ورم بعد از ختنه، التهاب حشفه!

التهاب حشفه (پوست کلاهک آلت تناسلی) عارضه‌ای شایع در نوزادان پسر است و علت بی‌قراری و گریه‌ی مدام بسیاری از آنها همین التهاب است. به همین بهانه به گفتگو با دکتر علی‌اصغر متقی پرداختیم و راه و چاه درمان این التهاب شایع را از او پرسیدیم.دکتر علی‌اصغر متقی، ‌متخصص کودکان و نوزادان، درباره‌ی التهاب حشفه (پوست کلاهک آلت تناسلی) در نوزادان پسر می‌گوید:«این التهاب بیشتر در نوزادان و به‌ویژه در نوزادانی که ختنه نشده‌اند شایع است. این التهاب بعد از ختنه شدن آنها از بین می‌رود. التهاب حشفه به این صورت است که ترشحات سفیدرنگی شبیه پنیر در زیر ناحیه‌ی حشفه (پوست کلاهک آلت تناسلی) و دور آن جمع می‌شود که این ترشحات باعث ملتهب شدن آن ناحیه می‌شوند. به همین دلیل نوزادان در این وضعیت دچار خارش، درد هنگام ادرار ، ناراحتی و بی‌قراری می‌شوند و ممکن است به ناحیه‌ی ملتهب دست بزنند.»

التهاب حشفه بیشتر به دلیل تجمع ترشحات زیر پوست حشفه بروز می‌کند که پوست این قسمت در هنگام ختنه کردن برداشته می‌شود. بیشتر از ۹۹ درصد نوزادانی که به این التهاب دچار شده‌اند بعد از ختنه بهبود می‌یابند.دکتر متقی با بیان این‌که شوینده‌های لباس در ایجاد این التهاب نقشی دارند، می‌گوید:«التهاب حشفه نمی‌تواند به دلیل شوینده‌ها باشد چون در آن صورت به حساسیت بچه‌ها ارتباط پیدا می‌کند و به دنبال آن باید به جا‌های دیگر بدن هم سرایت کند. اما در التهاب حشفه این‌طور نیست.»این متخصص کودکان و نوزادان، درباره‌ی تشخیص علائم این التهاب می‌گوید:« مادران می‌توانند با کمی دقت متوجه شوند که قسمت دور پوست یا مجرای آلت تناسلی نوزاد متورم و قرمز شده و یا برجستگی‌هایی زیر آن وجود دارد. در این حالت باید پوست کلاهک آلت تناسلی کمی عقب زده شده و از نظر تجمع ترشحات بررسی شود. نوزادان معمولا در این شرایط بی‌قرار هستند و علائم دیگری نشان نمی‌دهند. اگر خیلی شدید باشد توصیه می‌کنیم کمی از پوست کلاهک آلت تناسلی عقب زده شود و زیر آن شسته شده و پماد استفاده شود اما اکثرا تا قبل از این‌که به این مرحله برسند باید ختنه شوند و به محض ختنه شدن همه‌ی ناراحتی‌هایش از بین می‌رود.»
التهاب حشفه معمولا بعد از ختنه بروز نمی‌کند مگر در مواردی که مشکلی غیر‌عادی منجر به بروز این عارضه شود. به همین دلیل دکتر متقی توصیه می‌کند:«تا قبل از ختنه کردن نوزاد ، محل التهاب تنها باید شسته شود اما کار ساده‌ای نیست که مادران بخواهد پوست را عقب بزنند چون پوست حالت چسبندگی دارد و به راحتی کنار زده نمی‌شود. بنابر‌این بهتر این است که مادران برای ختنه‌ی فرزند‌شان به متخصص نوزادان مراجعه کنند.‏»دکتر متقی با اشاره به درمان این التهاب می‌گوید:«این التهاب به پماد آنتی‌بیوتیک نیاز ندارد و در نوزادانی که ختنه شنده‌اند، همین‌قدر که زیر پوست کلاهک آلت تناسلی شسته شده و پماد مرطوب‌کننده و ضد‌التهاب زده شود کافی است. تنها راه درمان این التهاب ختنه است و معمولا بعد از ختنه‌کردن از بین می‌رود.»خوب است بدانید که اگر التهاب حشفه نادیده گرفته شود امکان دارد عفونی شود. اما در بیشتر بچه‌ها این حالت به مرحله‌ی حاد نمی‌رسد و با شستن و ختنه کردن همه‌ی این مشکلات برطرف می‌شود و التهاب‌شان از بین می‌رود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
کودکان پسر فقط یکبار ختنه می شوند و برای این منظور لازم است اتفاقات زمان ختنه و پس از آن را بشناسید تا دچار نگرانی نشوید و از سویی هم بهترین مراقبت را در خانه انجام دهید.

از کودک ختنه شده، در منزل، چگونه مراقبت نماییم؟
پس ازختنه، ممکن است یک پانسمان با گاز وازلین در ناحیه ختنه استفاده شود(البته با روش رینگ نیاز به آن نیست). گاز وازلین (یا گازحاوی مواد چرب کننده) مانع از چسبیدن پانسمان به پوست ناحیه ختنه می شود . این گاز معمولا بعد از ۲۴ ساعت می افتد .
در طی 3-2 روز کودک از این جراحی بهبود می یابد. البته روند بهبودی هر کودک متفاوت است و بهبودی کامل تا یک ماه هم می تواند طول بکشد.

مهمترین عوارض ختنه
خونریزی پس از ختنه
معمولا درهمان روز، خونریزی از لبه های بریده شده ختنه گاه متوقف می شود اما بعد از ختنه خونی شدن پوشک شایع است . در طول 24 ساعت اول با هر بار تعویض پوشک ، آن را از نظر خونریزی فعال کنترل کنید نقطه های خونی طبیعی هستند - نه لکه های بزرگتر از 2 تا 3 سانتی متر - بنابراین اگر خون بیشتری دیدید به پزشک مراجعه کنید
تغییر رنگ پس از ختنه
بلافاصله بعد از ختنه، گلنس ( سر آلت ) ممکن است قرمز و براق یا حتی بنفش باشد چون پوستی که روی نوک آلت را می پوشاند مثل یک غشاء مخاطی عمل می کرد. وقتی این پوست توسط ختنه برداشته شد، نوک آلت ، ضخیم و تیره تر می شود. نوک آلت کودک ممکن است سفید مایل به زرد یا لکه های زرد در یکی دو روز اول بعد از جراحی باشد، که یک نوع دلمه بستن پس از جراحی است و کاملا طبیعی است و 3-2 روز بعد از ختنه ممکن است پوست به نظر سبز و زرد برسد و نگران کننده نیست.
تورم پس از ختنه
ورم زیر و پشت سر آلت بلافاصله بعد از ختنه یکی از علایم بهبودی است و بعد از یکی دو هفته خوب می شود. سر آلت کودک را در پوشک بالاتر قرار دهید.
تغییر اندازه آلت پس از ختنه
آلت کودک بعد از ختنه ممکن است کوچکتر به نظر برسد به این علت که پوست دور آلت باعث صاف تر نگه داشتن آن می شود، در نتیجه پس از ختنه با برداشتن این پوست آلت کودک در حالت ریلکس قرار می گیرد.
حمام مکرر کودک پس از ختنه
بعد از ختنه ، کودک را تا یک هفته هر روز با آب گرم حمام کنید، می توانید بعد از افتادن پانسمان گاز وازلین این کار را انجام دهید، ولی اگر خودش نیفتاد با حمام دادن کودک پانسمان خیس خورده و برداشته می شود تغییر رنگ با قطره های خون لخته شده بعد از برداشتن پانسمان طبیعی است.

مزایا و معایب این عمل
با توجه به تحقیقات انجام شده توسط آکادمی امریکایی نوزادان ، کودکانی که ختنه می شوند ، کمتر در معرض خطرات زیر هستند:
- عفونت پیش پوست
- عفونت دستگاه ادراری
- سرطان آلت تناسلی
- بیماریهای قابل انتقال جنسی
- فیموسیز یا تنگی پیش پوست ، که در مورد مردان ختنه نشده پیش می آید و پیش پوست جمع نمی شود.

خطرات جراحی
به دنبال هر عمل جراحی ،مثل این مورد خطراتی وجود خواهد داشت که در این مورد بسیار نادر و خفیف است. خونریزی و عفونت از رایج ترین عواقب ختنه است.
- آسیب آلت تناسلی: در موارد بسیار نادر امکان دارد که پیش پوست به صورت خیلی کوتاه یا بلند جدا شودو در نتیجه به صورت نامناسب ترمیم شود و نیاز به عمل یا ختنه مجدد باشد.
- تغییر در حساسیت آلت تناسلی: بعضی از افراد مدعی هستند که این اقدام باعث می شود که حساسیت این عضو از بین برود و لذا بر آمیزش تاثیر می گذارد. اما تا کنون درستی این ادعا ثابت نشده است.
- ترس از درد: بعضی از والدین تنها به خاطر ترس از دردی که قرار است نوزاد تحمل کند، از این اقدام صرفه نظر می کنند.
- ممکن است در اثر زدودن این پوست از انتهای آلت تناسلی دچار تورم شود و در نتیجه مجاری خروجی ادرار تنگ گردد که برای رفع این نقص نیاز به عمل جراحی است.

مراقبت از نوزادان ختنه شده
بعد از ختنه ممکن است محل عمل خراشیده و خونین به نظر رسد (تا ده روز).بنابراین لازم است که محل را پاکیزه نگاه دارید و هر روز با آب و صابون شست و شو دهید. لباسی که در تماس با این محل است را مرتبا تعویض کنید ، تا در اثر وجود ادرار و مدفوع دچار عفونت نشود.
اگر پزشک محل عمل را پانسمان نموده ، شما باید هر زمان که لباس کودک را تعویض می کنید ، پانسمان را نیز عوض کنید و برای جلوگیری از چسبیدن آن به محل ، از مرهم وازلین استفاده کنید. بعضی از پزشکان به جای استفاده از باند، حلقه ای پلاستیکی در محل قرار می دهند که به صورت خودکار بعد از 5 الی 8 روز می افتد. همان طور که گفته شد، عوارض این عمل بسیار نادر است و از هر 200 الی 500 مورد ممکن است یک نفر دچار این عوارض شود. ولی در هر حال کمی خونریزی و عفونت از رایج ترین این عوارض است که به راحتی درمان پذیر است.
مواردی که باید سریعا به پزشک اطلاع داد عبارتند از:
- اگر نوزاد 6 الی 8 ساعت بعد از عمل نتواند به صورت نرمال ادرار کند.
- خونریزی مداوم و قطع نشدنی
- ایجاد قرمزی و تورم در اطراف محل عمل که بعد از 3 تا 5 روز بد تر شود.

مراقبت از کودک ختنه نشده
پاکیزه نگه داشتن آلت تناسلی در این وضعیت بسیار مهم است. در هر بار حمام کردن ، محل را به آرامی شست و شو دهید. نیاز به هیچ ماده شست و شو دهنده ویژه ای برای این کار نیست.
پیش پوست برای سالها به صورت کامل بازکشیده نمی شود و نباید با فشار این کار را انجام داد. زمانی که پوست به صورت کامل جمع شد(3 سالگی) باید به کودک یاد دهید که چگونه زیر پوست را تمیز را هر روز تمیز کند و شست و شو دهد. بهتر است که این کار با عقب کشیدن پوست و سپس شست و شو با آب و صابون انجام شود.