۱۸۰۲۸۸
۲۰۸۴
۲۰۸۴
پ

بزرگ بودن سر نوزاد، ماکروسفالی چیست؟

ماکروسفالی به معنی سر بزرگ است و نامی برای وضعیتی است که در آن نوزاد یا بچه دارای سری با اندازه‎ به شکل غیر نرمال بزرگ است.

ماکروسفالی اصطلاحی برای توصیف بزرگ بودن غیر معمول سر است. نوزاد مبتلاء به ماکروسفالی دارای سری بزرگ‎تر از سر اغلب نوزادان همسن و همجنس خود است.
در بسیاری از موارد این وضعیت خوش‎خیم یا بی‌ضرر محسوب می‎شود. در موارد دیگر ماکروسفالی می‎تواند نشان‎دهندۀ یک اختلال زیربنایی پزشکی مثل وجود یک سندرم ژنتیکی یا تومور مغزی باشد.

ماکروسفالی چیست؟
ماکروسفالی به معنی سر بزرگ است و نامی برای وضعیتی است که در آن نوزاد یا بچه دارای سری با اندازه‎ به شکل غیر نرمال بزرگ است.
برای اینکه پزشک به تشخیص ماکروسفالی برسد اندازه‎گیری دور سر در فراخ‎ترین بخش آن باید بیشتر از 98 درصد موارد دیگر در همان طیف بارداری و تولد باشد.
ماکروسفالی در برخی از مواقع می‎تواند نشانه‎ای از یک اختلال زیربنایی باشد که نیاز به درمان دارد.
در موارد دیگر ماکروسفالی ممکن است بر اثر عوامل ژنتیکی شامل تاریخچۀ خانوادگی ابتلاء به ماکروسفالی رخ دهد. در این مورد وضعیت مزبور بی‌ضرر محسوب می‎شود.

علل ماکروسفالی
ژن‎ها مسؤول بسیاری از موارد بروز ماکروسفالی محسوب می‎شوند. وقتی یک نوزاد با سر بزرگ دارای تاریخچۀ خانوادگی داشتن سر بزرگ‎تر از اندازه‎های میانگین است پزشکان این وضعیت را به عنوان ماکروسفالی خانوادگی خوش‎خیم تشخیص می‎دهند.
نوزادان دچار ماکروسفالی خانوادگی خوش‎خیم هیچ علامتی غیر از بزرگ بودن سر را تجربه نمی‎کنند و هیچ نگرانی دیگری در مورد سلامت آنها در پیوند با بزرگ بودن سر مطرح نیست.
در هر حال چند علت بالقوه برای ماکروسفالی وجود دارد که نیاز به توجهات پزشکی دارند که یکی از آنها موضوع تجمع مایع دور مغز است. مایع اضافی می‎تواند به مغز فشار وارد کرده ریسک بسیاری از عوارض سلامت را در مورد بچه افزایش دهد.
شدت این اختلال به مقدار مایع موجود در اطراف مغز بستگی دارد. وقتی مقدار این مایع به میزان قابل ملاحظه‎ای زیاد باشد، که از آن زیر عنوان هیدروسفالوس نام برده می‎شود، علت زیربنایی مسبب آن برای پیشگیری از مشکلات بیشتر نیاز به درمان دارد.
دیگر علل ماکروسفالی شامل موارد زیر است:
- خونریزی مغزی
- تومورهای مغزی
- برخی اختلالات متابولیک
- برخی انواع عفونت
- یماری الکساندر
- سندرم گریگ سفالوپُلی‎سین‏داکتیلی
- سندرم ساتوس
- هماتوم مزمن و دیگر ضایعات
- دیگر سندرم‎های ژنتیکی

نشانه‎ها و علایم ماکروسفالی
نشانه اولیه ماکروسفالی بزرگ بودن غیر معمول سر است. در مورد ماکروسفالی خانوادگی خوش‌خیم، نشانۀ مزبور تنها علامت موجود محسوب می‎شود.
اگر نوزاد دچار یک اختلال زیربنایی باشد که مسبب ماکروسفالی است، آنگاه بزرگ بودن سر با علایم اضافی همراه خواهد بود که عبارتند از:
- تأخیر در پشت سر گذاشتن نقاط عطف رشد
- رشد سریع سر
- همراه بودن ماکروسفالی یا دیگر اختلالات مثل اتیسم
- اختلالات روانی
پزشک به طور معمول پس از رسیدن به تشخیص ماکروسفالی پایش نوزاد را ادامه می‎دهد. پزشک در عین حال از والدین و مراقبان بچه خواهد خواست تا نشانه‏های زیر را در مورد نوزاد پیگیری کنند:
- خواب‎آلودگی بیش از حد
- حرکات نامعمول چشم
- ضعف در تغذیه شدن
- استفراغ
- بروز یک نقطه برآمده نرم روی سر
- تحریک‎پذیری بیش از حد

تشخیص ماکروسفالی
دکترها به طور معمول می‎توانند در کوران یک معاینۀ بالینی روتین ماکروسفالی را تشخیص دهند
به عنوان بخشی از یک معاینۀ جسمانی در مورد نوزادان یا کودکان خردسال پزشک محیط سر آنان را اندازه‌گیری می‎کند. پزشک این کار را در هر بار ویزیت بچه و هر گاه که علتی برای نگرانی وجود داشته باشد، انجام می‎دهد. اگر پزشک متوجه وجود رشدی سریع در اندازه سر بچه شوند، این موضوع وی را به تشخیص ماکروسفالی سوق خواهد داد.
اگر دکتر به این نتیجه برسد که بچه دچار ماکروسفالی است، وی اغلب اوقات تست‎های تشخیصی مثل CT اسکن، اولتراسوند یا MRI را در دستور کار قرار خواهد داد.
این تست‎ها به پزشک کمک می‎کنند تا بداند که آیا مایعی اضافی دور مغز جمع شده است یا خیر، و مایع اضافی دور مغز می‎تواند به فشار بر مغز و دیگر عوارض منجر گردد.
برخی علایم مربوط به افزایش فشار بر مغز شامل موارد زیر است:
- افزایش میزان تحریک‎پذیری
- سردرد
- استفراغ
اگر کودک دچار ماکروسفالی دارای علایم اضافی باشد، این وضعیت به پزشک کمک می‎کند تا دیگر اختلالات سلامت را تشخیص دهد. دیگر علایم در این مورد می‎تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات بینایی
- برجسته شدن وریدها
- بروز یک نقطه برآمده در فرق سر بچه

درمان ماکروسفالی
درمان ماکروسفالی بسته به علت زیربنایی بروز این اختلال متفاوت است. نوزاد دچار ماکروسفالی خانوادگی خوش‌خیم به طور معمول نیازی به درمان ندارد.
نوزادانی که ماکروسفالی در آنان ریشه در یک اختلال ژنتیکی دارد ممکن است به درمان و حمایت مادام‎العمر شامل موارد زیر نیاز داشته باشند:
- کاردرمانی
- رفتاردرمانی
- گفتاردرمانی و زبان‎درمانی
- فیزیوتراپی
نوزادی که دچار تجمع مایع دور مغز یا خونریزی مغزی باشد اکثر اوقات به عمل جراحی فوری برای کاهش فشار بر مغز و پیشگیری از عوارض بعدی نیاز دارد.
پزشکان ممکن است از طیفی از روش‎ها برای درمان تومور مغزی استفاده کنند که از جملۀ این روش‎ها می‎تواند موارد زیر را نام برد:
- عمل جراحی
- شیمی درمانی
- استفاده از داروهای استروئیدی
- اشعه درمانی

دورنما
دورنما در مورد ماکروسفالی به میزان زیادی به علت بروز آن بستگی دارد. نوزادان دچار ماکروسفالی خانوادگی خوش‎خیم دورنمای خوبی دارند و به طور معمول دچار هیچ عارضه‎ای نمی‎شوند.
کودکی که بر اثر یک اختلال زیربنایی مثل تومور مغزی یا یک سندرم ژنتیکی دچار ماکروسفالی می‎شود نیاز به پیگیری یک برنامه درمانی شخصی شده (برنامه بیمارمحور) خواهد داشت.
پ
منبع: مهرین

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

مشاوره ویدیویی

    • اخبار داغ
    • جدیدترین
    • پربیننده ترین
    • گوناگون
    • مطالب مرتبط

    برای ارسال نظر کلیک کنید

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «نی نی بان» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.