انواع اختلال خلقی را بشناسید

اختلالات خلقی شرایطی هستند که بر وضعیت عاطفی افراد تاثیر می‌گذارند. در این مقاله به شما کمک می‌کنیم انواع اختلال خلقی را بشناسید.

در این مقاله می‌خوانید:

• اختلال خلقی چیست؟
• اختلالات خلقی در یک نگاه
• انواع اختلالات خلقی
• اختلالات خلقی جدید
• علائم اختلالات خلقی
• علت اختلالات خلقی
• تشخیص اختلالات خلقی
• درمان اختلالات خلقی
• خلاصه

اختلال خلقی چیست؟

اختلال خلقی، یک اصطلاح گسترده است که به انواع مختلف اختلالات افسردگی و اختلالات دوقطبی اشاره دارد که همگی بر خلق و خو تاثیرگذارند. اگر علائم اختلال خلقی دارید، خلق و خوی شما ممکن است از وضعیت افسردگی (روحیه پایین) تا وضعیت شیدایی (روحیه بالا یا بسیار تحریک‌پذیر) متغیر باشد.

بیشتر بخوانید: چطور بی انگیزگی در افراد افسرده را درمان کنیم؟

اختلالات خلقی در یک نگاه

اختلالات خلقی می‌تواند بر احساس و تعامل شما با افراد و محیط پیرامونتان تاثیر بگذارد. اختلال افسردگی و اختلال دوقطبی، از شناخته‌شده‌ترین اختلالات خلقی هستند. با این حال، انواع دیگری نیز وجود دارد که مجموعه‌ای از علائم مشخص خود را دارند. اگر اختلال خلقی را تجربه می‌کنید که بر توانایی شما برای مقابله و ایجاد ناراحتی تاثیر می‌گذارد، ضروری است که با پزشک متخصص سلامت روان صحبت کنید تا تشخیص و درمان دقیق را دریافت کنید.

انواع اختلالات خلقی

در سال 2013، اختلالات خلقی به دو گروه اختلالات دوقطبی و وابسته و اختلالات افسردگی تقسیم شدند. انواع اختلالات خلقی عبارتند از:

اختلال افسردگی اساسی

از این اختلال به عنوان افسردگی اساسی یا افسردگی بالینی نام می‎برند که شامل دوره‌های غم و اندوه شدید، ناامیدی یا پوچی همراه با انواع علائم فیزیکی، شناختی و عاطفی است.

اختلال افسردگی شیدایی

این اختلال در گذشته، «افسردگی شیدایی» نامیده می‌شد. شیدایی، با خلق و خوی سرخوشانه یا تحریک‌پذیر و افزایش انرژی یا فعالیت مشخص می‌شود. در طول دوره‌های شیدایی، افراد مبتلا به دوقطبی به طور مرتب درگیر فعالیت‌های مخاطره‌آمیز منجر به عواقب منفی برای خودشان، یا دیگران می‌شوند.

بیشتر بخوانید: علل بی انگیزگی در کودکان چیست؟ راهکارهای مقابله

اختلال دوقطبی

برای تشخیص دوقطبی، فرد باید حداقل یک دوره هیپومانیا (شکل کمتر شدید شیدایی) و حداقل یک دوره افسردگی اساسی را در گذشته یا شرایط فعلی داشته باشد، اما هیچ سابقه‌ای از این اختلال نداشته باشد.

برای تشخیص دوقطبی، فرد باید حداقل یک دوره هیپومانیا (شکل کمتر شدید شیدایی) و حداقل یک دوره افسردگی اساسی را در گذشته یا شرایط فعلی داشته باشد، اما هیچ سابقه‌ای از این اختلال نداشته باشد.

اختلال دوقطبی به دلیل یک بیماری دیگر

برخی از شرایط پزشکی می‌توانند علائم اختلال دوقطبی را ایجاد کنند. این مشکل زمانی تشخیص داده می‌شود که شواهدی وجود داشته باشد که اختلال خلقی نتیجه فیزیولوژیکی مستقیم یک وضعیت پزشکی (نه روانی) است.

اختلال افسردگی ناشی از یک بیماری دیگر

در این شرایط، فرد افسردگی را به دلیل یک بیماری دیگر تجربه می‌کند . مثلا کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به افسردگی شود که به آن اختلال افسردگی ناشی از یک بیماری دیگر می‌گویند.

اختلال دوقطبی ناشی از مصرف مواد مخدر یا دارو

این اختلال دوقطبی در نتیجه مصرف الکل، مواد مخدر یا دارو ایجاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: چگونه مادر خوبی باشیم؟ کارهایی که شما را بهترین مادر دنیا می‌کند!

اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد مخدر یا دارو

این اختلال افسردگی در نتیجه مصرف الکل، مواد مخدر یا دارو ایجاد می‌شود.

سایر اختلالات دوقطبی مشخص یا نامشخص

این تشخیص‌ها ممکن است زمانی مورد استفاده قرار بگیرند که فردی معیارهای هر نوع اختلال دوقطبی دیگری را نداشته باشد، اما علائم دوقطبی را تجربه کند (مانند دوره هیپومانیک که فقط دو روز طول بکشد).

سایر اختلالات افسردگی مشخص یا نامشخص

اصطلاح اختلالات افسردگی مشخص یا نامشخص، زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرد یک اختلال افسردگی را تجربه می‌کند، اما ا ز نظر فنی معیارهای کامل اختلال افسردگی دیگر را ندارد .

بیشتر بخوانید: چگونه پدر خوبی باشیم؟/ این کارها شما را قهرمان فرزندتان می‌کند!

اختلالات خلقی جدید

سه اختلال خلقی جدید نیز وجود دارد که عبارتند از:

آنچه به عنوان اختلال «دیس‌تایمیک» یا «دیستیمیا» شناخته می‌شود، شکل خفیف اما طولانی‌مدت افسردگی است که به آن «اختلال افسردگی مداوم» نیز می‌گویند

1- اختلال بی نظمی خلقی مخرب

این اختلال افسردگی، درباره کودکان ۶ تا ۱۸ ساله که تحریک‌پذیری و عصبانیت مداوم و دوره‌های مکرر طغیان شدید خلق و خو را تجربه می‌کنند، به کار می‌رود. افراد مبتلا هیچ‌گونه تحریک قابل توجهی ندارند.

2- اختلال افسردگی مداوم

آنچه به عنوان اختلال «دیس‌تایمیک» یا «دیستیمیا» شناخته می‌شود، شکل خفیف اما طولانی‌مدت افسردگی است که به آن «اختلال افسردگی مداوم» نیز می‌گویند. افراد مبتلا به این بیماری، گاهی دچار حملات افسردگی اساسی می‌شوند. این اختلال در زنان دو برابر مردان است .
در اختلال افسردگی مداوم، فرد بزرگسال باید حداقل به مدت دو سال و کودکان و نوجوانان حداقل باید یک سال علائم پایدار داشته باشند و علائم نباید بیش از دو ماه متوالی قطع شوند، در غیر این صورت، به این اختلال «افسردگی مداوم» نمی‌گویند.

بیشتر بخوانید: چگونه سندرم پیش از قاعدگی را درمان کنیم؟

3- اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی

در این اختلال، شخص یک یا چند علامت خاص را در هفته قبل از شروع قاعدگی تجربه می‌کند و پس از شروع قاعدگی، علائم از بین می‌رود. علائم، نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری یا عصبانیت، افسردگی یا ناامیدی ، اضطراب یا تنش را شامل می‌شود.
همچنین یک اختلال جدید با نام « اختلال خلقی نامشخص » هم تعریف شده که در آن، فرد علائم مشخصه یک اختلال خلقی را نشان می‌دهد، اما معیارهای پزشک را برای تشخیص اختلال افسردگی یا دوقطبی (از جمله اختلال دوقطبی نامشخص یا اختلال افسردگی نامشخص) ندارد.

در اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی، شخص یک یا چند علامت خاص را در هفته قبل از شروع قاعدگی تجربه می‌کند و پس از شروع قاعدگی، علائم از بین می‌رود.

علائم اختلالات خلقی

اختلالات خلقی می توانند در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کنند. برخی از افراد، به‌ویژه کودکان، ممکن است علائم فیزیکی افسردگی مانند سردردهای غیر قابل توضیح یا معده درد داشته باشند.
علائم ممکن است شامل این موارد باشد:

• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که زمانی انجام آن‌ها لذت‌بخش بوده
• خوردن بیشتر یا کمتر از حد معمول
• مشکل در خوابیدن، یا خوابیدن بیش از حد معمول
• خستگی
• گریه کردن
• اضطراب
• نداشتن انرژی
• انزوا، غمگینی، ناامیدی و بی‌ارزشی
• مشکل در تمرکز
• مشکل در تصمیم‌گیری
• احساس گناه
• تحریک‌پذیری
• افکار خودکشی

در اختلالات خلقی، این علائم در زندگی فرد، تاثیر منفی می‌گذارند. اگر افکار خودکشی دارید، برای گرفتن حمایت به پزشک متخصص روانشناسی مراجعه کنید، یا با اورژانس تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: سندرم سیندرلا چیست؟

علت اختلالات خلقی

علت دقیق اختلالات خلقی مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد عوامل مختلفی در ایجاد آن‌ها نقش دارند و ممکن است در یک خانواده دیده شوند. هیچ عاملی وجود ندارد که به تنهایی باعث اختلالات خلقی شود، بلکه تعدادی از عوامل در آن تاثیر می‌گذارند و برخی موارد، خطر ابتلا به اختلال خلقی را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• ژنتیک
• سابقه خانوادگی اختلالات خلقی
• داشتن سایر شرایط سلامت روان
• شرایط سلامت مزمن

  درمان‌های اختلالات خلقی می‌تواند شامل روان‌درمانی و همچنین مصرف دارو برای کمک به تنظیم عدم تعادل شیمیایی در مغز باشد. معمولا ترکیبی از روان‌درمانی و دارو، بهترین گزینه است.

• مصرف برخی از داروها
• اتفاقات استرس‌زا مانند مرگ، طلاق، یا ضربه‌های روحی هم می‌توانند باعث افسردگی شوند، به‌ویژه اگر سابقه ابتلا به آن در فرد یا خانواده او وجود داشته باشد.

تشخیص اختلالات خلقی

اختلالات خلقی باید توسط متخصص سلامت روان مانند روانپزشک، یا روانشناس، ارزیابی و درمان شوند. پزشک می‌تواند با انجام معاینات فیزیکی و تجویز برخی از آزمایش‌ها مشکل را تشخیص دهد.

درمان اختلالات خلقی

میلیون ها نفر در جهان اختلالات خلقی را تجربه می‌کنند که با دریافت درمان مناسب می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند. درمان‌های اختلالات خلقی می‌تواند شامل روان‌درمانی و همچنین مصرف دارو برای کمک به تنظیم عدم تعادل شیمیایی در مغز باشد. معمولا ترکیبی از روان‌درمانی و دارو، بهترین گزینه است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با متخصصان روانشناسی

روان درمانی (درمان شناختی رفتاری)

درمان شناختی‌رفتاری، شکل رایجی از درمان است که برای درمان بسیاری از شرایط سلامت روان از جمله افسردگی و اختلال دوقطبی استفاده می‌شود. با این روش، روان درمانگر به شما می‌آموزد که الگوهای افکار منفی را دوباره چارچوب‌بندی کنید و با استفاده از مکانیزم‌های مقابله‌ای سالم، رفتارهای مضر را تغییر دهید.
نوع دیگری از درمان که ممکن است برای مبتلایان به اختلالات خلقی توصیه شود خانواده‌درمانی است.

مصرف دارو

پزشک ممکن است برای فردی که اختلال خلقی دارد داروهای ضد افسردگی تجویز کند. داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی و انواع خاصی از اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند.
داروهای تثبیت‌کننده خلق و خو (مانند لیتیوم)، داروهای ضد روان پریشی ، یا داروهای ضد تشنج، اصلی‌ترین داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی هستند.

بیشتر بخوانید: جلوگیری از افسردگی زمستانی، چطور از روزهای ابری گذر کنیم؟

خلاصه

انواع مختلفی از اختلالات خلقی وجود دارد، از جمله اختلال دوقطبی، اختلال افسردگی، اختلال افسردگی مداوم و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی. هر یک از انواع اختلالات خلقی که باعث ایجاد مشکل در زندگی روزمره شوند، به درمان نیاز دارند که درمان آن‌ها می‌تواند شامل روان‌درمانی و مصرف دارو، یا ترکیب این دو باشد.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.