بیماری اندومتریوز در زنان، علل و علائم

بیماری اندومتریوز ( endometriosis ) یک اختلال دردناک است که در آن بافت های داخلی رحم در خارج از رحم رشد میکنند. بیماری اندومتریوز معمولا شامل تخمدان ها , لوله های فالوپ و بافتی است که درون لگن قرار میگیرد.
بیماری اندومتریوز میتواند باعث دردهای شدید در طول دوره قاعدگی شود و مشکلاتی را در فرایند باروری به وجود آورد اما خوشبختانه روش هایی برای کاهش علائم اندومتریوز وجود دارند.
بیماری اندومتریوز ۶ تا ۱۰درصد از زنان سراسر جهان را که در سن باروری هستند تحت تاثیر قرار میدهد.

علت بیماری اندومتریوز چیست؟
علت دقیق اندومتریوز هنوز درک نشده است. اما عواملی وجود دارند که به عنوان علت بیماری اندومتریوز شناخته میشوند که عبارتند از:
مشکلات مربوط به قاعدگی: خون قاعدگی به جای خروج از بدن به لوله های فالوپ و لگن وارد میشود.

عوامل خطر برای ابتلا به اندومتریوز چیست؟
سن: زنانی که در محدوده سنی ۳۰ تا ۴۰ سال قرار دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری اندومتریوز قرار میگیرند.
ژنتیک: زنانی که یکی از اعضای خانواده آنها مبتلا به اندومتریوز است مراقبت های بیشتری باید داشته باشند.
سایر بیماری ها: زنانی که به عفونت لگن , ناهنجاری های رحمی یا هر نوع بیماری که مانع از خروج خون قاعدگی میشود بیشتر در معرض ابتلا به بیماری اندومتریوز قرار دارند.
تاریخ قاعدگی: افرادی که قاعدگی آنها بیش از ۷ روز طول میکشد مراقبت های بیشتری برای در امان ماندن از این بیماری باید داشته باشند.
مصرف کافئین , الکل و عدم ورزش: این موارد میتوانند سطح استروژن را افزایش دهند و باعث ابتلا به بیماری اندومتریوز شوند.

علائم بیماری اندومتریوز چیست؟
همانطور که این ضایعات بزرگتر میشوند میتوانند عملکردهای بدن را تحت تاثیر قرار دهند. به عنوان مثال لوله های فالوپ ممکن است مسدود شوند. درد و علائم دیگر میتوانند بر زمینه های مختلف زندگی تاثیر بگذارند .
علائم بیماری اندومتریوز عبارتند از:
-درد لگن
-درد کمر
-دوره های قاعدگی بیشتر از ۷روز
-خونریزی شدید قاعدگی که در آن تامپون یا پدبهداشتی هر ۱ تا ۲ ساعت نیاز به تعویض دارد.
-مشکلات روده ای و ادراری مانند اسهال , یبوست و نفخ
-مدفوع در خون یا ادرار
-تهوع و استفراغ
-خستگی
-درد هنگام رابطه جنسی و یا حتی پس از رابطه جنسی
-خونریزی بین دوره های قاعدگی

-ناباروری( ۵۰درصد از افراد مبتلا به اندومتریوز ممکن است در معرض ناباروری قرار بگیرند).
-افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان
-کیست های تخمدان
-مشکلات مربوط به روده و مثانه

اندومتریوز چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص اندومتریوز و سایر شرایطی که میتواند باعث درد لگن شوند , پزشک از شما میخواهد علائم خود را از جمله محل درد و زمانی که درد رخ میدهد را توصیف کنید.
تشخیص اندومتریوز شامل موارد زیر است:
-معاینه لگن
-سونوگرافی(این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای گرفتن تصاویر از داخل بدن انجام میشود. برای ضبط تصاویر یک دستگاه به نام مبدل یا در مقابل شکم قرار میگیرد(به شکم فشار داده میشود) و یا اینکه به واژن وارد میشود(سونوگرافی ترانس واژینال).
-تصویر براداری اولتراسوند:
این روش به طور قطعی نمی تواند به پزشک در تشخیص بیماری اندومتریوز کمک کند اما میتواند کیست های مرتبط با اندومتریوز را شناسایی کند.
-ام آر آی (MRI):
در MRI , از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن تصاویر دقیق از اندام ها و بافت های بدن استفاده میشود.
لاپاراسکوپی:
در برخی موارد ممکن است پزشک شما را به یک جراح برای لاپاراسکوپی معرفی کند که در این روش شما بیهوش میشوید و جراح از یک ابزار مشاهده دقیق به نام لاپاراسکوپ استفاده میکند.
-همچنین جراح ممکن است یک آزمایش بافتی(بیوپسی)را برای تشخیص بهتر انجام دهد.

درمان اندومتریوز معمولا شامل دارو و یا جراحی است. روشی که دکتر برای درمان شما انتخاب میکند به شدت علائم شما بستگی دارد. پزشکان توصیه میکنند ابتدا درمان های محافظه کارانه را در پیش بگیرید و در صورتی که درمان های اولیه در بهبود شما موثر نبودند جراحی را به عنوان روش آخر انتخاب کنید.
داروهای ضد درد:
پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند: ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را توصیه کند تا درد قاعدگی و گرفتگی عضلات کاهش یابند. در صورتی که متوجه شُدید این داروها به تسکین علائم ِشما کمکی نمی کنند ممکن است پزشک روش دیگری را برای مدیریت نشانه ها و علائم به شما پیشنهاد کند.
هورمون درمانی:
هورمون درمانی گاهی در کاهش یا از بین بردن درد اندومتریوز موثر است. هورمون درمانی ممکن است باعث کاهش رشد بافت اندومتریوز شود اما بهتر است بدانید هورمون درمانی یک راه قطعی برای درمان اندومتریوز نیست زیرا با متوقف کردن هورمون درمانی , علائم دوباره شروع به بازگشت میکنند.
هیسترکتومی:
هنگامی که بیمار به درمان های دیگر پاسخ نمیدهد ممکن است هیسترکتومی در نظر گرفته شود. اما دقت داشته باشید که هیسترکتومی ممکن است اثرات طولانی مدت بر سلامت شما بگذارد مخصوصا اگر قبل از ۳۵ سالگی انجام شود.

چگونه در منزل بیماری اندومتریوز را مدیریت کنیم؟
از مصرف کافئین اجتناب کنید: اجتناب از کافئین منکن است به کاهش دردکمک کند زیرا کافئین میتواند علائم را بدتر کند.
ورزش کنید: ورزش مانند راه رفتن میتواند درد را کاهش دهد و پیشرفت بیماری را با کاهش سطوح استروژن کاهش دهد.
حمام گرم را امتحان کنید: حمام گرم میتواند به آرامش عضلات لگن کمک کند و باعث کاهش گرفتگی شود.
"همچنین مطالعه ای که در سال ۲۰۰۴ انجام گرفته است نشان میدهد که یک جلبک دریایی قهوه ای به نام bladderwrack ممکن است به کاهش سطوح استروژن در زنان کمک کند و سرعت رشد اندومتریوز را کاهش دهد."

در صورت مراجعه به پزشک میتوانید سوالات زیر را از او بپرسید:
چه داروهایی برای درمان بیماری اندومتریوز در دسترس هستند؟
استفاده از هرکدام از داروهای تجویزی برای درمان بیماری اندومتریوز , چه عوارض جانبی را به همراه دارند؟
تحت چه شرایطی جراحی را توصیه میکنید؟
آیا اندومتریوز بر توانایی های من برای باردار شدن تاثیر میگذارد؟
آیا درمان اندومتریوز میتواند باروری اَم را بهبود بخشد؟