مراقبت از بیمار سکته مغزی: چطور از بیمار سکته مغزی در منزل نگهداری کنیم؟

بهبودی پس از سکته مغزی و مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل چگونه است؟ اگر به دنبال پاسخ هستید، این مقاله را مطالعه کنید. 

در این مقاله می‌خوانید: 

• بهبودی سکته مغزی
• اثر سکته مغزی بر سلامت
• مراقبت از بیمار سکته مغزی، بیمار چه کند؟
• مراقبت از بیمار سکته مغزی و چالش‌های ارتباطی
• مراقبت از بیمار سکته مغزی، اطرافیان چه کنند؟

بهبودی سکته مغزی

آسیب مغزی ناشی از سکته می‌تواند به مشکلات گسترده و طولانی‌مدت منجر شود. اگر چه برخی از افراد ممکن است به سرعت بهبود یابند، بسیاری از افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند به حمایت طولانی‌مدت نیاز دارند تا بتوانند استقلال خود را بازیابند. روند توانبخشی به علائم و شدت آن‌ها بستگی دارد.

مراقبت از بیماری سکته مغزی، اغلب از بیمارستان شروع می‌شود و در خانه، یا در یک کلینیک ادامه می‌یابد. در مسیر مراقبت از این بیماران می‌توانید از تیمی متشکل از متخصصان مختلف شامل فیزیوتراپیست، روانشناس، کاردرمانگر، گفتار درمانگر، متخصص تغذیه و پرستاران کمک بخواهید. 

بیشتر بخوانید: علت تشنگی زیاد، بیماری خاصی دارم؟

اثر سکته مغزی بر سلامت

سکته مغزی، اثرات مختلفی بر سلامت دارد که شامل این موارد است: 

تاثیر روانی

دو مورد از رایج‌ترین مشکلات روانی که می‌تواند افراد را پس از سکته مغزی، تحت تاثیر قرار بدهد عبارتند از:

1- افسردگی 

این بیماران ممکن است حملات شدید گریه، احساس ناامیدی و کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: جلوگیری از افسردگی زمستانی، چطور از روزهای ابری گذر کنیم؟

2- اضطراب  

در این حس، بیمار، ترس و اضطراب و گاهی اوقات حملات اضطرابی را تجربه می‌کند. حس‌هایی مانند خشم، سرخوردگی و گیجی نیز رایج است.

برای مقابله با تاثیرات روانی سکته، باید با خانواده بیمار صحبت و هر گونه مشکل افسردگی و اضطراب و به طور کلی علائم روانی و عاطفی بررسی شود. این مشکلات ممکن است با گذشت زمان برطرف شوند، اما اگر شدید باشند یا برای مدت طولانی ادامه یابند، بیمار به روانپزشک یا روانشناس بالینی ارجاع داده می‌شود. برای برخی افراد، داروها و درمان‌های روان‌شناختی مانند مشاوره یا درمان شناختی‌رفتاری (CBT) ممکن است موثر باشد.

CBT درمانی است که هدف آن تغییر طرز فکر شما در مورد چیزها برای ایجاد حالت ذهنی مثبت است.

این مشکلات ممکن است با گذشت زمان برطرف شوند، اما اگر شدید باشند یا برای مدت طولانی ادامه یابند، بیمار به روانپزشک یا روانشناس بالینی ارجاع داده می‌شود.

تاثیر شناختی

در سکته مغزی، یک یا چند عملکرد شناختی ممکن است مختل شوند که عبارتند از: 

• ارتباط
• حافظه
• تمرکز
• عملکرد اجرایی (توانایی برنامه‌ریزی، حل مشکلات و استدلال در مورد موقعیت‌های مختلف)
• پراکسیس (توانایی انجام فعالیت‌های بدنی مانند پوشیدن لباس یا درست کردن یک فنجان چای)

به عنوان بخشی از درمان، هر یک از عملکردهای شناختی بیمار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. راه‌های زیادی برای جبران هر گونه از دست دادن عملکرد شناختی وجود دارد که استفاده از وسایل کمکی حافظه و نوشتن یادداشت‌های روزانه را شامل می‌شود. بیشتر کارکردهای شناختی با گذشت زمان و توانبخشی باز می‌گردند، اما ممکن است دقیق مانند قبل نشوند.

بیشتر بخوانید: درمان بیماری هموفیلی در کودکان

مشکلات حرکتی

سکته مغزی می‌تواند باعث ضعف یا فلج در یک طرف بدن و منجر به مشکلاتی در هماهنگی و تعادل شود. بسیاری از افراد در چند هفته اول پس از سکته دچار خستگی شدید می‌شوند و ممکن است در خوابیدن مشکل داشته باشند که نتیجه آن خستگی بیشتر است.

به عنوان بخشی از توانبخشی، بیمار باید توسط فیزیوتراپیست معاینه شود. فیزیوتراپی اغلب شامل چندین جلسه در هفته است که بر بهبود قدرت عضلانی و غلبه بر مشکلات راه رفتن تمرکز دارد.

فیزیوتراپیست ورزش‌های ساده را که می‌توانید در خانه انجام دهید، به شما آموزش می‌دهد. اگر در حرکت و برخی فعالیت‌ها مانند شستن و لباس پوشیدن مشکل دارید، لازم است از یک کاردرمانگر هم کمک بگیرید. 

کاردرمانی مواردی مانند سازگار کردن خانه، یا استفاده از تجهیزات برای آسان‌تر کردن فعالیت‌های روزمره و یافتن راه‌هایی جایگزین برای انجام کارهای روزمره را شامل می‌شود. 

مشکلات ارتباطی

پس از سکته مغزی، بسیاری از افراد در صحبت کردن و درک کردن و همچنین خواندن و نوشتن با مشکل مواجه می‌شوند. بیمار باید در اسرع وقت برای ارزیابی و شروع درمان به گفتار درمانگر مراجعه کند که این موارد را در روند درمان در نظر می‌گیرد:

• تمریناتی برای بهبود کنترل بر عضلات گفتار 
• استفاده از وسایل کمکی ارتباطی مانند نمودار حروف و وسایل کمک‌الکترونیکی
• استفاده از روش‌های ارتباطی جایگزین مانند اشاره یا نوشتن

بیشتر بخوانید: انواع بیماری های اورولوژی، آقایان بخوانند

مشکلات بلع

آسیب ناشی از سکته مغزی می‌تواند رفلکس بلع طبیعی را مختل کند و باعث شود ذرات کوچک غذا وارد نای شود. مشکلات بلع به عنوان «دیسفاژی» شناخته می‌شود که ممکن است باعث آسیب ریه و عفونت ریه (پنومونی) منجر شود.

شاید لازم باشد در مراحل اولیه بهبودی با استفاده از لوله، تغذیه شوید تا از عوارض دیسفاژی پیشگیری شود. این لوله معمولا در بینی قرار می‌گیرد و به معده منتقل می‌شود.

شاید لازم باشد در مراحل اولیه بهبودی با استفاده از لوله، تغذیه شوید تا از عوارض دیسفاژی پیشگیری شود. این لوله معمولا در بینی قرار می‌گیرد

در درازمدت، لازم است چندین بار در هفته به گفتار درمانگر مراجعه کنید تا بتوانید مشکلات بلع را مدیریت کنید. 

مشکلات بینایی

سکته مغزی گاهی اوقات به بخش‌هایی از مغز که اطلاعات ارسال شده توسط چشم را دریافت، پردازش و تفسیر می‌کند، آسیب می‌رساند که به از دست دادن نیمی از میدان دید منجر می‌شود یعنی ممکن است فقط بتوانید سمت چپ یا راست چیزی را که در مقابل شما قرار دارد، ببینید. 

اگر بعد از سکته، دچار مشکلات بینایی شده‌اید، به یک متخصص چشم مراجعه کنید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص چشم پزشکی

کنترل مثانه و روده

برخی از سکته‌ها به بخشی از مغز که مثانه و روده را کنترل می‌کند، آسیب می‌رساند که به بی‌اختیاری ادرار و مشکل در کنترل روده منجر می‌شود.

مراقبت از بیمار سکته مغزی، بیمار چه کند؟

سکته مغزی، زندگی را تغییر می‌دهد و می‌تواند بر سلامت عاطفی به اندازه عملکرد فیزیکی شما تاثیر بگذارد. برخی از افراد ممکن است احساس ناامیدی یا افسردگی کنند. سکته مغزی ممکن است باعث تغییرات خلقی و کاهش میل جنسی شود.

حفظ عزت نفس، ارتباط با دیگران و حفظ علاقه به برنامه‌های مختلف، بخش‌های اساسی بهبودی بیمار است. راهکارهای زیر می‌تواند به مراقبت از بیمار سکته مغزی و بهبودی وی کمک کند:  

• به خودتان سخت نگیرید. بهبودی جسمی و عاطفی، مستلزم تلاش بسیار و زمان‌بر است. پیشرفت خودتان را جشن بگیرید و هر وقت لازم شد، استراحت کنید. 
• اگر به چیزی نیاز دارید، به دوستان و خانواده خود اطلاع دهید تا بتوانند به شما کمک کنند. 

بیشتر بخوانید: بیماری زونا در زنان، چه کسانی بیشتر در معرضند؟

مراقبت از بیمار سکته مغزی و چالش های ارتباطی

پس از سکته مغزی ممکن است حرف زدن برای بیمار سخت باشد. راهکارهای زیر به بهبود گفتار کمک می‌کند: 

تمرین

سعی کنید حداقل یک بار در روز با اطرافیانتان مکالمه داشته باشید. این کار به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید چه چیزی برایتان خوب است و در بازسازی اعتماد به نفستان هم تاثیر مثبت دارد.

استراحت کنید 

صحبت کردن در شرایطی که ریلکس هستید و عجله به خرج نمی‌دهید، ممکن است راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر‌ باشد.

به روش خودتان حرف بزنید

هنگامی که در حال بهبودی پس از سکته مغزی هستید، ممکن است لازم باشد از کلمات کمتری استفاده کنید. هیچ اشکالی ندارد. به روش خودتان حرف بزنید.

از وسایل کمکی ارتباطی استفاده کنید

استفاده از کارت‌های نشانه برای برقراری ارتباط، مفید است. کارت‌های نشانه ممکن است شامل کلماتی باشند که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. یا شاید تصاویر دوستان نزدیک و اعضای خانواده، برنامه تلویزیونی مورد علاقه، حمام، یا سایر خواسته‌ها و نیازها را شامل شود.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص داخلی

مراقبت از بیمار سکته مغزی، اطرافیان چه کنند؟

برای مراقبت از بیمار سکته مغزی به این نکات توجه کنید:

کاهش عوامل خطر برای سکته دوم

بازماندگان سکته مغزی در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی بعدی هستند. برای کاهش این خطر، مطمئن شوید که اقدامات احتیاطی لازم را انجام می‌دهید و تمام توصیه‌ها و دستورات پس از سکته را دنبال کنید. این نکات را هم مد نظر قرار بدهید:

• وعده‌های غذایی سالم و متعادل تهیه کنید تا بیمار، ویتامین‌ها و مواد مغذی مناسب برای کنترل فشار خون و کلسترول را دریافت کند.
• مطمئن شوید که بیمار داروهایش را طبق دستور پزشک مصرف می‌کند.
• به ویزیت‌های منظم پزشکی، پایبند باشید. 

​ورزش روزانه را داشته باشید

منظور ما ورزش شدید نیست، اما حتی کمک به تسهیل حرکت روزانه و توانبخشی می‌تواند باعث شود بیمار در مسیر بهبودی قرار بگیرد. 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص ارتوپدی و توانبخشی

مراقب عوارض جانبی باشید

عوارض جانبی جدید سکته مغزی می‌تواند چند ماه پس از سکته آشکار شود، بنابراین مراقب هر نوع عوارض جانبی دارویی و همچنین تحرک و تغییرات احساسی بیمار باشید. اگر متوجه چیزی غیرعادی شدید، در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید.

روی نکات مثبت تمرکز و از بیمار، حمایت کنید

ممکن است گاهی اوقات مراقبت از بیمار سکته مغزی برای مراقب، خسته‌کننده و سخت باشد، اما سعی کنید تا حد امکان، صبور باشید. حواستان به علائم اضطراب و افسردگی باشد. 30 تا 50 درصد از بازماندگان سکته مغزی در مراحل اولیه یا بعدی پس از سکته، دچار افسردگی می‌شوند که باعث کندی در روند بهبودی بیمار می‌شود. در صورت مشاهده هر گونه تغییر در رفتار، از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.

بیشتر بخوانید: آیا هیپوگلیسمی در افراد غیر دیابتی هم رخ می‌دهد؟

مراقب خودتان باشید

هنگام مراقبت از بیمار سکته مغزی در خانه، مراقبت از خود را فراموش نکنید. مراقبت از بیمار، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. از درخواست کمک نهراسید.

خلاصه

آسیب مغزی ناشی از سکته می‌تواند تاثیرات روانی، شناختی، مشکلات حرکتی، مشکلات ارتباطی، مشکلات بلع و بینایی را به همراه داشته باشد. برای مراقبت از بیمار سکته مغزی، خود بیمار باید مواردی را برای برطرف کردن مشکلات ناشی از سکته انجام دهد. شما هم به عنوان اطرافیان بیمار باید علائم او را بررسی کنید، صبور باشید و به سلامت خودتان هم اهمیت بدهید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان مراجعه کنید.