عوارض تنبیه کردن کودک، چیست؟

حتما برای شما هم این مساله پیش آمده که کودکتان در شرایطی کاری انجام داده یا حرفی به زبان آورده که باعث ناراحتی و پرخاشگری‌تان شده و از نظر شما لازم است که برای این رفتار نادرستش تنبیه شود. با این حال بهتر است قبل از اقدام به هر کاری، دلیل اینکه می‌خواهید کودک را تنبیه کنید به او بگویید.

تربیت کودک
دکتر پریناز بنیسی، روان‌شناس تربیتی با بیان این مساله گفت: «اغلب والدین نسبت به تربیت کودکان خود بسیار حساس هستند و گاهی این حساسیت باعث می‌شود در برخی از روش‌های تربیتی افراط و تفریط صورت بگیرد. درحالی که همیشه تاکید بر این بوده که برای اینکه کودک بفهمد رفتارش اشتباه است، نباید به‌هیچ‌وجه تنبیه بدنی صورت بگیرد یا بیش‌ازحد سخت‌گیری شود.»

والدین باید قبل از انتخاب گزینه تنبیه، رفتار اشتباه کودک را به او گوشزد کنند و یادآور شوند که اگر دوباره چنین رفتاری از او سر بزند، تنبیه خواهد شد.

این روانشناس تربیتی با بیان اینکه با تعیین برخی محرومیت‌ها و بی‌توجهی به کودک، او متوجه پیامدهای رفتار اشتباهش شود، گفت:‌«بهترین نوع تنبیه، محروم کردن کودک از خواسته‌های مطلبوش است مثلا اگر عاشق رفتن به پارک یا دوچرخه‌سواری یا بازی با رایانه یا تماشای تلویزیون است، برای مدت مشخصی او را از انجام این کارها محروم کنید یا اینکه برای مدتی مشخص با او حرف نزنید.»

در تنبیه کودک، مدت‌ زمانی که در نظر گرفته می‌شود باید کوتاه باشد به‌خصوص در سنین پایین، و علاوه بر این، نکته حائز اهمیت دیگری هم که باید به آن توجه داشت این است که از نظر تربیتی، زمانی تنبیه بیشترین تاثیر خود را دارد که بلافاصله بعد از رفتار ناپسند کودک و برای دوره‌ای موقت انجام شود.

والدین نباید این مساله را فراموش کنند که تکرار در به کارگیری یک روش تربیتی باعث می‌شود در نظر کودک به صورت یک عادت رفتاری شکل بگیرد و درنتیجه اثردهی آن کاهش بیابد. درضمن، در صورتی که فرزندشان برای رفتار ناپسندش نیاز به تنبیه دارد، لازم است که بداند به چه دلیل تنبیه می‌شود بنابراین والدین باید رفتار اشتباه کودک را برایش گوشزد کنند و توضیحات لازم را به او بدهند.

هشدار
والدین مراقب باج‌گیری کودکان باشند، گاها برخی والدین برای اینکه فرزندشان رفتار نادرستی از او سر نزد او را تشویق می‌کنند؛ مثلا می‌گویند «اگر به مهمانی برویم، بی‌ادبی نکنی و سروصدا راه نیندازی یا این حرف را نزنی یا جیغ نکشی، تو رو به پارک می‌برم یا برایت عروسک و ماشین و خوراکی می‌خرم و…» درحالی که این رفتارها درست نیست و می‌تواند زمینه را برای تشدید رفتارهای نادرست کودک فراهم کند. درواقع وقتی کودک بفهمد که مادر از جیغ کشیدن او کلافه و سردرگم می‌شود برای اینکه به خواسته‌اش برسد دست به این رفتار می‌زند. کودکان بسیار باهوش هستند و با فهمیدن این مسائل مدام در حال باج‌گیری از مادر و پدر خواهند بود. بنایراین باید کودک را در قبال رفتار درست و مطلوب تشویق کرد.