چه عواملی باعث واریکوسل میشود؟

واریکوسل عبارت است از اتساع وریدهایی (سیاهرگ) که خون را از بیضه‌ها خارج می‌کنند و غیرقابل پیشگیری است.

چه عاملی سبب واریکوسل می‌شود؟

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری: باید گفت، سیاهرگ‌ها مسئول خارج کردن خون از عضو و هدایت آن به طرف قلب هستند و برای این که خونی که به سمت بالا می‌رود به عقب برنگردد، داخل سیاهرگ‌ها دریچه‌هایی وجود دارند که از برگشت خون جلوگیری می‌کنند. حالا اگر این دریچه‌ها خراب شوند، خون براحتی به طرف عقب برگشته و موجب اتساع سیاهرگ‌ها خواهد شد.

باید بدانید سیاهرگ بیضه سمت چپ به سیاهرگ کلیه چپ می‌ریزد. اگر یک مرد بالای 40 سال، ناگهان دچار واریکوسل بیضه چپ شود، یک دلیل آن این است که سرطان کلیه سبب مسدود شدن سیاهرگ کلیه و پس زدن خون در سیاهرگ بیضه همان طرف شده است.

معمولا بیمار متوجه وجود واریکوسل نمی‌شود و بیماری به دنبال بررسی علت ناباروری تشخیص داده می‌شود. حتی گاهی بیمار از دوستان و افراد فامیل می‌شنود که فلانی برای درمان ناباروری، عمل جراحی واریکوسل انجام داده است و کنجکاو می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند. البته برخی مواقع، بیمار مبتلا به واریکوسل احساس درد در بیضه همان طرف یا احساس سنگینی می‌کند. همچنین ممکن است به دلیل عدم تقارن بیضه‌ها به پزشک مراجعه کند و واریکوسل تشخیص داده شود. حتی به ندرت بیمار متوجه رگ‌های برجسته در کیسه بیضه می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند، اما به طور کلی درد مبهم در ناحیه بیضه‌ها، احساس سنگینی یا کشیدگی در بیضه، رگ‌های متسع در داخل کیسه بیضه، احساس ناراحتی در بیضه یا کیسه بیضه و کوچکی بیضه مبتلا جزو مهم‌ترین علائم بیماری هستند.

درمان واریکوسل

درمان واریکوسل، جراحی است. معمولا یک شکاف حدود سه سانتی‌متری در ناحیه بالای کشاله ران داده می‌شود و تمامی سیاهرگ‌های طناب بیضه قطع می‌شوند. بعضی سیاهرگ‌های بیضه از داخل شکم عبور می‌کنند و جراح نمی‌تواند آنها را ببیند. حتی بعضی مویرگ‌ها در داخل طناب بیضه قابل رویت نیستند.

بنابراین بسته به نوع عمل جراحی، میزان عود بعد از عمل حدود ۱۰ درصد است. گاهی واریکوسل فوق‌العاده شدید است و صدها سیاهرگ متسع داخل کیسه بیضه وجود دارد. این واریکوسل‌ها نیز با عمل جراحی صددرصد قابل اصلاح نیستند.

گاهی بیمار در معاینه، واریکوسل ندارد (واریکوسل بالینی) و بیماری با سونوگرافی رنگی مشخص می‌شود. این نوع واریکوسل را واریکوسل تحت بالینی می‌گویند و عده‌ای معتقدند که عمل جراحی این واریکوسل موجب بهبود کیفیت اسپرم می‌شود.

کیفیت اسپرم

طی دو روز بعد از عمل جراحی بیمار می‌تواند فعالیت مختصر داشته باشد ولی فعالیت کامل طی یک هفته پس از عمل جراحی خواهد بود. البته گاهی کیفیت اسپرم آنقدر نامناسب است که حتی لقاح مصنوعی نمی‌توان انجام داد. در این موارد،‌ اگر عمل جراحی واریکوسل منجر به حاملگی طبیعی نشود، ممکن است آنقدر کیفیت اسپرم بهبود یابد که حداقل زوجین بتوانند از طریق لقاح مصنوعی صاحب فرزند شوند. با این که عمل جراحی واریکوسل یک عمل جراحی ساده است، عفونت در محل عمل، تجمع مایع در کیسه بیضه و ایجاد هیدروسل و آسیب به شریان بیضه (که سبب از بین رفتن بیضه همان طرف می‌شود) ازجمله عوارض جراحی است.