علت درد پستان‌ها از چیست؟ بررسی ۱۱ علت رایج + راه‌های پیشگیری و درمان

درد پستان چیست؟

درد پستان که به آن ماستالژی (mastalgia) نیز گفته می‌شود، یک وضعیت بسیار شایع است که می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. این درد می‌تواند از احساس خفیف تا ضربان‌دار و شدید متفاوت باشد. درد مکرر یا مداوم پستان می‌تواند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند و انجام فعالیت‌های روزانه را دشوار سازد. همچنین درد پستانی که برطرف نمی‌شود، می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل زمینه‌ای باشد که نیاز به بررسی و درمان توسط پزشک دارد.

عواملی مانند تغییرات هورمونی (به دلیل داروها یا قاعدگی)، پوشیدن سوتین نامناسب یا عفونت می‌توانند باعث درد پستان شوند. در مردان، وضعیتی به نام ژنیکوماستی (gynecomastia) شایع‌ترین علت درد پستان است. بیشتر موارد درد پستان ناشی از سرطان پستان نیستند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره جراحی سینه در آقایان (عمل ژنیکوماستی)   باید بدانید

انواع درد پستان در زنان کدام‌اند؟

دو نوع اصلی درد پستان وجود دارد: چرخه‌ای و غیرچرخه‌ای.

درد چرخه‌ای پستان

این نوع درد با چرخه‌ی قاعدگی هماهنگ است. بیشتر در سنین ۲۰ تا ۵۰ سال دیده می‌شود. ممکن است در یک یا هر دو پستان احساس درد داشته باشید و معمولاً به دلیل تغییرات طبیعی هورمونی رخ می‌دهد. این درد معمولاً حدود یک هفته قبل از شروع قاعدگی ظاهر می‌شود.

درد چرخه‌ای پستان به‌طور طبیعی پس از شروع قاعدگی برطرف می‌شود اما پیش از چرخه‌ی بعدی بازمی‌گردد. همچنین مصرف یا تغییر داروهای هورمونی (مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری یا درمان جایگزینی هورمونی) می‌تواند این نوع درد را ایجاد کند. درد چرخه‌ای، الگوای قابل پیش‌بینی دارد. این نوع درد معمولاً پس از یائسگی برطرف می‌شود.

درد غیرچرخه‌ای پستان

این نوع درد ارتباطی با چرخه‌ی قاعدگی یا عادت ماهانه ندارد. بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود و می‌تواند بعد از یائسگی هم ادامه داشته باشد. درد غیرچرخه‌ای، الگوی مشخصی ندارد. ممکن است گهگاهی ظاهر شود یا مزمن و مداوم باشد. این نوع درد، معمولاً یک پستان و ناحیه‌ی خاصی از آن را درگیر می‌کند. درد غیرچرخه‌ای اغلب به دلیل آسیب، اندازه‌ی پستان یا یک بیماری خوش‌خیم (غیرسرطانی) ایجاد می‌شود.

در جدول زیر، درد چرخه‌ای و غیر چرخه‌ای پستان را به‌صورت مقایسه‌ای آورده‌ایم.

علت درد پستان‌ها از چیست؟

علت درد و سوزش پستانها چیست؟ در ادامه، علت درد سینه سمت راست زنان و سینه چپ آورده شده است.

تغییرات هورمونی

حساسیت یا تورم پستان‌ها معمولاً به تغییرات هورمونی پیش از قاعدگی، بارداری یا یائسگی مربوط است. این نوع درد معمولاً باعث حساسیت در هر دو پستان می‌شود و ممکن است تا زیر بغل گسترش یابد.

وقتی درد پستان با چرخه قاعدگی مرتبط باشد، به آن درد چرخه‌ای پستان گفته می‌شود. درد چرخه‌ای می‌تواند بخشی از مجموعه علائمی باشد که پیش از قاعدگی رخ می‌دهند و به آن سندرم پیش از قاعدگی (PMS) گفته می‌شود یا ممکن است به‌تنهایی ایجاد شود. PMS  موقتی است اما افراد می‌توانند علائم آن را با مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، پوشیدن سوتین راحت و استفاده از گرمای ملایم برای تسکین درد کنترل کنند.

اندازه و فرم سوتین 

در صورتی که سوتین‌ خیلی تنگ باشد یا فنر فلزی داشته باشد، به پوست یا بافت پستان فشار می‌آورد و موجب درد پستان می‌شود.

 تغییرات فیبروکیستیک پستان

تغییرات فیبروکیستیک پستان، بی‌ضرر اما احتمالاً ناراحت‌کننده هستند و به دلیل نوسانات هورمونی باعث می‌شوند پستان‌ها توده داشته باشند. بیماری فیبروکیستیک پستان شایع‌ترین نوع شرایط خوش‌خیم (غیرسرطانی) پستان است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• پستان‌هایی که سفت‌تر از حالت عادی به نظر می‌رسند؛
• حساسیت؛
• توده یا کیست؛
• نوک پستان حساس.

روش‌های درمان یا کنترل تغییرات فیبروکیستیک شامل موارد زیر است:

• مصرف مسکن‌های بدون نسخه
• استفاده از کمپرس سرد یا گرم
• پرهیز از مصرف زیاد نمک، کافئین یا چربی
• شروع یا قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری

اگر تغییرات فیبروکیستیک با استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری جدید مرتبط باشد، لازم است پیش از تغییر دوز یا قطع مصرف دارو، با پزشک مشورت کنید.

التهاب پستان

التهاب پستان (Mastitis) معمولاً ناشی از عفونت است. اگرچه این مشکل بیشتر در افراد شیرده رخ می‌دهد اما می‌تواند در دیگران نیز دیده شود. عفونت سینه با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. مادر شیرده باید پستان‌ها را از شیر خالی کند. اگر آبسه وجود داشته باشد، پزشکان چرک را با جراحی یا با سوزن تخلیه می‌کنند.

 داروها

برخی داروها می‌توانند در بروز درد پستان نقش داشته باشند؛ از جمله:

• داروهای دیژیتالیس مانند دیگوکسین (Digox) برای درمان نارسایی قلبی و آریتمی
• کلرپرومازین، داروی اختلالات روانی
• برخی داروهای مدر نگه‌دارنده پتاسیم مانند اپلرنون (Inspra) یا اسپیرونولاکتون (Aldactone)
• اکسی ‌میتالون (Anadrol) برای درمان کم‌خونی
• متیل ‌دوپا (Aldomet) برای درمان فشار خون بالا

افرادی که دچار درد پستان هستند باید با پزشک مشورت کنند تا مشخص شود آیا داروهای مصرفی می‌توانند عامل علائم باشند یا خیر.

بافت اسکار (جای زخم)

جراحی و پرتودرمانی برای سرطان پستان می‌توانند موجب ایجاد بافت اسکار شوند. این وضعیت می‌تواند باعث بی‌حسی، درد و تغییر در بافت و ظاهر پستان شود.

بیشتر بخوانید: علائم اولیه سرطان پستان: نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شود

کشیدگی یا آسیب در پشت، گردن یا شانه

درد پستان همیشه از خود پستان منشا نمی‌گیرد. برای مثال، کشیدگی یا آسیب در پشت، گردن یا شانه ممکن است باعث دردی شود که در پستان احساس گردد. وقتی فرد دردی را در ناحیه‌ای وسیع‌تر از محل اصلی آن احساس می‌کند، به آن درد ارجاعی گفته می‌شود.

 کاستوکوندریت

کاستوکوندریت به معنای التهاب غضروف‌های دنده‌ای است که دنده‌ها را به استخوان جناغ متصل می‌کنند. این وضعیت می‌تواند باعث درد تیز در قفسه سینه و حساسیت شود و ممکن است به‌تدریج یا ناگهانی شروع گردد.

درد دیواره قفسه سینه

بخشی از بیماری‌ها می‌توانند موجب درد در دیواره قفسه سینه شود. این درد گاهی ممکن است شبیه درد پستان احساس شود، در حالی که منشا آن پستان نیست. شدت درد می‌تواند متفاوت باشد، از یک ناحیه خاص تا بخش وسیعی از پستان.

 کیست‌ پستان

کیست‌های پستان، کیسه‌های پر از مایع هستند. آن‌ها غیرسرطانی، نسبتاً نرم و بیشتر در زنان و در دوره پیش از یائسگی شایع‌اند. برخی کیست‌ها علامتی ایجاد نمی‌کنند اما برخی دیگر می‌توانند درد و ترشح از نوک پستان ایجاد کنند. در صورت نیاز، درمان شامل تخلیه مایع با سوزن است.

سرطان پستان

سرطان پستان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پستان دچار جهش شده و به‌طور غیر قابل ‌کنترل رشد می‌کنند. درد پستان معمولاً ناشی از سرطان نیست اما می‌تواند یکی از علل باشد. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• وجود توده در پستان
• درد در هر بخشی از پستان
• هرگونه ترشح از نوک پستان (خونی، شفاف یا غیره)
• چین‌خوردگی یا تحریک پوست پستان

به‌ندرت، افراد ممکن است دچار سرطان پستان التهابی شوند که علائم متفاوتی دارد، از جمله:

• درد و حساسیت
• تغییر رنگ پوست
• تورم

گزینه‌های درمان سرطان پستان شامل جراحی، شیمی ‌درمانی، هورمون‌ درمانی، پرتو درمانی و درمان‌های بیولوژیک است. معمولاً افراد بیش از یک روش درمانی را دریافت می‌کنند.

عوارض درد پستان چیست؟

عوارض احتمالی درد پستان بسته به علت آن متفاوت است. اگر درد پستان، غیرچرخه‌ای باشد، عوارض عبارتند از:

• مشکل در خوابیدن
• اختلال در روابط جنسی
• ناتوانی در شرکت در ورزش یا فعالیت‌های پرتحرک

با این حال، برخی انواع درد پستان به دلیل بیماری یا عفونت ایجاد می‌شوند. در صورت درمان نشدن، این مشکلات می‌توانند عوارض جدی‌تری ایجاد کنند.

علت درد سینه سمت چپ و زیر بغل زنان

از شایع‌ترین دلایل درد سینه سمت چپ و زیر بغل زنان می‌توان به تغییرات هورمونی، استفاده از سوتین نامناسب یا کشیدگی عضلات اشاره کرد. در اکثر موارد، این دردها جدی نیستند، مگر اینکه با علائم آنژین (درد قفسه سینه مرتبط با قلب) همراه باشند. برای تسکین این دردها در خانه، می‌توانید از داروهای بدون نسخه یا کمپرس گرم استفاده کنید. چنانچه علت درد زیر بغل مشخص نباشد، مثلاً ناشی از آسیب یا ضربه به این ناحیه نباشد، یا اگر درد زیادی در زیر بغل یا سمت چپ سینه احساس می‌کنید، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر با پزشک متخصص مشورت کنید.

درد پستان در زنان چقدر شایع است؟

نقل قول از:

clevelandclinic

About 70% of women will have breast pain at least once. Breast pain is more common in women who haven’t reached menopause.

ترجمه:

حدود ۷۰ درصد زنان دست‌کم یک ‌بار در طول زندگی خود دچار درد پستان می‌شوند. این درد در زنانی که هنوز به یائسگی نرسیده‌اند، شایع‌تر است.

درد پستان در مردان چقدر شایع است؟

حدود ۵۰ تا ۶۵ درصد مردان نیز در مقطعی از زندگی خود، درد پستان را تجربه می‌کنند. شایان ذکر است که بیشتر علل درد پستان جدی یا تهدیدکننده زندگی نیستند.

تشخیص درد پستان چگونه است؟

پیش از معاینه پستان، پزشک درباره‌ی علائم، مدت زمان تجربه آن‌ها، شدت و تناوب درد سوال خواهد کرد. در طول معاینه پستان، پزشک به دنبال توده احتمالی می‌گردد. ممکن است از شما بخواهد هنگام معاینه به جلو خم شوید تا بررسی کند درد از خود پستان است یا از داخل قفسه سینه. همچنین ممکن است ماموگرافی یا سونوگرافی تجویز شود. اینکه کدام ‌یک لازم است، به چند عامل بستگی دارد، از جمله:

• نوع خاص درد
• یافته‌های معاینه پستان
• سن شما
• مدت زمان گذشته از آخرین تصویربرداری پستان

درمان درد پستان

از آن‌جا که درد چرخه‌ای بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی است، معمولاً به درمان خاصی نیاز ندارد. با این حال، برای کنترل علائم در صورت شدید بودن درد می‌توان از مسکن‌های زیر استفاده کرد:

• استامینوفن
• ایبوپروفن
• ناپروکسن سدیم
• آسپرین
• دیکلوفناک

اگر درد پستان شدیدتر باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند دانازول یا تاموکسیفن تجویز کند. این داروها عوارض جانبی خاصی دارند، بنابراین مشورت با پزشک برای ارزیابی سود و زیان آن‌ها ضروری است. روش‌های دیگر برای تسکین درد پستان به شرح زیر است:

• پرهیز، تغییر یا قطع داروهای هورمونی (مانند قرص‌های ضدبارداری) یا داروهایی که به درد پستان منجر می‌شوند (البته فقط با نظر پزشک)
• استفاده از سوتین مناسب و حمایتی (اندازه و شکل پستان در طول زمان تغییر می‌کند، پس باید مرتباً سایز مناسب را بررسی کرد)
• پرهیز از مصرف دخانیات مانند سیگار
• حذف کافئین
• استفاده از گرما روی ناحیه‌ی دردناک پستان (با محافظت از پوست)
• مصرف مکمل ویتامین E (برخی مطالعات نشان می‌دهند برای درد پستان ناشی از قاعدگی مفید است)
• مصرف مکمل منیزیم (اگر حدود دو هفته پیش از قاعدگی مصرف شود، می‌تواند برخی علائم را کاهش دهد).
• استفاده از کرم‌های موضعی تروآمین سالیسیلات (OTC) برای تسکین درد.
• انجام تمرین‌های آرام‌سازی برای کاهش استرس.

برخی از این درمان‌ها هنوز به‌خوبی مطالعه نشده‌اند و ممکن است برای همه مفید نباشند. بنابراین لازم است پیش از استفاده، با پزشک مشورت کنید.

اگر درد غیرچرخه‌ای پستان داشته باشید، پزشک ممکن است درمان‌های مشابه درد چرخه‌ای را توصیه کند اما اگر علت زمینه‌ای مشخصی مانند عفونت یا کیست خوش‌خیم پیدا شود، درمان اختصاصی (مانند آنتی‌بیوتیک یا جراحی) لازم است.

چه نوع درد پستانی نگران‌کننده است؟

اگر درد پستان بیش از دو هفته ادامه داشته باشد یا الگوی مشخصی نداشته باشد، می‌تواند نشانه‌ای باشد که باید با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر پس از یائسگی دچار درد پستان شوید، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.

آیا طبیعی است که فقط یک پستان درد داشته باشد؟

بله. درد پستان می‌تواند یک یا هر دو پستان را درگیر کند. تغییرات هورمونی معمولاً هر دو پستان را تحت تاثیر قرار می‌دهند اما این یک قانون قطعی نیست. به همین شکل، یک عفونت یا بیماری زمینه‌ای می‌تواند تنها یک پستان را درگیر کند یا هر دو را. در هر صورت، برای تشخیص دقیق، همیشه بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

چه کسانی بیشتر در معرض درد پستان هستند؟

احتمال تجربه‌ی درد پستان در شما بیشتر است، اگر:

• پستان‌های بزرگ داشته باشید. افرادی که پستان‌های بزرگ دارند معمولاً دچار درد شانه، گردن و پشت نیز می‌شوند.
• جراحی پستان انجام داده باشید و بافت اسکار (جای زخم) در آن ایجاد شده باشد.
• داروهایی مصرف کنید که بر هورمون‌ها اثر می‌گذارند، مانند قرص‌های ضدبارداری، داروهای باروری، هورمون ‌درمانی و موارد دیگر.
• مقدار زیادی کافئین مصرف می‌کنید. پژوهش‌ها نشان می‌دهند ارتباطی میان درد پستان و مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار وجود دارد.

آیا می‌توان از درد پستان پیشگیری کرد؟

از آن‌جا که درد چرخه‌ای پستان، بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی است، نمی‌توان کاملاً از آن جلوگیری کرد اما با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی، می‌توان شدت علائم را کاهش داد. این تغییرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• پوشیدن سوتین مناسب
• کاهش مصرف کافئین
• ترک سیگار

کلام آخر

درد پستان، میان زنان و مردان رایج است و می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند. علت درد پستانها در زنان معمولاً تغییرات هورمونی، سوتین نامناسب، تغییرات فیبروکیستیک یا عفونت است و در اغلب موارد نشانه‌ی سرطان نیست. این درد به دو نوع اصلی چرخه‌ای (مرتبط با قاعدگی و نوسانات هورمونی) و غیرچرخه‌ای (بدون ارتباط با چرخه قاعدگی و ناشی از علل موضعی یا ارجاعی) تقسیم می‌شود. با این حال، در صورتی که درد بیش از دو هفته ادامه یابد، الگوی مشخصی نداشته باشد، یا پس از یائسگی شروع شود، باید برای تشخیص دقیق علت زمینه‌ای و دریافت درمان‌های اختصاصی به پزشک مراجعه کنید.