ترس کودکان از استخر، راه حل مناسب

ترس، چیزی است که در اکثر کودکان در سنین مختلف و موقعیت‌های متفاوت وجود دارد؛ اما ترسی که مانع از حضور او در برخی موقعیت‌ها شود و او را از برخی روابط دور کند، وحشتی است که نیاز به توجه و درمان دارد.

اگر کودک شما از آب وحشت دارد، ترس او باعث می‌شود که نتواند به همراه خانواده و دوستان از تفریحاتی مثل رفتن به استخر و یا ساحل دریا لذت ببرد؛ حتی سایر نزدیکان نیز به خاطر او این تفریحات را محدود می‌کنند. وحشت کودک، ترسی است که بی‌رحم، تحمل ناپذیر و بزرگ شده است.

این پدیده از مهم‌ترین علل مراجعه والدین به متخصصان سلامت روحی روانی است؛ زیرا وحشت را به سختی می‌توان کنترل و مدیریت کرد؛ به خصوص اگر موضوع ترسناک چیزی باشد که نتوان از آن اجتناب نمود؛ مثل رعد و برق و طوفان. برخی از متخصصان سلامت کودکان معتقدند علت ترس کودکان از آب، احساس قرار گرفتن در یک موقعیت بی حد و مرز است.

این موقعیت می‌تواند برای یک کودک بسیار ترسناک باشد؛ چرا که در اطراف خود جایی برای تکیه دادن و امنیت داشتن پیدا نمی‌کند و از هر طرف فقط آب وجود دارد.

علائم وحشت
کودکانی که دچار وحشت می‌شوند، از برخی موقعیت‌های ترسناک دوری می‌کنند. کودکی که از آب می‌ترسد، از رفتن به استخر و حتی دوش گرفتن خودداری می‌کند. آنها از محرک‌های ترس شکایت می‌کنند و ناراحتی و نارضایتی خود را کاملاً بروز می‌دهند.

حتی برخی واکنش‌های فیزیکی نیز کاملاً در آنها مشهود است؛ مثلاً هنگام ترس ضربان قلب‌شان تند می‌زند، دچار دل درد می‌شود، دست‌هایشان می‌لرزد و کف دست‌هایشان عرق می‌کند. اگر ترس کودک از آب در حدی باشد که حتی از وان حمام نیز دوری کند، ترس او تبدیل به وحشتی جدی شده است.

یکی از راه‌های مقابله با چنین وحشتی، روش «در معرض‌گذاری» است. در این روش، عامل ایجاد وحشت در محیطی امن، آهسته آهسته در معرض کودک وحشت‌زده قرار می‌گیرد. مثلاً ابتدا کودک را در شرایطی قرار می‌دهند که به آب فکر کند. کم کم واکنش‌های او نسبت به آب افزایش می‌یابد؛ تا جائی‌که حتی علاقه‌مند می‌شود همراه شما تا ظرفشویی بیاید و دستی به آب بزند. خیلی زود ارتباطش با آب بهتر می‌شود و خودش تمایل پیدا می‌کند همراه شما به استخر برود.

ترس ازآب
پدر و مادرها باید ترس و وحشت کودک خود را بشناسند و جدی بگیرند. اگر نسبت به ترس او بی‌اهمیت باشید و یا به آن بخندید، به زودی اعتمادش را به شما از دست می‌دهد و دیگر به حمایت شما فکر نمی‌کند. از کودک خود بخواهید که اندازه و میزان ترس خود را به شما بگوید. شما باید از میان حرف‌های کودکانه‌اش دریابید که ترس او چقدر است. بعد به او روش‌های ریلکس کردن را بیاموزید تا بهتر با مقوله آب مواجه شود.

رفتار پدر و مادرها
مثلاً او را به استخر کوچکی ببرید و به او بگویید که دورتر بایستد و شما را تماشا کند؛ بعد خودتان داخل آب شروع به بازی و بالا و پایین پریدن کنید؛ طوری که او بفهمد از این‌کار لذت زیادی می‌برید. در نهایت، آنقدر شجاعت به دست می‌آورد که سعی کند خودش حتی برای یک‌بار داخل آب برود. اگر این اتفاق افتاد، حواستان باشد که هیچگاه او را مجبور نکنید بیشتر در آب بماند؛ بگذارید با انتخاب خودش وارد آب و از آنجا خارج شود.

کلاس شنا

یکی دیگر از راه‌های آسان و درست برای مقابله با ترس کودک از آب، بهره‌گیری از کلاس‌های آموزش شنا است. در نخستین جلسات اجازه دهید از دور و خارج از آب به بازی و شنای سایر کودکان نگاه کند. وقتی به او شنا کردن را یاد می‌دهید، احساس امنیت بیشتر و اطمینان خاطر نسبت به آب را به او منتقل می‌کنید.

با نگاه کردن به چهره سایر کودکان که از شنا کردن در آب لذت می‌برند، تمایلش برای تجربه این لذت بیشتر می‌شود.

ترس از تاریکی
ترس از تاریکی در میان کودکان بسیار شایع است. کودکانی که تخیلات بسیار قوی دارند، از تاریکی بیشتر می‌ترسند. این ترس گاهی اوقات باعث می‌شود که کودک نتواند به راحتی در اتاق خوابش بخوابد. گاهی اوقات ترس از تاریکی ایجاد دردسرهای زیادی در خانواده می‌کند، اما مهم، امکان غلبه بر این ترس در کودک است، فقط باید درک بیشتری از آن داشته باشیم.

گام نخست
در مورد ترس کودک با او حرف بزنید. این‌کار باعث می‌شود او علت ترسش از تاریکی را به شما بگوید و بفهمد شما به اندازه کافی به او توجه دارید. گاهی اوقات فقط با صحبت کردن، احساس بهتری خواهد داشت و بخشی از ترسش از بین می‌رود و در می‌یابد که برای این مشکل راه‌حلی وجود دارد.

گام دوم
کودک خود را دلداری دهید. به او اطمینان دهید که در اتاق مجاور هستید و همه چیز مطمئن و درست است. کاری کنید که احساس راحتی و آسودگی بیشتری در تاریکی کند.

گام سوم
از تکنیک‌های آرام کننده استفاده کنید؛ مثلاً موسیقی آرامی برای او بگذارید تا روی آن متمرکز شود. همچنین چراغ خوابی با نور ملایم در اتاقش روشن کنید تا اتاق کاملاً تاریک نباشد. به کودکان بزرگ‌تر می‌توانید شیوه‌های تنفس عمیق را یاد بدهید تا به محض احساس ترس با انجام این‌کار، آرامش بیابند.

گام چهارم
چیزهایی که ممکن است ترس کودک را بیشتر کنند را از پیرامونش حذف و یا لااقل کمتر کنید. برخی از کتاب‌ها، کارتون‌ها و فیلم‌ها ترس کودک را افزایش می‌دهند و این ترس شب‌ها به سراغ او می‌آید. لازم است قبل از خواب او را از تمام مواردی که ایجاد ترس بیشتر می‌کند، دور کنید.

گام پنجم
به خاطر پیشرفت کودک به او جایزه دهید تا تشویق شود بیشتر بر ترسش غلبه کند. وقتی که موفقیت‌های کوچکش را با او جشن می‌گیرد، از پیشرفت خود احساس رضایت کرده و سعی می‌کند بیشتر روی این موضوع کار کند.

ترس از صداها
جیغ زدن، شگفت‌زده شدن، بالا و پایین پریدن، چیزهایی نیستند که در مورد کودکان و یا حتی بزرگ‌ترها غیر عادی به نظر برسند. ترس از صداها وقتی که ایجاد حساسیت در کودک می‌کند، دردسر ساز می‌شود. این ترس، از ترس‌های محیطی است و معمولاً در کودکان پنج ساله بیشتر دیده می‌شود.

کودکان کوچک‌تر اغلب از صداهایی شبیه صدای سشوار، جاروبرقی، هود و سایر صداهای ناآشنا می‌ترسند؛ ولی وقتی که بزرگ‌تر می‌شوند، از صداهای عجیب در اطراف خانه، به خصوص وقتی که تنها هستند، هراس دارند. کودکانی که پدر و مادر یا بزرگ‌ترهایی دارند که مدام از هر چیزی می‌ترسند و بالا و پایین می‌پرند، از آنها الگوبرداری می‌کنند.

آنها این نوع واکنش‌ها را از بزرگ‌ترها یاد می‌گیرند. حتی اگر هیچ یک از اطرافیان کودک نسبت به ترس واکنش نشان ندهند، باز هم آنها به دلایل دیگر این نوع ترس را در وجودشان افزایش می‌دهند.

ترس و یا حساسیت به صداها می‌تواند در اثر عوامل ژنتیکی، شرایط پزشکی و مغزی ایجاد شود. لیگیرو فوبیا (Ligyro Phobia) عنوان رسمی ترس از صداها و نام دیگر آن "صدا هراسی" است. علائمی که کودک علاوه بر گریه در چنین مواقع از خود بروز می‌دهد، شامل عرق کردن، حبس کردن نفس و لرزیدن است. در موارد شدیدتر باید انتظار حملات شدیدتر را نیز داشت.

اخطار
هیچ‌گاه کودک خود را مجبور نکنید که به تنهایی زمانی را در تاریکی بگذراند. این‌کار ترس او را از تاریکی کم نخواهد کرد. برخی کارها را در محیط تاریک انجام دهید تا او آرام آرام به تاریکی خو کند.

مقابله با ترس از صداها
روش‌های مختلفی برای مقابله با این نوع ترس وجود دارد؛ مثلاً به کودک اجازه دهید منبع صدایی را که ایجاد ترس می‌کند، بشناسد. اگر ترسش همچنان ادامه داشت، سعی کنید در سایر مواقعی که آرام است، کمی از صداهای بلندتر استفاده کنید.

اگر کودک کمی بزرگ‌تر است، به او مهارت‌های لازم برای مقابله با ترس از صداها را بیاموزید، مثل نفس عمیق کشیدن و بررسی صداهایی که ایجاد ترس نموده‌اند. با بزرگ‌تر شدن کودکان، خود به خود ترس آنها از صداها از بین می‌رود.