عوارض موبایل در بارداری، چیست؟

بسیاری از مادران در دوران بارداری همواره این سوال را مطرح می ‌کنند که مضرات موبایل بر جنین چگونه است؟ در واقع استفاده طولانی مدت از موبایل در بارداری می‌تواند با عوارض مختلفی مانند اختلالات رفتاری، بیش فعالی و حتی خطر سقط جنین همراه باشد. از آنجایی که جنین در درون رحم بسیار آسیب پذیر است، موبایل می‌تواند تاثیرات مخربی بر جنین مخصوصا در ماه‌های ابتدایی داشته باشد چراکه رشد جنین و شکل گیری اندام‌ها به سرعت در حال انجام است.

استفاده از موبایل در بارداری چگونه می‌تواند بر جنین تاثیر بگذارد؟
از تلفن همراه شما امواج رادیویی کمی، به نام تابش الکترومغناطیسی غیر یونیزه ساطع می‌ شود که امکان برقراری ارتباط با دکل ‌های مخابراتی را فراهم می ‌کنند. این امواج در بسیاری از ابزارهای الکترونیکی دیگر از جمله تلویزیون، لپ تاپ و ماکروویو نیز ساطع می‌شوند. تشعشعات غیر یونیزه بسیار خفیف‌تر از تشعشع یونیزه کننده نظیر اشعه X و اشعه‌هایی که از دستگاه‌های پرتودرمانی و CT اسکن منتشر می‌شود هستند و در نتیجه تأثیرگذاری کمتری دارند. با این حال از آنجایی که جنین در رحم در برابر انواع خطرهای بیرونی بسیار آسیب‌پذیر است این فرضیه مطرح شد که شاید قرار گرفتن مادران در برابر این امواج نیز بتواند روی رشد کودک تأثیر بگذارد.

علم به ما درباره استفاده از موبایل در بارداری چه می ‌گوید؟
بسیاری از مادران در دوران بارداری هنگام استفاده از گوشی همراه نگران می‌شوند و در مورد تأثیر آن بر روی جنین سؤال می‌پرسند. اما تحقیقات در این باره تقریباً به تازگی شروع شده‌اند و هنوز شواهد کاملاً تأیید شده‌ای وجود ندارد که نشان دهد امواج موبایل به طور قطعی باعث ایجاد اثرات منفی بر فرزند شما می‌شوند. همچنین پژوهش‌های انجام شده در این زمینه با محدودیت‌های خاصی همراه هستند که از دقت آن‌ها کم می‌کنند.
برای مثال یکی از موانعی که باعث می‌شود تحقیقات در این باره آنچنان دقیق نباشند این است که برای پژوهش در مورد تأثیرگذاری یک عامل بیرونی بر انسان باید عده‌ای از افراد به طور مستقیم و مداوم در معرض آن عامل قرار بگیرند اما در مورد تأثیر موبایل بر جنین به دلیل اینکه با یک موضوع انسانی طرف هستیم هیچ پژوهشگری نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.

نتایج پژوهش ‌های علمی درباره استفاده از موبایل در بارداری و تاثیراتش بر جنین
با وجود فرضیاتی که در زمینه آسیب‌های موبایل بر جنین وجود دارد پژوهش‌های معدودی که در این زمینه انجام شده‌، شواهد چندانی مبنی بر تأیید این موضوع پیدا نکرده‌اند.
پژوهش ‌های حیوانی و انسانی
از آنجایی که انجام پژوهش دقیق روی انسان امکان پذیر نیست برخی محققان آزمایش‌های لازم را روی جنین موش‌های آزمایشگاهی انجام داده‌اند. موش‌هایی که بعد از ۲ هفته قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی مستقیم به دنیا آمده‌اند برخی مشکلات رفتاری را از خود نشان دادند که به اختلال بیش فعالی و نقص توجه در انسان شباهت داشت.
از همین رو برخی پژوهشگران تصمیم گرفتند مادرانی که در طول روز بیش از همه با موبایل کار می‌کنند را مورد مشاهده قرار دهند. نتایج مشاهدات در برخی موارد ابتلای کودک متولد شده به اختلالاتی نظیر بیش فعالی را تأیید می‌کند با این حال برخی دیگر از پژوهش‌ها نتایج آزمایش با موش‌ها را قابل تعمیم به انسان‌ها نمی‌دانند و در مطالعات انسانی نیز چنین نتیجه‌ای را مشاهده نکرده‌اند. در نتیجه به طور کل می‌توان گفت که تا به حال نتیجه علمی دقیق و قطعی برای خطر و مضرات موبایل بر جنین منتشر نشده است اما به دلیل کمبود اسناد علمی و محدویت‌هایی که برای پژوهش وجود دارد بهتر است مادران در دوران بارداری با احتیاط بیشتری در این باره عمل کنند و استفاده بیش از حد از موبایل را کنار بگذارند.

پیامد های موبایل در چه دوره ای از بارداری بیشتر است؟
دوران بارداری به طور معمول دوران حساسی از نظر میزان قرار گرفتن در معرض خطرات و آسیب‌ها است. اما ۱۵ هفته اول بارداری حساس ترین دورانی است که جنین بیشتر ممکن است در معرض آسیب‌های ناشی از موبایل قرار بگیرد.
در این مدت مادر باید تلاش کند تا زمان کمتری از موبایل و اینترنت استفاده کند. بعد از گذشت 26 هفته اگر مادر در معرض اشعه موبایل قرار گیرد، میزان آسیبی که جنین می‌بیند کاهش می‌یابد. اما در هر صورت بی‌خطر هم نبوده و مادر باردار باید از اشعه موبایل و وسایلی از این دست مانند مایکروویو، وای فای، کامپیوتر و ... تا حد امکان پرهیز کند.

آسیب های وارد شده در اثر استفاده از موبایل در بارداری
همان طور که گفته شد فرضیاتی در مورد آسیب و مضرات موبایل بر جنین جود دارد که هنوز پژوهش‌های علمی نتوانسته‌اند به درستی آن‌ها را بررسی کنند. اما بهتر است جانب احتیاط را رعایت کرده و تلاش کنید میزان استفاده از گوشی همراه و سایر ابزارهای الکترونیکی را در دوران بارداری کنترل کنید.
مشکلات رفتاری
به دلیل اینکه هنوز بافت مغز کاملا شکل نگرفته و سلول‌های آن دیواره محکمی ندارند؛ در نتیجه راحت تر امواج و تشعشعات ناشی از موبایل را از خود عبور می‌دهند. رایج ترین مشکلی که احتمال می‌رود در اثر استفاده زیاد از موبایل در در کودک ایجاد شود مشکلات رفتاری، عدم تطابق با محیط اطراف و بیش فعالی است.
آسیب در رشد مغزی کودک
اشعه موبایل ممکن است بر روی مغز جنین تاثیر گذاشته و مشکلات رشدی خاصی را در این زمینه به بار بیاورد و آینده کودک را برای برقراری ارتباط با دنیای بیرون با مشکل مواجه سازد.
بر هم زدن چرخه خواب و بیداری در جنین
برای جنین همانند نوزاد و بزرگسال، زمان خواب و استراحت وجود دارد. وقتی تلفن همراه یک ساعت یکبار زنگ می‌زند، مطمئنا در چرخه خواب و بیداری جنین اثر مخربی می‌گذارد و بعد از تولد سبب افزایش اضطراب کودک می‌شود.
کم وزنی
یکی دیگر از مشکلاتی که جنین را تهدید می‌کند، کم وزنی در نوزاد است که در زمان تولد بروز می‌کند. این مسئله همچنین ممکن است در آینده بر سایر مشکلات رشدی مانند اختلال در مهارت‌های حرکتی، نشستن، چهار دست و پا رفتن، راه رفتن و... تاثیرگذار باشد.
افزایش خطر سقط جنین
سقط جنین یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است که می‌تواند تحت تاثیر علل و عوامل مختلفی باشد. برخی از متخصصان معتقدند قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی برای مدت طولانی و استفاده افراطی از ابزار الکترونیک نیز ممکن است در این مورد تاثیر گذار باشد.

چگونه استفاده از موبایل در بارداری را کنار بگذارم؟
هر زمان که افکار وسوسه انگیز به سراغتان آمد تا گوشی خود را در دست بگیرید، به خود یاد آوری کنید که استفاده از موبایل برای جنین خطرناک است. می‌توان با مدیریت درست و به موقع از میزان استفاده غیر ضروری از موبایل در این دوره حساس جلوگیری کرد اما این اتفاق به مرور رخ می‌دهد. می‌توانید فعالیتی لذت بخشی چون تماشای تلویزیون یا مطالعه یک کتاب کم حجم را جایگزین موبایل کنید و یا حتی به یک فعالیت هنری سبک (مانند نقاشی، سفالگری، نقاشی روی پارچه و...) بپردازید تا خود به خود میزان فعالیت شما با گوشی تلفن همراه کاهش یابد و خود و جنین شما از آسیب‌های احتمالی آن در امان باشید.
اگر نتوانستید استفاده از موبایل را کنار بگذارید، احتمالا به نوعی اعتیاد رفتاری دچار شده‌اید. بهتر است برای درمان اعتیاد رفتاری خود پیش از آسیب به جنین اقدام کنید.

توصیه هایی برای کم کردن آسیب های موبایل
رعایت موارد زیر می‌تواند به شما در کاهش استفاده‌های غیر ضروری از موبایل کمک کند.
تلاش کنید تا حد امکان تلفن ثابت را جایگزین موبایل کنید.
اگر تماس ضروری داشتید حتما از هندزفری برای کاهش آسیب امواج استفاده کنید.
قبل از اینکه تماس کامل برقرار شود، گوشی را سمت گوش خود نبرید. صبر کنید تا تماس برقرار شود.
تلاش کنید که از اینترنت همراه کمتر استفاده کنید. همچنین از گوشی موبایلی که در درون شارژ است، به هیچ عنوان استفاده نکنید چون از طریق سیم شارژری که به موبایل متصل است میزانی از جریان الکتریسیته به بدن شما منتقل می شود.
موبایل را از شکم، کمر و قلب خود دور نگه دارید. امواج موبایل باعث ایجاد نوسان در ضربان قلب می‌شود.
هنگام خواب نیز آن را در حالت خاموش و پرواز قرار دهید. زمانی که گوشی در حالت خاموش و پرواز است به طور کامل امواج آن قطع می‌شود.
بهتر است تنها در مواقع ضروری از اینترنت موبایل در دوران بارداری استفاده کنید. در غیر این صورت اینترنت موبایل خود را خاموش نگاه دارید.
از پوشش‌های فلزی برای گوشی تلفن همراه‌تان استفاده نکنید. پوشش فلزی خود باعث می‌شود که امواج الکترومغناطیسی جنین و حتی خود مادر تاثیر چند برابر بگذارد.
زمانی که در محیط شما چند نفر در حال استفاده از تلفن همراه هستند سعی کنید از آن محل دور شده و محل را ترک کنید.

سوالات متداول
استفاده از موبایل چه زمانی بیشترین آسیب را ایجاد می‌ کند؟
در واقع آسیب در ماه‌ها و هفته‌های اول بارداری به مراتب بیشتر است چراکه رشد جنین در این زمان سرعت بیشتری دارد و اندام‌ها در این زمان شکل می‌گیرند.