هفته سیزدهم بارداری، هر آنچه باید بدانید!

هفته سیزدهم بارداری، شروع سه ماهه دوم است که در آن، کودک شما رفلکس بلع خود را ایجاد کرده و با نوشیدن مایع آمنیوتیک و سپس ادرار کردن و تکرار مجدد آن تمرین می‌کند. شما نیز ممکن است در هفته ۱۳ بارداری، انرژی تازه‌ای بیابید یا این‌که ممکن است هنوز کمی حالت تهوع و خستگی صبحگاهی داشته باشید.

در این مقاله می‌خوانید:

• جنین در هفته سیزدهم
• هفته سیزدهم بارداری و تعیین جنسیت
• سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری
• آزمایش غربالگری هفته سیزدهم بارداری
• علائم هفته سیزدهم بارداری
• هفته سیزدهم بارداری چی بخوریم؟
• بایدها و نبایدهای هفته سیزدهم بارداری
• خود مراقبتی در هفته سیزدهم بارداری

جنین در هفته سیزدهم

جنین در هفته سیزدهم وارد ۴ ماهگی شده است. علاوه بر این، سر او نیز دیگر مثل قبل بزرگ نیست و همه اعضای بدنش به اندازه هم رشد کرده‌اند. اندام‌های جنین نیز فعالیت‌شان را از هفته قبل شروع کرده‌اند و اعصاب و عضلات هم تشکیل‌شده‌ و استخوان‌ها نیز در حال قوی شدن هستند.
در ضمن، پوست جنین هنوز نازک است و تمام رگ‌هایش پیداست. اعضای شکمی او نیز از روده گرفته تا معده و... که در بند ناف بودند، حالا به داخل شکمش منتقل شده‌اند. گوش‌ها و چشم‌ها نیز در این هفته تقریباً در سر جای خود قرار گرفته‌اند. سیستم گردش خون جنین هم در هفته سیزدهم بارداری به پاک سازی سموم از بدن او کمک می‌کند.

اندازه جنین در هفته سیزدهم

اندازه جنین در هفته سیزدهم شاید در حد یک هلوی رسیده باشد. در واقع، جنین شما هنوز کوچک است و وزنش در این هفته ۲۵ گرم و قدش در حدود ۷.۶۲ سانتی‌متر تخمین زده می‌شود. هم‌چنین، اندازه شکم در هفته سیزدهم بارداری ممکن است کمی برآمده به نظر برسد.

بیشتر بخوانید: هوش جنین در چند ماهگی تشکیل می شود؟

هفته سیزدهم بارداری و تعیین جنسیت

 در این هفته می‌توانید با استفاده از سونوگرافی متوجه شوید که جنین شما دختر است یا پسر. در واقع، دقت در تعیین جنسیت جنین با پیش رفتن در بارداری افزایش می‌یابد. به طور کلی، دقت تعیین جنسیت در هفته یازدهم حدود 70درصد است که در هفته دوازدهم به حدود 98درصد می‌رسد. در نهایت، در هفته سیزدهم می‌توانید به یک دقت صددرصدی دست پیدا کنید و با کمک سونوگرافی، از جنسیت کودک خود خبردار شوید.

بیشتر بخوانید: سونوگرافی تعیین جنسیت، دختر است یا پسر؟

سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری

همان‌طور که گفتیم، در هفته ۱۳ بارداری می‌توانید به کمک سونوگرافی از جنسیت کودک خود اطلاع پیدا کنید. با این حال، سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری به دلایل دیگری نیز انجام می‌شود که یکی از آن‌ها بررسی اندام‌های جنین است.
در واقع، سونوگرافی می‌تواند تمام اندام‌ها و ساختارهای قابل مشاهده جنین را بررسی کند و جمجمه، مغز، قلب، شکم، بازوها و پاها و ستون فقرات او را تحت ارزیابی قرار دهد. هدف از ارزیابی نیز این است که هر گونه ناهنجاری در کودک شما در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود.

بیشتر بخوانید: تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته ۱۲

آزمایش غربالگری هفته سیزدهم بارداری

نوعی تست غربالگری ترکیبی وجود دارد که باید بین هفته‌های دهم تا چهاردهم بارداری انجام شود. این تست شامل سونوگرافی و آزمایش خون است و نتایج آن به همراه عواملی مانند سن، وزن و وضعیت سیگار کشیدن شما برای بررسی احتمال ابتلای جنین به سندرم‌های داون، پاتاو و ادواردز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در طول اسکن به کمک سونوگرافی، مایع پشت گردن نوزاد اندازه گیری می‌شود که به این اندازه گیری، شفافیت نوکال می‌گویند. به همین دلیل، این آزمایش باید بین هفته‌های دهم تا چهاردهم که هفته سیزدهم بارداری را نیز شامل می‌شود انجام بگیرد، زیرا اندازه گیری شفافیت نوکال بعد از ۱۴ هفته و ۱ روز تغییر می‌کند و بسته به موقعیت جنین، همیشه نمی‌توان این اندازه گیری را انجام داد.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان انجام سونوگرافی‌های بارداری

علائم هفته سیزدهم بارداری

هر بارداری منحصر به فرد است و علائم بارداری در هفته سیزدهم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. با این حال، بعضی از علائم رایج و احتمالی در این هفته عبارتند از:

• سینه‌های دردناک: در این هفته، سینه‌های شما ممکن است کمی شبیه به قبل از شروع قاعدگی، بزرگ‌تر و حساس شوند. هم‌چنین ممکن است رگ‌ها بیشتر قابل مشاهده باشند و نوک سینه‌های شما تیره‌تر و برجسته‌تر شوند.
• میل شدید به غذا: اگر در سه ماهه اول بارداری هوس غذایی داشتید، ممکن است این هوس‌ها اکنون قوی‌تر شوند و تا زمانی که به سه ماهه سوم برسید ادامه داشته باشند. ممکن است ناگهان حسرت خوردن غذاهای چرب مانند همبرگر و چیپس، ترکیبات عجیب و غریب مانند شکلات و بیکن یا چیزهایی که تا به حال از آن‌ها متنفر بودید را نیز داشته باشید.
• افزایش تشنگی: در هفته سیزدهم بارداری ممکن است گاهی اوقات کمی بیشتر از حد معمول احساس تشنگی کنید که البته طبیعی است و می‌تواند اتفاق بیفتد، زیرا بدن شما خون اضافی برای تامین ناحیه در حال رشد اطراف رحم شما تولید می‌کند. با این حال، اگر تشنگی شما ثابت است و نوشیدن مایعات بیشتر باعث بهبود آن نمی‌شود، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید تا از نظر مشکل جدی‌تری مانند دیابت یا کم خونی تحت معاینه قرار بگیرید.
• علائم به جا مانده از سه ماهه اول: ممکن است علائم اوایل بارداری شما در این هفته کاملاً برطرف شوند، اما این احتمال نیز وجود دارد که برخی از علائم اولیه بارداری مانند حملات حالت تهوع، سردرد، خستگی و نوسانات خلقی برای مدت طولانی‌تری باقی بمانند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه که در مورد هفته ۹ تا ۱۲ بارداری باید بدانید

هفته سیزدهم بارداری چی بخوریم؟

در 6 ماه اول بارداری، اکثر خانم‌ها نیازی به خوردن غذای اضافی ندارند و می‌توانند به طور عادی همه چیزهای مورد نیاز کودک خود را تامین کنند. در واقع، کالری دریافتی توصیه شده برای زنان حدود 2000 کالری در روز است. با این حال، پس از رد کردن هفته ۱۳ بارداری و رسیدن به سه ماهه سوم، بسته به میزان تحرک شما، ممکن است به ۲۰۰ کالری اضافی نیز نیاز داشته باشید.

تغذیه در هفته سیزدهم بارداری

• در این هفته میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید. این مواد سرشار از ویتامین و مواد معدنی مانند ویتامین سی هستند که به جذب آهن بدن کمک می‌کنند. به علاوه چربی آن‌ها کم و منبع خوبی از فیبر هم هستند.
• مواد غذایی سرشار از پروتئین مانند گوشت بدون چربی، حبوبات خشک شده و کره بادام زمینی مصرف کنید تا به رشد کودک شما کمک کند.
• میوه‌ و سبزیجات با رنگ‌های مختلف، مواد مغذی و ویتامین‌های گوناگون دارند. بنابراین سعی کنید هر روز میوه و سبزی بخورید.
• از مصرف پنیرهای نرم خودداری کنید.
• ماهی سالمون بخورید.
• کافئین یک ترکیب شیمیایی است که باعث تحریک دستگاه اعصاب مرکزی می‌شود. این ماده در انواع مختلف غذا و نوشیدنی‌ مثل شکلات و نوشابه و حتی در برخی از داروها یافت می‌شود. پس مصرف آن را کم کنید.

بیشتر بخوانید: هر آنچه که در مورد هفته ۱۳ تا ۱۶ بارداری باید بدانید  

بایدها و نبایدهای هفته سیزدهم بارداری 

هفته سیزدهم بارداری هفته آرامی برای مادر است و حالا دیگر با مادر شدن و تغییرات قبلی‌اش کنار آمده‌اید. احتمالاً خیلی از شما تاکنون تهوع صبحگاهی و استفراغ را پشت سر گذاشته‌اید. سرحال‌تر از قبل هستید و خبری از خستگی‌ها و بی حوصلگی‌های قبلی نیست. با این حال بهتر است بدانید که تا هفته چهاردهم و گاهی تا هفته بیستم ممکن است این علائم همراه شما باشد. رحم شما حالا به راحتی در زیر شکم حس می‌شود. رحم در هنگام لمس کردن مثل یک توپ گرد و نرم است. خبر خوب این است که با کم شدن تهوع و استفراغ، غذا خوردن شما بهتر می‌شود و در نتیجه جنین بهتر رشد می‌کند.

بیشتر بخوانید: هفته دوازدهم بارداری، هر آنچه باید بدانید!

نکات پزشکی در هفته سیزدهم بارداری 

اگر در طول زمستان باردار هستید، پزشک شما ممکن است برای جبران کمبود نور خورشید، مقداری دوز اضافی ویتامین D توصیه کند. مهم این است که مراقبت‌های معمول را در نظر بگیرید و در صورت مشاهده هر نوع علامت غیرمعمول، پزشک خود را در جریان بگذارید.
نکته دیگر این است که در هفته ۱۳ بارداری پرخوری نکنید. پرخوری قبل از خواب از جمله عوامل ابتلا به بی‌خوابی است، زیرا در شرایطی که بدن و دستگاه‌های درونی باید استراحت کنند، دستگاه گوارش باید انرژی زیادی را صرف هضم و جذب غذا کند و این مسئله علاوه بر بی‌خوابی باعث ابتلا به سوءهاضمه و دیگر بیماری‌های گوارشی می‌شود.

بیشتر بخوانید: علت جمع شدن جنین در یک طرف شکم مادر، نگران کننده است یا نه؟

خود مراقبتی در هفته سیزدهم بارداری  

کودک شما در این هفته به سرعت در حال رشد است. پس همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، باید در انتخاب موادغذایی دقت کنید. از ویتامین‌ها، مواد معدنی، مواد مغذی و کالر‌ی دار برای رشد کودک‌تان استفاده کنید. در نیمه دوم بارداری، شما فقط به 340 کالری اضافه در روز احتیاج دارید که برابر با 1 فنجان شیر به اضافه نصف ساندویچ کره بادام زمینی است.
هم‌چنین، اگر می‌خواهید با هواپیما به سفر بروید،  مهم است که تا حد ممکن جایگاهی را در هواپیما انتخاب کنید که در طول پرواز راحت باشید. سعی کنید تا در وسط هواپیما بر روی بال که صاف‌ترین قسمت هواپیما است و یا صندلی‌هایی که فضای بزرگی جلوی آن‌ها وجود دارد، صندلی خود را رزرو کنید. البته صندلی‌های کنار راهرو نیز در هفته سیزدهم بارداری، به دلیل این‌که عبور و مرور را برای خانم‌های باردار راحت می‌کنند، می‌توانند گزینه خوبی باشند.

بیشتر بخوانید: چهره جنین در چه ماهی شکل می گیرد؟

ورزشهای هفته سیزدهم بارداری

اگر می‌‌خواهید احساس بهتری داشته باشید، حالا زمان آن است که فعالیت خود را آغاز کنید. اگر تا به حال شنا کردن را امتحان نکرده‌اید، حالا بهترین زمان است که متوجه شوید چرا بیشتر پزشکان این ورزش را در دوران بارداری پیشنهاد می‌کنند. البته یوگا نیز می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند.
با این حال، ورزش‌های دشوار و پرجست و خیز مانند فوتبال، بسکتبال و هاکی روی یخ، ورزش‌هایی هستند که احتمال زمین خوردن روی شکم در آن‌ها زیاد است. به همین دلیل، از انجام این ورزش‌ها پس از سه ماهه اول بارداری و هنگامی که شکم شما در حال بزرگ شدن است، اجتناب کنید.

بیشتر بخوانید: سقط جنین ناخواسته در ۶ ماه اول بارداری

کلام آخر

در هفته سیزدهم بارداری، جنین به رشد خود ادامه می‌دهد و شکم شما کمی برآمده به نظر می‌رسد. هم‌چنین، این هفته آغاز سه ماهه دوم محسوب می‌شود که ممکن است علائم قبلی و اولیه شما مانند حالت تهوع کمی بهبود پیدا کنند. با این حال، مراقبت‌های بارداری سر جای خودشان هستند و اتفاقاً باید جدی‌تر گرفته شوند.  

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.