مراحل رشد اخلاقی کودک، سن پنج سالگی

اگر برای فرزندان خود مجموعه ای از قوانین ثابت را تعیین کنیم به رشد اخلاقی آنها کمک خواهیم کرد.

در پنج سالگی بسیاری از کودکان کم کم میتوانند خود را به جای فردی آشفته تصور نمایند و برای او اظهار ناراحتی کنند. این مرحله آغاز رشد حس همدلی است. طرز برخورد والدین با فرزندان و نیز بسیاری از رفتارهای دیگرشان زمینه ساز رفتارهای قابل پیش بینی کودکان با دیگران است.

پنج سالگی کودک

اگر کودکان شاهد رفتار محبت آمیز ، دلسوزانه و توأم با توجه والدین نسبت به دیگران باشند از این رفتارها الگوبرداری می کنند. اگر برای فرزندان خود مجموعه ای از قوانین ثابت را تعیین کنیم و نتایج حاصل از سرپیچی از آن قوانین را به طور واضح برای ایشان توضیح دهیم به رشد اخلاقی آنها کمک خواهیم کرد.

کودکان در هر سنی که باشند نسبت به قوانین و حدود ویژه ای که به وضوح مشخص و علل آن نیز تبیین شده باشد بهتر پاسخ می دهند. مثلا وقتی کودک پنج ساله ای را از تماشای نمایشی منع می کنید که بسیاری از دوستانش آن را می بینند اگر نگرانی خود را درباره ی محتوای نمایش توضیح دهید صحبت شما تاثیر بیشتری خواهد داشت.

البته این امر مانع نق زدن های او برای دیدن نمایش نمی شود اما به او می فهماند که قانون شما بر مبنای حالت روحی خاص شما در آن روز نیست.

قانون طلایی

با دیگران چنان رفتار کن که دوست داری با تو آن گونه رفتار کنند. اصل مهم دیگری برای رشد اخلاقی است. هر چند کودکان این رده سنی قادر نیستند خود را کاملا به جای دیگران بگذارند اما یادآوری اتفاق هایی که به تازگی رخ داده اند و قوه ی تخیل به آنها کمک می کند تا احساس کودک دیگر را دریابند.

وقتی فرزند شما ماجرای کودکی را تعریف می کند که در مدرسه به دیگری توهین کرده است از این موقعیت استفاده کنید و از کودک بخواهید ( تصور ) کند که هر یک از آن دو کودک چه احساسی داشته اند.

ارائه مثال های اخلاقی مثبت و در میان گذاشتن تصمیمات اخلاقی و دلایل مربوط به آن با فرزندتان ( یا حداقل صحبت کردن در حضور او ) روشی است که رفتارهای مورد تایید شما را نشان می دهد. خاطرنشان کردن رفتارهای اخلاقی دیگران نیز راه دیگری برای معرفی نمونه های مثبت به کودک است.

ایجاد بنیان اخلاقی استوار در کودک به او کمک می کند تا در درگیری های احتمالی در زمین بازی ، مدرسه و خانه درست برخورد کند. اگر کودک از نظام ارزشی درستی برخوردار باشد در شرایط منفی بهتر می تواند با دیگران رفتار کند.

هر چه رشد اخلاقی در مراحل سنی پایین تری صورت پذیرد کودک در مقابل مسائل بزرگ تری مثل مواد مخدر ، فریب کاری یا دزدی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد. به عنوان پدر و مادر به یادداشته باشید که مخاطب شما یک کودک پنج ساله است. کودکان در این سنین حوصله ی سخنرانی های پر آب و تاب درباره ی درست و نادرست را ندارند. گفتگوی شب گذشته ی شما تا صبح فردا ( یا حتی ساعتی بعد) به دست فراموشی سپرده می شود.

پیام های خود را واضح بیان کنید و اجازه دهید کودک شما در گفتگو درباره ی مسائل اخلاقی مشارکت فعالانه ای داشته باشد. فراموش نکنیدکه تصمیم های بسیاری از کودکان پنج ساله منفعت طلبانه است. سالها بعد کودک کم کم درباره ی طرز فکر دیگران نسبت به خود حساس می شود و تنها در اواخر دوره ی نوجوانی و بزرگسالی است که تفکر درست و نادرست به صورت احساس درونی در او شکل می گیرد.

تذکر

کنترل تاثیرات خارجی مثل تلویزیون و همسالان مهم است ویژه تلویزیون که با تبلیغ خشونت و مواد مخدر کودکان را بمباران می کند. بنابراین نظارت بر مدت زمان تماشای تلویزیون و نوع برنامه ها اهمیت دارد.

هر چند تاثیر گروه همسالان در این سن به اندازه ی سالهای بعد چندان چشمگیر نیست اما در تلقی کودک از درست و نادرست تاثیر بسزایی دارد. از این رو بر دوستی کودکان خود با همسالانشان نظارت داشته باشید و اگر از این بابت نگران هستید هنگام بازی نظارت و سازماندهی بیشتری اعمال کنید.

اگر فکر می کنید دوستی با کودکی تاثیر بهتری بر کودک شما می گذارد با ظرافت فرزند خود را به دوستی با او تشویق کنید.

منبع: کودک آنلاین