراد متأهل یا کسانی که هرگز ازدواج نکرده‌اند، آمار بیشتری از ابتلا به این اختلال دارند.

این روانشناس با اشاره به عوامل ژنتیکی بیان کرد: احتمال ابتلا به اختلال دو قطبی در خویشاوندان درجه اول افراد مبتلا، ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عادی است. همچنین، افرادی که در خانواده آنها سابقه اسکیزوفرنی وجود دارد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال دو قطبی هستند، چرا که این دو بیماری تا حدی از نظر ژنتیکی به هم مرتبط هستند.

روزبهانی به آمار خودکشی در میان افراد مبتلا اشاره کرد و گفت: افراد مبتلا به اختلال دو قطبی، ۱۵ برابر بیشتر از افراد عادی دست به خودکشی می‌زنند. به طوری که یک‌چهارم خودکشی‌های جهان را این بیماران تشکیل می‌دهند.

وی در پایان تأکید کرد: اگر فردی یک دوره مانیا را تجربه کند، احتمال زیادی وجود دارد که دوره‌های بعدی نیز رخ دهد. تجربه چند دوره مانیا به این معناست که فرد به احتمال زیاد تا پایان عمر با این اختلال درگیر خواهد بود و تنها راه کنترل آن دارودرمانی و روان‌درمانی مداوم است.

منبع: آنا