ایسنا: از خودتان میپرسید این بچه چرا اینجوری است. چرا مدام نق میزد یا وسایلش را پرت میکند. در این شرایط شما هم عصبانی میشوید و رفتار نامناسبی از خودتان بروز میدهد که نه تنها شرایط را بهتر نمیکند که اوضاع خرابتر هم میشود. دکتر امیررضا چمنی علت این رفتارها کودک را برایمان توضیح میدهد.
دکتر امیررضا چمنی میگوید که والدین در مسیر پرورش فرزند با مشکلات هیجانی و رفتاری کودکان مواجه هستند که یکی از مشکلا شایع پرخاشگری کودکان است .
وی یکی از علتهای مهم پرخاشگری را مربوط به روند رشد طبیعی کودک میداند و میگوید:«در مقطع دوره نوپایی که در سنین 2 تا 3 سالگی است کودک نیاز به استقلال طلبی دارد و امکان دارد بعضی از رفتارهای کودک به صورت لجبازی ظاهر شود. معمولا در این دوره رفتارهای منفی کودک بیشتر میشود و قبل از بله گفتن، نه گفتن را یاد میگیرد و اگر این رفتار طبیعی درست مدیریت نشود به پرخاشگری منجر میشود.»
به گفته چمنی گاهی پرخاشگری کودک به منظور جلب توجه اوست. در بعضی موارد پرخاشگری به دلیل تقلید و الگوبرداری از همسالان، پدر، مادر و برنامههای تلویزیونی بوده و از سوی دیگرعلل پرخاشگری میتواند ناشی از خستگی، بیخوابی و گرسنگی باشد.
وی دومین دلیل را اختلال را اضطراب و افسردگی عنوان میکند و میگوید:«کودکان در این حالت بهانهگیر، عصبانی و تحریک پذیر هستند.»
وی با بیان این که سومین اختلال، لجبازی و ناسازگاری کودکان یا اختلال سلوک نامیده میشود، میگوید:« در این اختلال کودکان به حقوق دیگران تجاوز کرده و با والدین مشاجره شدید دارد که گاه والدین در شکلگیری و تثبیت این رفتارها نقش بسزایی دارند.»
در میان این رفتارهای کودک، خانوادهها هم رفتارهایی از خود نشان می دهند که هیچ کمکی به وضع موجود نمی کند. دکتر چمنی درباره خطاهای والدین میگوید:« یکی از این خطاها دادن پاداشهای اتفاقی به رفتار بد کودکان است. این پاداش ممکن است به صورت یک لبخند یا دادن اسباببازی به کودک برای رفع مشکلات باشد.»
وی دومین خطای والدین را باج دان به کودک برای رسیدن به خواستههای غیرمنطقیاش میداند و این به خاطر نداشتن حوصله یا قاطعیت والدین در آرام کردن کودک به وسیله والدین عنوان میکند.
این روانپزشک آخرین خطا را نوع دستور دادن و امر و نهی کردن به کودکان نام برد و میگوید:« اگر دستورات والدین زیاد باشد احتمال سرپیچی و لجبازی بیشتر است. گاهی دستورات بسیار سخت و فراتر از سن کودک است. در واقع انتظارات غیرواقع بینانه باعث تشدید لجبازی کودک میشود. همچنین برخی از دستورات مبهم و در زمان غیرمناسب صورت میگیرد.»
به گفته این متخصص اعصاب و روان یکی از دلایل لجبازی کودک پیامهای غیرکلامی متضادی است که اطرافیان درباره یک رفتار انجام میدهند. مثلا هنگامی که کودک ناسزا میگوید، مادر اخم میکند، پدر لبخند میزند و مادر بزرگ سکوت میکند.
چمنی عامل دیگر را تنبیههای غیرموثر والدین میداند و میگوید: «وقتی کودک احساس میکند تهدیدها جدی و عملی نیست به لجبازی ادامه میدهد.»