دلایل ابتلا به دیابت بارداری

سوال : چه کسانی در معرض ریسک دیابت بارداری هستند؟

پاسخ : در مورد فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت بارداری اگر یکسری ویژگی هایی در مادر وجود داشته باشد بیشتر مستعد دیابت است مثل: نژاد، شکل بدن و وزن، مثلا اگر وزن مادر بالاتر از 110% وزن ایده آل باشد یا BMI بالای 30 داشته باشد.
همچنین اگر مادری سابقه تولد نوزاد بالای ۴ کیلو داشته باشد، اگر مادری باشد که در بارداری قبلی نوزاد در حین بارداری از بین رفته باشد، اگر حاملگی چند قلویی داشته باشد بیشتر مستعد دیابت میشود.
همچنین سن بالای 25-30 سال مادر هم یک فاکتور خطر است. یکسری بیماری های زمینه ای هم باعث عوامل خطر میشوند مثل سندروم تخمدان پلی کیستیک، بیماری قلبی عروقی، فشار خون، سندروم متابولیک و استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها.

قند بارداری چه علایمی دارد؟

دیابت بارداری علایم بالینی خاصی ندارد، اما به طور کلی خانم‌های باردار مبتلا به این عارضه دچار علایم زیر می‌شوند:

• تشنگی شدید؛
• تکرر ادرار؛
• گرفتگی بینی و خرخر کردن؛
• خستگی.

تشخیص و درمان دیابت بارداری

دیابت بارداری، متفاوت از دیابت نوع یک و دو بوده و تنها شباهت آن‌ها، افزایش قند خون است. دیابت بارداری در خانم‌های باردار در هفته‌های 24 تا 28 بارداری با اندازه‌گیری قند خون تشخیص داده می‌شود، ولی تا قبل از هفته‌ی 24، این بیماری فاقد علایم تشخیصی است. اما پزشک با انجام تست‌های غربالگری (کنترل قند خون هفتگی در آزمایشگاه با استفاده از خون وریدی) می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را تشخیص دهد.

مشاهده‌ی علایمی مانند وجود قند در ادرار پس از انجام تست‌های غربالگری گلوکز، لزوماً به معنی ابتلا به دیابت بارداری نیست. تشخیص وضعیت ابتلا به دیابت در مادران باردار نیازمند انجام تست‌های غربالگری بیشتری مانند GTT و یا تست عدم تحمل گلوکز است. اگرچه، برای تشخیص دیابت نوع یک و دو اندازه‌گیری A1C مورد نیاز است، اما برای تشخیص دیابت بارداری اندازه‌گیری این عامل ضرورتی ندارد.

عوارض دیابت بارداری بر حاملگی

اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری که می‌توانند سطح قند خون خود را کنترل کنند، بارداری موفق و جنین سالمی خواهند داشت. اما اگر دیابت بارداری کنترل نشود، می‌تواند خطر وقوع برخی عوارض را در بارداری افزایش دهد:

• افزایش احتمال وقوع زایمان زودرس
• افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی
• افزایش نیاز به انجام سزارین
• وزن‌گیری بیش از حد جنین (ماکروزومی) و در نتیجه احتمال وقوع عوارض هنگام زایمان مثل دیستوشی شانه و
• آسیب به اعصاب گردن و شانه
• افت قند خون نوزاد پس از تولد و در معرض خطر بودن از نظر مشکلات تنفسی

درمان دیابت بارداری

با درمان مناسب و مدیریت دقیق می‌توان یک بارداری بدون عارضه و یک کودک سالم داشت. برای درمان دیابت بارداری و تنظیم قند خون مواردی مانند کنترل رژیم غذایی، ورزش و مصرف دارو توصیه می‌شود که به اختصار توضیح می‌دهیم:

• کنترل رژیم غذایی

  مصرف سبزیجات، میوه، غلات، حبوبات، پروتئین فراوان، سبزیجات و سایر غذاهایی که آرام‌آرام قند را آزاد می‌کنند در طول روز باعث حفظ قند خون در سطح طبیعی می‌شود.

• ورزش

  برای خانم‌های باردار مبتلا به دیابت بارداری، انجام ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی سریع، شنا، رقص و ایروبیک آهسته (پنج روز در هفته به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در هر جلسه) برای کنترل قند خون توصیه می‌شود.

• اندازه‌گیری سطح قند خون ناشتا

  نظارت بر سطح قند خون، بخش مهمی از برنامه‌ی درمانی است. در چنین شرایطی اندازه‌گیری سطح قند خون ناشتا و دو ساعت بعد از صرف هر وعده‌ی غذایی الزامی است. برای این کار ابتدا باید انگشت را با یک سوزن کوچک سوراخ کرده و یک قطره خون در محل مخصوص نوار دستگاه سنجش قند خون خانگی چکاند تا سطح قند خون، مورد سنجش قرار گیرد.

• مصرف دارو

  با توجه به تشخیص پزشک معالج تزریق انسولین از جمله داروهای استانداردی است که قبل از صرف غذا برای معالجه‌ی دیابت بارداری توصیه می‌شود. علاوه بر انسولین مصرف داروهای خوراکی مانند متفورمین و گلیبورید با توجه به نظر پزشک تجویز می‌شود.​