سندروم خستگی مزمن (CFS) چیست و چگونه درمان میشود؟

بسیاری از ما به دلیل مشغله‌های زیاد کاری یا عدم استراحت کافی، گاهی دچار خستگی‌های شدید می‌شویم. این خستگی‌ و ناتوانی معمولاً با چند روزی دور بودن از مشغله‌های روزمره و استراحت رفع می‌شود و ما انرژی کافی برای از سر گرفتن فعالیت‌های روزمره خود را باز می‌یابیم. اما گاهی اوقات این خستگی مداوم می‌شود و با هیچ گونه استراحت و اوقات فراغتی، نمی‌توانیم انرژی معمول خود را بازگردانیم. چنین حالتی را سندروم خستگی مزمن (CFS) می‌نامند. این مشکل می‌تواند زندگی روزمره فرد را دچار اختلال و چالش برانگیز کند. در این مقاله قصد داریم بیشتر به این سندروم و دلایل ایجاد آن بپردازیم و راه‌های درمان آن را نیز بررسی کنیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• سندروم خستگی مزمن (CFS) چیست؟
• علائم سندروم خستگی مزمن (CFS)
• دلایل ابتلا به سندروم خستگی مزمن (CFS)
• سندروم خستگی مزمن (CFS) چگونه درمان می‌شود؟

بیشتر بخوانید: چرا همیشه خسته ام؟

سندروم خستگی مزمن (CFS) چیست؟

سندروم خستگی مزمن (CFS) که به عنوان آنسفالومیلیت میالژیک (ME) نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت پزشکی پیچیده و اغلب ناتوان کننده است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. CFS که با خستگی عمیق و مداوم مشخص می‌شود، فراتر از احساس خستگی طبیعی است که همه ما هر از چند گاهی آن را تجربه می‌کنیم. این وضعیت می‌تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد و حتی انجام کارهای ساده را برای او چالش برانگیز کند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

علائم سندروم خستگی مزمن (CFS)

علامت اصلی و اولیه سندروم خستگی مزمن، نوعی خستگی مداوم است که با هرگونه استراحت بهبود نمی‌یابد. با این حال، این نوع خستگی با طیف وسیعی از علائم دیگر همراه است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

مشکلات شناختی

افراد مبتلا به CFS اغلب مشکلات شناختی را تجربه می‌کنند که معمولاً به آن «مه مغزی» می‌گویند. این اختلال می‌تواند به صورت مشکلات حافظه، عدم تمرکز و عدم توانایی در پردازش اطلاعات ظاهر شود.

دردهای عضلانی

بسیاری از بیماران مبتلا به سندروم خستگی مزمن (CFS)، درد عضلانی و مفصلی را گزارش می‌کنند که گاهی شبیه فیبرومیالژیا است. این دردها اغلب از بخشی به بخش دیگر بدن می‌روند و ماهیت آنها غیرقابل پیش بینی است.

مطالب پیشنهادی: این مواد غذایی باعث افزایش شادی می‌شوند

اختلالات خواب

با وجود خستگی شدید در این سندروم، خواب بیماران مبتلا به این مشکل دچار اختلال می‌شود. آنها ممکن است با بی خوابی دست و پنجه نرم کنند یا خوابی کاملاً سطحی را تجربه کنند که منجر به چرخه معیوب خستگی و مشکلات خواب می‌شود.

علائم شبه آنفولانزا

بیماران ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا مانند گلودرد، حساس شدن غدد لنفاوی و سردرد را نیز تجربه کنند.

ناراحتی شدید پس از فعالیت‌های جسمی و ذهنی

افرادی که به این سندروم مبتلا هستند، ممکن است بعد از انجام یک فعالیت معمول جسمی مانند نرمش‌های سبک یا انجام فعالیت ذهنی مانند کار یا تمرکز بر یادگیری یک چیز، دچار علائم شدید شوند. این علائم و شدت گرفتن آن‌ها ممکن است چند روز یا حتی چند هفته طول بکشد تا بهبود یابد.

بیشتر بخوانید: علت خستگی شدید بدن چیست؟ ۸ دلیل مهم

دلایل ابتلا به سندروم خستگی مزمن (CFS)

علت دقیق ابتلا به CFS همچنان مبهم است و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. اما برخی از عوامل هستند که خطر ابتلا به این سندروم را بالا می‌برند و بر آن تأثیر می‌گذارند.

این دلایل عبارتند از:

• عفونت‌های ویروسی: برخی از عفونت‌های ویروسی مانند ویروس اپشتین بار (EBV) در برخی موارد با شروع CFS مرتبط هستند.
• اختلال در سیستم ایمنی: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، منجر به التهاب مزمن و خستگی می‌شود. این اختلال ممکن است خطر ابتلا به این سندروم را افزایش دهد.
• عوامل عصبی: برخی از مطالعات به ناهنجاری‌هایی در سیستم عصبی اشاره می‌کنند که می‌تواند به ایجاد اختلالات شناختی و درد تجربه شده توسط بیماران CFS کمک کند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

سندروم خستگی مزمن (CFS) چگونه درمان می‌شود؟

در حالی که هیچ درمان واحدی برای سندروم خستگی مزمن (CFS) وجود ندارد، اما رویکردهای درمانی مختلفی با هدف مدیریت علائم، بهبود کیفیت زندگی و کمک به افراد، برای بازیابی و بهبود عملکرد وجود دارد. در ادامه ما به برخی از گزینه‌های درمانی موجود برای کسانی که مبتلا به این سندروم هستند، می‌پردازیم.

اصلاح سبک زندگی

یکی از راهبردهای اساسی در مدیریت CFS شامل تنظیم شیوه زندگی برای حفظ انرژی و جلوگیری از تشدید علائم است.

این راهکارها شامل موارد زیر می‌شود:

• پیاده‌روی سبک: مدیریت سطوح انرژی با ایجاد تعادل بین فعالیت و استراحت انجام می‌‌شود. فعالیت بیش از حد و سنگین برای این افراد می‌تواند منجر به شدیدتر شدن علائم شود بنابراین پیاده‌روی سبک به جلوگیری از این امر کمک می‌کند.
• مدیریت فعالیت‌ها: توصیه می‌شود برای جلوگیری از ایجاد فشار، وظایف روزانه خود را به بخش‌هایی کوچک‌تر و قابل مدیریت تقسیم کنید. همچنین زمان‌هایی منظم برای استراحت خود در طول روز مشخص کنید.
• بهداشت خواب: ایجاد روال خواب سالم برای بهبود کیفیت خواب که اغلب در بیماران CFS مختل می‌شود، می‌تواند به بهبود سیستم خواب شما کمک کند.

مطالب پیشنهادی: دلایل خستگی مفرط، چطور مقابله کنیم؟

درمان‌های شناختی رفتاری (CBT)

CBT یک درمان روان‌شناختی است که به بیماران کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای خود را اصلاح کنند تا بهتر با شرایط خود کنار بیایند. این می‌تواند به مدیریت تأثیر روانی CFS مانند اضطراب و افسردگی کمک کند و ابزارهایی را برای مقابله با چالش‌های زندگی با یک بیماری مزمن فراهم کند.

ورزش درمانی درجه بندی شده (GET)

GET شامل افزایش تدریجی سطح فعالیت بدنی، تحت راهنمایی یک متخصص است. هدف این رویکرد بهبود شرایط فیزیکی، افزایش تاب‌آوری در برابر فعالیت‌های روزانه و بهبود عملکرد کلی است. با این حال، توجه به این نکته مهم است که GET یک موضوع بحث برانگیز بوده است و برای همه مناسب نیست.

بیشتر بخوانید: تقویت سیستم ایمنی، با هشت گیاه دارویی

دارو درمانی

در حالی که هیچ داروی خاصی وجود ندارد که CFS را درمان کند، مصرف برخی داروها ممکن است برای کاهش علائم خاص تجویز شوند:

• تسکین درد: مسکن‌های بدون نسخه یا داروهای تجویزی ممکن است برای مدیریت درد عضلانی و مفاصل فرد مبتلا استفاده شوند.
• بهبود چرخه خواب: در موارد اختلال خواب، پزشکان ممکن است داروهایی را برای کمک به تنظیم الگوهای خواب و بهبود کیفیت خواب فرد مبتلا تجویز کنند.
• داروهای ضد افسردگی: برخی از افراد مبتلا به CFS ممکن است از داروهای ضد افسردگی برای رفع اختلالات خلقی که اغلب با این بیماری مرتبط هستند، استفاده کنند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: تشخیص بیماری ها در آزمایشگاه کلینیکال چگونه است؟

حمایت تغذیه ای

در حالی که هیچ رژیم غذایی خاصی برای درمان CFS ثابت نشده است، برخی از افراد با پیروی از برخی رژیم‌های غذایی بهبودهایی را گزارش می‌کنند. حمایت‌های تغذیه‌ای ممکن است شامل اطمینان از یک رژیم غذایی متعادل، هیدراته ماندن و دریافت مکمل‌ها در صورت شناسایی کمبود مواد مغذی باشد.

درمان های جایگزین

درمان‌های مکمل و جایگزین گاهی اوقات برای مدیریت علائم و بهبود رفاه کلی افراد مبتلا توصیه می‌شود. این درمان‌ها ممکن است شامل طب سوزنی، تمرینات مبتنی بر ذهن آگاهی، یوگا و مدیتیشن باشد. در حالی که تأثیر این درمان‌ها به طور جهانی توسط جامعه پزشکی تأیید نشده است، برخی از افراد این رویکردها را در مدیریت برخی از جنبه‌های بیماری خود مفید می‌دانند.

مطالب پیشنهادی: خستگی پس از زایمان، خودت را آرام کن

کلام آخر

همان طور که اشاره کردیم، سندروم خستگی مزمن (CFS) یک بیماری پیچیده است که جنبه‌های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در حالی که پیشرفت های زیادی در درک علل و علائم این اختلال حاصل شده است، اما می‌توان گفت هنوز راه زیادی برای غلبه بر این بیماری و از بین بردن کامل علائم آن در پیش است. به طور کلی مراقبت‌های پزشکی مناسب، پیروی از سبک زندگی سالم و انجام برخی درمان‌های ذهن آگاهی برای کاهش استرس افراد مبتلا، می‌تواند به عنوان برخی از راه‌های درمان این مشکل کمک کننده باشد.