درمان کمردرد در بارداری، چگونه است؟

سایت علمی دانشجویان ایران: حاملگی می تواند موجب وارد شدن فشار بر ناحیه پایین کمر شود. تخمین زده شده است که بیش از پنجاه تا هشتاد درصد زنان باردار دردوره حاملگی به کمر درد مبتلا خواهند شد. با افزایش تعداد بارداری ها شیوع کمر درد افزایش می یابد.

پزشکان دو فاکتور اصلی را در افزایش شیوع کمر درد در حاملگی دخیل می دانند:

1- وجود جنین درلگن و قرار گیری آن در جلوی فقرات کمری باعث افزایش قوس کمری شده، حمایت عضلات شکمی از وضعیت ستون فقرات را کاهش می دهد، همزمان وزن جنین نیز فشارهای بیومکانیکی بر فقرات را افزایش داده و مشکل بیمار بیشتر خواهد شد.

2- هورمون ریلاکسین با کاهش سفتی کلاژنی، لیگامان های حمایت کننده مفاصل را شل کرده، با این مکانیسم موجب افزایش حرکات سمفیزپوبیس و ساکروایلیاک و ایجاد درد می شود.

تظاهرات و علل کمردرد در حاملگی

1- کمردرد ناشی از فشارهای مکانیکی روی فقرات کمری. این حالت می تواند با درد راجعه به پا همراه باشد. این دردها معمولا بعد از پنج ماهگی شروع می شوند و جالب توجه اینکه با نزدیک شدن به انتهای بارداری روبه بهبودمی گذارند.

2- در هر زن بارداری که کمردرد دارد، باید تشخیص های افتراقی مختلف را مد نظر قرار داد. خصوصا اگر طی سه ماهه اول ایجاد شده باشد پارگی دیسک بین مهره ای یکی از این تشخیص هاست که به ندرت در طول بارداری اتفاق می افتد.

3- درد مفصل ساکروایلیاک که در پایین و خارج باسن، روی مفاصل ساکروایلیاک ایجاد می شود، بعضا موجب درد راجعه به جلوی ران می گردد.

معمولا این درد شدیدتر و ناتوان کننده تر از درد مکانیکی ناشی از کشش کمری است.این درد معمولا تا آخر بارداری طول می کشد و در برخی موارد تا چند ماه بعد از زایمان هم ادامه می یابد.

بررسی بیماران

در زنان باردارتست های آزمایشگاهی مختلف انجام می شوند، تصویربرداری با اشعه ایکس طی سه ماهه اول ممنوع است و ترجیح داده می شود که در زمان های بعدی نیز انجام نشود مگر در صورت ضرورت. MRI در طول بارداری توصیه نمی شود.

اما در مواردی که انجام شده اند عارضه ای گزارش نشده است. اگر مشکل کمردرد بیمار یا دردمفصل ساکروایلیاک با عواقب وخیمی همراه باشد باید فواید و مضرات این بررسی ها را سنجیده سپس تصمیم گیری کرد.

درمان کمردرد زنان باردار

اساس درمان این بیماران را استراحت مناسب تشکیل می دهد. کمر درد های شدید مشخصا به استراحت مطلق در بستر احتیاج دارند.

اغلب کمر دردهای مکانیکی بیماران بالباسهای مخصوص درمان پذیر هستند، در مشکلات مفصل ساکروایلیاک، لباسهای مخصوصی که بیشتر لگن را نگه می دارد، کمک کننده اند.

عدم استفاده از کفش های پاشنه بلند، بلند نکردن اشیا» سنگین و... در این بیماران مهم است. استامینوفن به عنوان ضد درد می تواند مورد استفاده قرار گیرد، اما از استیل سالیسیلیک و دارو های ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)اجتناب می شود.

در صورت نیاز می توان از متوکاربامول استفاده کرد. مانیپولاسیون فقرات در زنان باردار اندیکاسیون ندارد. مشکلات کمری به ندرت باعث نیاز به سقط جنین خواهد شد.

معمولا درد بیماران مبتلا به اختلالات مفصل ساکروایلیاک شدیدتر و مقاوم تر است، در بیماران مبتلابه سندرم های اختلال عصبی (کودااکواینا) و یا به طور شایعتر با درد سیاتیکی شدید و غیر پاسخ دهنده به دوره های طولانی مدت استراحت پزشکان را مجبور به انجام عمل جراحی با بیحسی موضعی و مونیتورینگ جنینی می کند.

در زایمان معمولا نیاز به تغییر روش های معمولی زایمان نیست مگر اینکه بیمار دچار پارگی علامت دار دیسک بین مهره ای شده باشد، در اینگونه موارد سزارین روش انتخابی زایمان است.

پس از زایمان بهتر است تا شش هفته صبر کنیم، در طول این مدت اغلب کمر درد های مکانیکی بهبود خواهند یافت. برنامه های ورزشی مرتب قبل از بارداری تا سه ماهه اول می توانند از شدت سندرم های مکانیکی لومبوساکرال بکاهند.

ورزشها را می توان در سه ماهه دوم و سوم نیز ادامه داد، اما تاثیر کمتری در کنترل علائم دارند. متاسفانه وقوع کمردرد در طول بارداری بدین معنی است که باید در بارداری های بعدی منتظر کمردردهای زودرس تر و شدیدتر باشیم.