روند رشد نوزاد، دوازده ماهگی

کودکان، سرمایه‌های ارزشمندی هستند که رشد و توسعه جامعه در گرو سلامت و توانمندی جسمی و روحی آنان است. به معنای دیگر، توجه به سلامت کودکان در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده روشن جوامع بشری محسوب می‌شود. امروزه سلامت نوزاد و کودک از اولویت‌های مهم متولیان بهداشت و سلامت است، به‌طوری که توجه و مراقبت از سلامت نوزاد، یک بازه زمانی وسیع را قبل از تشکیل جنین تا دوران بارداری، زایمان و سال‌های ابتدایی رشد یعنی ۱ تا ۵ سالگی شامل می‌شود.

وضع بدن و حرکات بزرگ
برای مدت زمان نامحدودی روی زمین می‌نشیند. می‌تواند خود را از حالت خوابیده به وضع نشسته، بلند کند. روی دست‌ها و زانوهایش می‌غلتد. کفل‌هایش را به این سو و آن سو حرکت می‌دهد یا به سرعت به حالت راه رفتن خرسی (چهار دست و پا) به هر سو می‌رود. ممکن است به طرف طبقه بالا بخزد. با نگه داشتن مبل، به خودش فشار می‌آورد تا بلند شود و دوباره می‌نشیند. با بلند کردن یک پا و از طرفین گام برمی‌دارد.

وقتی کسی یک یا دو دستش را بگیرد به سمت جلو یا طرفین راه می‌رود ممکن است برای چند لحظه به تنهایی بایستد. ممکن است به تنهایی راه برود.

بینایی و حرکات ظریف
اشیاء کوچک را با حرکت گازانبری بین انگشت شست و نوک انگشت اشاره می‌گیرد و برمی‌دارد. اسباب بازیها را به جلو می‌اندازد و پرتاب می‌کند و به آنها که روی زمین افتاده‌اند نگاه می‌کند. بدرستی به جای اسباب بازیهایی که خارج از محدوده دید او افتاده‌اند، نگاه می‌کند. به اشیایی که علاقه دارد با انگشت سبابه اشاره می‌کند.

در خارج از خانه به حرکت مردم، حیوانات یا وسایل نقلیه به مدت طولانی نگاه می‌کند، افراد آشنایی که از دور به سمت او نزدیک می‌شوند، تشخیص می‌دهد. هر دو دستش را آزادانه به کار می‌برد اما ممکن است برتری کار با یک دست را نشان دهد. در هر دست با رفلکس چنگ زدن سه انگشتی، یک مکعب اسباب بازی را نگه می‌دارد و دو مکعب را برای تولید صدا به هم می‌زند.

رفتار اجتماعی و بازی
با کمی کمک به خوبی نوشیدنی را از فنجان می‌نوشد. قاشق را نگه می‌دارد و تلاش می‌کند برای غذاخوردن از آن استفاده کند گرچه اینکار را به طور آشفته انجام می‌دهد. در موقع لباس پوشاندن به او با بازکردن بازوها برای پوشیدن آستین و بازکردن پاها برای پوشیدن کفش، کمک می‌کند. اغلب کمتر اشیاء را به دهان می‌گیرد.

ریزش آب دهان متوقف می‌شود. موقعی که اشیاء و فنجان یا جعبه‌ای به او نشان داده شود، اشیاء را به داخل یا خارج از فنجان یا جعبه خواهد گذاشت. اسباب بازیها را دستکاری می‌کند و آنها را برای تولید سروصدا، تکان خواهد داد. با لذت به صدای اسباب بازیها گوش می‌کند و فعالیت مناسبی برای دوباره سازی این صداها انجام می‌دهد.

در صورت درخواست بزرگسالان، اسباب بازی‌ها را به آنها می‌دهد و گاهی اوقات اینکار را به طور خودبخودی انجام می‌دهد. به سرعت اسباب بازی‌هایی که از دید پنهان شده‌اند را پیدا می‌کند. دوست دارد مورد نظر افراد آشنا باشد و آنها صدای او را بشنوند. نسبت به افراد آشنا تمایل نشان می‌دهد. «دست دستی بازی می‌کند (دست می‌زند) و دستش را به علامت خداحافظی تکان می‌دهد، این کار را، هم به درخواست دیگران و هم به طور خود به خودی انجام می‌دهد.

شنوایی و گفتار
اسم خودش را می‌داند و فوراً به آن جواب می‌دهد. با صدای بلند و پی در پی با آهنگ‌های گفتگویی مانند بطور نامفهوم سخن می‌گوید. صداسازی بیشتر شامل حروف صدادار و بسیاری از حروف بی‌صداست. با رفتار خود نشان می‌دهد کلماتی مانند ماشین، نوشیدن و گربه به مفهوم معمول آنها را می‌فهمد.

دستورهای ساده‌ای که همراه با اشاره باشد مانند «این را به پدر بده» و «بیا پیش مامان» را می‌فهمد. صداسازی بازیگونه فرد بزرگسال را تقلید می‌کند و ممکن است کلمات معدودی را با اشتیاق زیادی به کار برد. ممکن است بنا به درخواست فرد بزرگسال اشیاء را به او بدهد یا مفهوم استفاده از اشیایی مانند برس را نمایش دهد (تعریف شی بوسیله استفاده از آن).