تفسیر نقاشی کودکان، چگونگی پی بردن به هوش

تفسیر نقاشی کودکان، اطلاعات ارزشمندی در مورد عواطف درونی کودک در اختیار می گذارد. نقاشی کردن یکی از سرگرمی های مورد علاقه ی کودکان است و صفحه نقاشی، دنیای کودک است. از آنجایی که کودکان قادر نیستند به خوبی احساسات خود را بیان کنند، نقاشی فرصت مناسبی است که احساسات خود را ابراز کنند، همچنین این امکان برای شما فراهم می شود تا از این طریق وارد دنیای کودکانه او شوید. سطح نقاشی کودک نشان دهنده رشد قابلیت های شناختی کودکان است همچنین می تواند به عنوان یکی از شاخص های تاخیر رشدی کودک تلقی شود. براساس تحقیقات انجام شده معمولا کودکان با نمرات بالاتر در آزمون نقاشی از سطح هوشی بالاتری برخوردارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی مختصر مفاهیم نهفته در نقاشی کودکان و نحوه تفسیر آن بپردازیم.

نقاشی کودکان، منعکس کننده دنیای درونی آن ها
از دیدگاه روانشناسان نقاشی کودک می تواند منبع ارزشمندی برای شناخت بهتر کودک باشد در واقع نقاشی بازتاب دنیای درونی کودک و نشانگر جهان بینی اش نسبت به زندگی است. کودک در نقاشی هایش برداشت خود از روابط موجود در خانواده را به خوبی ترسیم می کند. در واقع ارتباط افراد خانواده با یکدیگر، نقش هر یک از اعضا و میزان صمیمیت آن ها نشان داده می شود.

مراحل رشد نقاشی در کودکان
بچه ها معمولا در سن ۱ سالگی تنها با قلم به کاغذ ضربه می زنند و از ۱۸ تا ۲۰ ماهگی شروع به کشیدن خط می کنند. کودک در سن ۳ سالگی با ترسیم تصاویر، سعی در بروز احساسات درونی خود دارد. این مرحله آغاز حرکت ترسیمی و تقلید از موقعیت هاست. در سن ۵ و ۶ سالگی به بعد، توجه و قدرت کودک بیشتر می شود و می تواند بر حسب علاقه ی خود تنها چیزهای مهم زندگی اش را به تصویر در می آورد پس از این مرحله توجه به الگو و نسخه پردازی از شکل های هندسی شروع می شود.

چه اطلاعاتی از نقاشی کودکان می توان به دست آورد؟
نقاشی کودکان بیانگر رابطه او با محیط پیرامون آن ها ست پس از طریق تفسیر نقاشی کودکان می توان به نیازها، ترس ها، آرزوها، توانایی های شناختی و هوشی کودکان پی برد. آنچه که در نقاشی کودک به طور مرتب تکرار می شود همچنین استفاده از رنگ ها اهمیتی خاص دارند.

نقاشی کودکان تحت تاثیر چه عواملی است؟
توانایی نقاشی کشیدن کودکان محصول عوامل ژنتیکی و محیطی است با این حال عنصر لازم برای آغاز نقاشی کشیدن کودکان، توانایی های حرکتی ظریف مانند نگه داشتن درست مداد در دست است پس لازم است کودکتان به سطح رشدی مناسب رسیده باشد. علاقه کودک و بافت فرهنگی که او در آن رشد می کند در محتوا و موضوعاتی که توسط کودکتان ترسیم می شود نقش به سزایی دارد.

نقاشی کودکان و میزان سطح هوشی آن ها
همان طور که توضیح دادیم نقاشی کودکان، میزان رشد شناختی او را مشخص می کند. استعداد کودکان در نقاشی براساس میزان پیشرفت توانایی ها و سطح خلاقیت آن ها متفاوت است. البته توجه داشته باشید که لزوما بر اساس نقاشی میزان استعداد آینده کودک مشخص نمی شود با این حال نقاشی کودکان شاخص مناسبی در تعیین رشد عمومی و خلاقیت کودکان است.
جزئیات در نقاشی کودک نشانه ی هوش او بوده و معمولا بچه هایی که جزئیات را بهتر می کشند باهوش تر هستند. بچه های باهوش برای کشیدن یک ادم، تقریبا تمام اعضای بدن را با دقت فراوان رسم می کنند. پس نقاشی کودک می تواند شاخصی برای هوش بزرگسالی او باشد. البته کشیدن بیش از اندازه جزئیات بدون توجه به عمومیت مسائل می تواند نشان دهنده اختلال وسواس در کودک باشد که لازم است به آن توجه کنید.

مفهوم رنگ ها در نقاشی کودکان
استفاده از رنگ ها در نقاشی کودکتان بسیار حائز اهمیت است و در شناخت روحیات او کمک شایانی می کند. در رنگ ها، خطوط و اندازه ها معنی و مفهوم خاصی نهفته است. البته زمینه های فرهنگی و علایق کودک نیز تاثیر گذار است. به طور کلی مفهوم هر یک از رنگ ها به قرار زیر است:
- سیاه و سفید: بیانگر ترس، اضطراب، ناامیدی و غم است.
- قهوه ای: نشانگر مقابله در برابر فشار والدین برای نظافت است.
- بنفش: بیانگر تمایل به تضاد و گاهی اضطراب است.
- آبی: نشانگر درونگرایی کودک و رنگ صلح یا آرامش است.
- سبز: رنگ طبیعت است و نیاز به جلب توجه یا تمایل کودک به برقراری ارتباط با دیگران را نشان می دهد.
- قرمز: پر انرژی بودن و برونگرایی کودک را نشان می دهد.
- زرد: رنگ شادی و نشانگر خوش بینی کودک و تمایل او به مشارکت با دیگران است.
- صورتی: رنگ صلح و تمایل به برقراری تعادل در زندگی و روابط است.
- خاکستری: رنگی خنثی بوده و معمولا در نقاشی کودک معنی خاصی ندارد.

تفسیر نقاشی کودکان
نقاشی برای کودکان وسیله ای برای افزایش کیفیت رشد روانی، عاطفی و ذهنی آنان است. نقاشی های کودکتان دارای مفهومی است که در ذهن او تداعی شده است، به همین دلیل است که روانپزشکان اطفال از نقاشی کودکان به عنوان یک تست تشخیصی استفاده می کنند البته موقعیت، امکانات، بافت فرهنگی _ اجتماعی، جنسیت و سن هر کودک نیز برای تفسیر نقاشی باید در نظر گرفته شود.

نقش والدین در فرصت رشدی کودک با توجه به نقاشی
پدر و مادر های عزیز توجه داشته باشید کشیدن نقاشی یکی از سرگرمی های مفید برای پر کردن اوقات فراغت کودکان است پس بهتر است او را برای این کار تشویق کنید و فرصت دهید در مورد چیزهایی که ترسیم کرده با شما حرف بزند. اگر به مورد مشکوکی در نقاشی کودک برخوردید، بهتر است به کلینیک و مراکز مشاوره مراجعه کنید. روان درمانگر با در نظر گرفتن سن کودک و سطح رشدی او در مقایسه با همسالان، گرفتن مصاحبه و توجه به بافت فرهنگی _ اجتماعی، جنسیت و علایق کودک که از عوامل تعیین کننده در تفسیر نقاشی کودکان است، در صورت وجود هر گونه مشکل با آغاز اقدامات درمانی از بروز مشکلات بعدی جلوگیری خواهد کرد.