اختلال شخصیت نمایشی چیست و چه علامتی دارد؟

اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک، باعث می‌شود افراد مبتلا نیازمند جلب توجه باشند. در این مقاله متوجه می‌شوید اختلال شخصیت نمایشی چیست و چه علامتی دارد.

در این مقاله می‌خوانید: 

• اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک) چیست؟
• اختلال شخصیت نمایشی چه افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
• علائم اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
• علت اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
• درمان اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه است؟
• آیا می توان از اختلال شخصیت هیستریونیک پیشگیری کرد؟
• عوارض احتمالی اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
• خلاصه

اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک) چیست؟

اختلال شخصیت هیستریونیک، یک وضعیت سلامت روان است که با احساس شدید، ناپایدار و تصویر مخدوش از خود مشخص می‌شود. کلمه «هیستریونیک» به معنای «دراماتیک» یا «نمایشی» است. عزت نفس افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، به تایید دیگران بستگی دارد و ناشی از احساس واقعی خود ارزشمندی نیست. این افراد تمایل زیادی برای جلب توجه دارند و اغلب برای جلب توجه، رفتارهای اغراق‌آمیز یا نامناسب انجام می‌دهند.

آن‌ها متوجه نمی‌شوند که رفتار و طرز تفکرشان ممکن است مشکل‌ساز باشد.

اختلال شخصیت نمایشی چه افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

اختلال شخصیت نمایشی معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20 شروع می‌شود. زنان بیشتر از مردان به اختلال شخصیت هیستریونیک مبتلا می‌شوند و حدود 1درصد از افراد به این عارضه مبتلا هستند.

بیشتر بخوانید: تروما چیست و انواع تروما کدام است؟

علائم اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

ویژگی اصلی اختلال شخصیت نمایشی نشان دادن احساس و تمایلات جنسی بیش از حد و سطحی برای جلب توجه به خود است. فرد مبتلا ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

• وقتی در مرکز توجه نیستند احساس افسردگی می‌کنند.
• احساسشان عمیق نیست و در حال تغییر سریع است.
• از نظر احساسی بسیار بیانگر هستند، حتی تا حدی که دوستان و خانواده‌شان را در جمع شرمنده می‌کنند.
• بیش از حد به ظاهر فیزیکی خود اهمیت می‌دهند.
• از ظاهر فیزیکی خود برای جلب توجه استفاده می‌کنند.
• با اکثر افرادی که ملاقات می‌کنند، رفتار جنسی نامناسبی دارند، حتی زمانی که از نظر جنسی جذب این افراد نشده‌اند.
• ساده‌لوح هستند و به راحتی تحت تاثیر دیگران، به ویژه افرادی که آن‌ها را تحسین می‌کنند، قرار می‌گیرند.
• فکر می‌کنند روابط آن‌ها با دیگران نزدیک‌تر از حد معمول است.
• در حفظ روابط مشکل دارند و اغلب در تعامل با دیگران، سطحی به نظر می‌رسند.
• خیلی راحت خسته یا ناامید می‌شوند.
• مدام به دنبال اطمینان یا تایید هستند.

بیشتر بخوانید: حملات پانیک در بارداری، علائم و نحوه مقابله با آن

علت اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

اختلالات شخصیت و از جمله اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک)، یکی از ناشناخته‌ترین شرایط سلامت روان است.

مطالعاتی که در مورد اختلالات شخصیت هیستریونیک و سایر اختلالات شخصیتی انجام شده، عوامل متعددی را شناسایی کرده که ممکن است منجر به ایجاد اختلالات شخصیتی هیستریونیک یا سایر اختلالات شخصیتی شود. این عوامل عبارتند از:

• ژنتیک: دانشمندان فکر می‌کنند ممکن است این مشکل ژنتیکی (ارثی) باشد.
• ترومای دوران کودکی: کودکان ممکن است با آسیب‌هایی مانند کودک‌آزاری، یا مرگ یکی از اعضای خانواده مواجه شوند که بعدها در بزرگسالی در زندگی آن‌ها مخل یا مشکل‌ساز باشد و به بخشی از یک اختلال شخصیت تبدیل شود.
• سبک‌های فرزندپروری: کودکانی که در پرورش آن‌ها محدودیت وجود نداشته، بیش از حد زیاده‌روی یا ناسازگاری دارند و ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک باشند. علاوه بر این، والدینی که رفتار جنسی نمایشی، نامنظم و نامناسب دارند، فرزندان خود را در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار می‌دهند. برخی از محققان فکر می‌کنند که مشکلات در روابط والدین و فرزند منجر به عزت نفس پایین در افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی می‌شود.

بیشتر بخوانید: تست ادینبورگ، به شما می گوید که افسردگی دارید یا نه

درمان اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه است؟

در بیشتر موارد، افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی باور ندارند که رفتارهایشان مشکل‌ساز است. با این حال، این افراد اگر افسردگی، اضطراب یا مشکل در رابطه داشته باشند، ممکن است به دنبال درمان بگردند. روان‌درمانی (گفتار درمانی)، درمان انتخابی برای اختلالات شخصیت هیستریونیک یا سایر اختلالات شخصیت است. هدف از درمان این است که به فرد کمک کند ترس‌های مرتبط با افکار و رفتار خود را کشف کنند تا ارتباط مثبت بیشتری با دیگران داشته باشند.

انواع روان‌درمانی برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی عبارتند از:

• گروه درمانی: در این نوع درمان، گروهی از افراد برای توصیف و گفتگو درباره مشکلات خود زیر نظر درمانگر یا روانشناس با هم صحبت می‌کنند. گروه درمانی ممکن است برای افراد مبتلا به شخصیت هیستریونیک مفید باشد.
• روان درمانی روان پویایی: این نوع درمان بر ریشه‌های روانشناختی پریشانی عاطفی تمرکز دارد. 

• روان درمانی حمایتی: هدف این نوع درمان بهبود علائم و حفظ، بازیابی یا بهبود عزت نفس و مهارت‌های مقابله‌ای است. روان‌درمانی حمایتی شامل بررسی روابط و الگوهای واکنش یا رفتار عاطفی است.
• رفتار درمانی شناختی: در این درمان، درمانگر یا روانشناس به بیمار کمک می‌کند تا افکار و احساس خود را از نزدیک ببیند تا متوجه شود که افکارش چگونه بر اعمال او تاثیر می‌گذارد. او می‌تواند الگوهای افکار و رفتارهای منفی را بیاموزد و یاد بگیرد که الگوها و عادات فکری سالم‌تری ایجاد کند.

دارویی وجود ندارد که بتواند اختلالات شخصیتی را درمان کند. ممکن است روانشناس از داروهای افسردگی و اضطراب برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی استفاده کند. 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با متخصصان روانشناسی

آیا می توان از اختلال شخصیت هیستریونیک پیشگیری کرد؟

در حالی که اختلال شخصیت هیستریونیک به طور کلی قابل پیشگیری نیست، درمان می‌تواند به فردی که مستعد ابتلا به این بیماری است کمک کند تا راه‌های موثرتری برای مقابله با رفتارها، افکار و موقعیت‌های محرک بیاموزد.

عوارض احتمالی اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی و اختلالات مصرف مواد مانند اختلال مصرف حشیش و اختلال مصرف الکل هستند و احتمال دارد شرایط زیر را تجربه کنند:

• اختلال علائم جسمی: در این اختلال، افراد نسبت به یک علامت فیزیکی که دارند به شدت احساس ناراحتی می‌کنند. همچنین ممکن است در پاسخ به علائم خود، افکار، احساس و رفتارهای غیر طبیعی داشته باشند.

حملات پانیک باعث ایجاد احساس ناگهانی و مختصر ترس و واکنش‌های فیزیکی شدید در پاسخ به موقعیت‌های معمولی و غیرتهدیدکننده می‌شود.

• حملات پانیک (پنیک): این حملات باعث ایجاد احساس ناگهانی و مختصر ترس و واکنش‌های فیزیکی شدید در پاسخ به موقعیت‌های معمولی و غیرتهدیدکننده می‌شود.
• اختلالات تبدیلی: این اختلال، یک مشکل پزشکی و شامل از دست دادن عملکرد بخشی از سیستم عصبی است. 

رفتار توجه‌طلبی شدید در افراد مبتلا به اختلال هیستریونیک ممکن است شامل تهدید و انجام مکرر خودکشی باشد.

بیشتر بخوانید: تست روانشناسی آمادگی برای بچه دار شدن، چرا بچه دار شویم؟

خلاصه

اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک، یک وضعیت سلامت روان است که با احساس ناپایدار، تصویر مخدوش از خود و تمایل شدید به جلب توجه مشخص می‌شود. افراد مبتلا اغلب برای جلب توجه، رفتار اغراق‌آمیز یا نامناسب دارند. مهم است که به یاد داشته باشید که اختلال شخصیت هیستریونیک مانند همه شرایط سلامت روان، نیازمند دریافت کمک است. متخصصان سلامت روان می‌توانند طرح‌های درمانی ارائه دهند که به فرد مبتلا در مدیریت افکار و رفتارهایش کمک کند. اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک اغلب استرس، افسردگی، اندوه و انزوا را تجربه می‌کنند. اگر با چنین فردی زندگی می‌کنید مهم است که از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده علائم در او کمک بگیرید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.