اصلاح رفتار کودک، وقتی لکنت زبان دارند

مرتضی که ۴ سال دارد لکنت زبان داشته، نمی تواند به خوبی صحبت کند، او در مهد بچه ها را می زند و در خانه نیز با خواهرش درگیر است.

رفتارهای نامناسب والدین

- وقتی مرتضی بچه ها را می زند یا با خواهرش درگیر می شود او را نصیحت کرده، تذکر می دهند.

- هر زمان که می خواهد صحبت کند از او می خواهند سریع تر باشد و وقت را تلف نکند و یا صحبت هایش را کامل می کنند.

- به توصیۀ بستگان به او تخم کبوتر می دهند تا اصطلاحاً زبانش باز شود.

- این باور را دارند که او فعلاً بچه است و زمانی که بزرگ شد خوب خواهد شد پس نیازی به گفتار درمانی ندارد.

- هر وقت زبانش می گیرد به او ایراد می گیرند که درست صحبت کند، این چه طرز حرف زدن است و ... .

توصیه های روانشناس

- به جای اصطلاح غلط لِکنت از اصطلاح درست لُکنت استفاده کنید.

- اگر بعد از دو سالگی کودک تان، متوجه شدید زبانش می گیرد و یا حروف را به خوبی تلفظ نمی کند نگویید بزرگ شود خوب می شود بلکه او را به یک گفتار درمان گر ارجاع دهید.

- از درمان های غیرعلمی مثلاً دادن تخم کبوتر و ... که توسط اطرافیان توصیه می شود جداً پرهیز کنید.

- کودکی که بعد از دو سالگی نمی تواند حروف را به خوبی تلفظ کند مثلاً "ر" را "ل" تلفظ می کند در تلفظ حروف مشکل داشته، لکنت زبان ندارد. پس این اصطلاح را در مورد او بکار نبرید.

- کودکان، موقع به حرف آمدن، شیرین زبان شده، برخی حروف را به خوبی ادا نمی کنند که این امر موجب می شود جذاب تر و قشنگ به نظر آیند. در نتیجه، اطرافیان از این طرز صحبت، لذت برده یا با خنده و تاکید بر تکرار آن، این رفتار را در کودک تقویت می کنند و یا تلفظ درست آن را به او گوشزد کرده، اصرار می کنند که آن را اصلاح کند.

باید گفت این گونه عکس العمل ها صحبت کردن درست کودک را به تاخیر انداخته، او را دچار مشکل خواهد کرد، پس توصیه می شود در مقابل این گونه صحبت کودک به ویژه زمانی که برای جلب توجه است هیچ واکنشی نشان ندهید یا اگر قصد دارید دُرستِ آن کلمه را به او بیاموزید فقط و فقط کلمه را به صورت درست تلفظ کرده، از اصرار برای تغییر آن جداً خودداری نمایید.

مثلاً برخی کودکان کلمۀ شکم را شمک، تاکسی را تاسکی، سوسک را سوکس، باران را بالان و ... تلفظ می کنند.

عبارت نادرست: ببین، شمک درست نیست، بگو شکم، تاسکی نه، بگو تاکسی و ... .

عبارت درست: آها پس شکمت درد می کنه؟ ما سوار تاکسی شدیم؟ الآن بارون می یاد؟ و ... .

- نگویید من هم این گونه بودن خوب شدم او هم به مرور خوب خواهد شد. بلکه جهت درمان او به گفتار درمان گر مراجعه کنید.

- بدانید خدمات گفتار درمانی سریعاً جواب نداده، نیازمند جلسات متعددی می باشد پس خسته نشوید و ادامه دهید.

- اگر کودک برای انجام تمرینات گفتار درمانی، در منزل همکاری نمی کند به جای توهین، سرزنش یا ادامه ندادن جلسات، موضوع را به درمانگر اطلاع دهید.

- اگر کودک از ابتدا به خوبی صحبت می کرده و مشکل گفتاری نداشته است اما چند هفته یا چند روز است که لکنت پیدا کرده علت آن می تواند روان شناختی باشد که بهتر است توسط روانشناس بررسی شود.

اما به طور کلی می توان گفت اضطراب، نگرانی، ترس ناشی از جر و بحث والدین و ناامن بودن فضای تربیتی خانه از طرفی و افزایش دامنه لغات در کودک از طرف دیگر می توانند از دلایل عمدۀ این گونه مشکلات گفتاری باشند.

مواظب باشید در این مواقع دلیل این گونه صحبت کردن را از کودک نخواهید و نپرسید، یعنی به او نگویید چرا این طوری صحبت می کنی؟ تو که خوب صحبت می کردی چی شد یکدفعه این طوری شدی؟ نگویید تا درست صحبت نکنی با تو حرف نمی زنم و ... و تحت تاثیر صحبت ها و تذکرات اطرافیان هم قرار نگیرید که می گویند او خوب صحبت می کرد، چی شده این گونه صحبت می کند.

باز هم تاکید می شود اگر بر هر رفتار منفی مستقیماً اشاره کنید و خواسته باشید با تذکر و نصیحت، آن را تغییر دهید، به جای اصلاح، شدت و فراوانی آن را بیشتر خواهید کرد. پس او را حساس نکنید و رهایش کنید.

- در هیچ شرایطی از نصیحت، تذکر، توهین و ... استفاده نکنید.

- چون مرتضی لکنت دارد زمانی که عصبانی می شود نمی تواند احساسات و هیجانات خود را به صورت روشن و به درستی بیان کند در نتیجه جیغ می زند و داد می کشد، پس زمانی که عصبانی می شود آرامش خود را حفظ کنید و از تذکر، تهدید و ... استفاده نکنید.

- مواظب باشید به خاطر مشکلات گفتاری او تسلیم خواسته های غیرمنطقی او نشوید یعنی فکر نکنید چون لکنت دارد پس هر درخواستی دارد باید انجام دهید.

منبع: کودک آنلاین