آزمایش کوردوسنتز، تکنیکی برای تشخیص بیماری‌ های ژنتیکی جنین

آزمایش کوردوسنتز یک آزمایش دوران بارداری است که می‌تواند کم خونی یا سایر اختلالات ژنتیکی جنین را نشان دهد. با این حال، تست کوردوسنتز به صورت تهاجمی انجام می‌شود و ابعاد مختلفی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید. ‌

بیشتر بخوانید: روش تشخیص سندروم داون در بارداری

در این مقاله می‌خوانید:

• آزمایش کوردوسنتز چیست؟
• کاربرد آزمایش کوردوسنتز
• آمادگی قبل از تست کوردوسنتز
• نحوه انجام تست کوردوسنتز
• مراقبت های بعد از کوردوسنتز
• خطرات کوردوسنتز
• نتایج آزمایش کوردوسنتز

آزمایش کوردوسنتز چیست؟

نمونه گیری خون بند ناف از راه پوست یا PUBS آزمایشی است که برای تشخیص ناهنجاری‌های جنینی قبل از تولد نوزاد استفاده می‌شود. این آزمایش با آمنیوسنتز فرق می‌کند و می‌تواند به شناسایی نگرانی‌های متعدد در جنین در حال رشد کمک کند. البته این روش از آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) رواج کمتری دارد. با این حال، هم‌چنان در مواردی که این آزمایش‌ها و روش‌ها نمی‌توانند اطلاعات لازم را ارائه دهند، از روش پاپز استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آزمایش‌ های غربالگری ژنتیک برای زنان بالای ۳۵ سال

کاربرد آزمایش کوردوسنتز

به طور کلی، آزمایش کوردوسنتز برای تست و تشخیص تعدادی از مشکلات جنین در دوران بارداری استفاده می‌شود. در واقع، این تست اگرچه نمی‌تواند نقص لوله عصبی را آزمایش کند، اما اغلب برای تشخیص موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• ناهنجاری‌های ژنتیکی یا کروموزومی
• کم خونی جنین و سایر اختلالات خونی (اختلالات Rh، ترومبوسیتوپنی)
• سطح اکسیژن جنین
• عفونت‌های جنینی (توکسوپلاسموز، هیدروپس غیر ایمنی)

این آزمایش، برای تجویز دارو به جنین و انجام انتقال خون نیز کاربرد دارد و بسته به میزان نگرانی، PUBS ممکن است برای کمک به درمان بیماری یا اختلال جنین دوران بارداری نیز استفاده شود. یکی دیگر از کاربردهای امیدوارکننده و جدید این آزمایش، انتقال سلول‌های بنیادی است. این روش تاکنون، برای درمان موفقیت آمیز افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند نقص ایمنی ترکیبی شدید (SCID) و تالاسمی بتا استفاده شده است.

بیشتر بخوانید: خون بند ناف نوزاد چه اهمیتی دارد؟ مزایا و معایب استفاده از خون بند ناف نوزاد

آمادگی قبل از تست کوردوسنتز

انجام این تست زیاد طول نمی‌کشد و معمولاً فقط چند دقیقه زمان می‌برد.

اگر می‌خواهید تست کوردوسنتز را انجام دهید، باید با پزشک خود یک گفتگوی حسابی داشته باشید تا تمام خطرات و فواید این تست را دریابید. به علاوه، پزشک شما وظیفه دارد که جزئیات مربوط به آزمایش را برای شما شرح دهد تا اضطراب‌تان کمی کاهش یابد.
انجام این تست زیاد طول نمی‌کشد و معمولاً فقط چند دقیقه زمان می‌برد. با این حال، انتظار این را داشته باشید که ممکن است چند ساعتی را در مطب یا بیمارستان برای انجام کارهای اداری، آماده سازی و بهبودی خود بگذرانید. گاهی اوقات آزمایش در مطب پزشک یا یک کلینیک انجام می‌شود. سایر مواقع نیز در بیمارستان انجام می‌شود تا فرد باردار بعد از عمل تحت نظر باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان انجام سونوگرافی غربالگری کی است؟

در صورت نیاز به جراحی اضطراری، بعد از نیمه شب قبل از عمل، چیزی نخورید یا ننوشید.

توصیه می‌کنیم که لباس راحت بپوشید تا بتوانید آن را راحت دربیاورید و لباسی که پزشک به شما می‌دهد را تن‌تان کنید. دلیل تعویض لباس هم این است که پزشک شما راحت‌تر به شکم شما دسترسی داشته باشد. برای انجام آزمایش کوردوسنتز باید از نظر غذا و نوشیدنی نیز کمی رعایت کنید. در واقع، پزشک‌تان ممکن است به شما بگوید که در صورت نیاز به جراحی اضطراری، بعد از نیمه شب قبل از عمل، چیزی نخورید یا ننوشید یا به عبارتی، شکم خود را خالی نگه دارید.
در نهایت، اگرچه این آزمایش اغلب در مطب پزشک انجام می‌شود و معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد، اما بهتر است چند دست لباس‌ و لوازم اضافی نیز برای ماندن در بیمارستان همراه خود داشته باشید. به علاوه، این آزمایش معمولاً فقط زمانی انجام می‌شود که پزشک در مورد رشد جنین شما نگرانی داشته باشد که ممکن است نیاز به مداخله، آزمایش یا جراحی بیشتر را ایجاد کند. پس در صورت نیاز باید همسر، والدین یا دوست مورد اعتماد دیگری را برای حمایت عاطفی و جسمانی در کنار خود داشته باشید.

بیشتر بخوانید: تست ژنتیکی پیش از لانه گزینی (PGD/PGT) چیست؟

نحوه انجام تست کوردوسنتز

اگر جفت به جلوی رحم چسبیده باشد، سوزن نیازی به عبور از مایع آمنیوتیک نخواهد داشت.

اول از همه، ممکن است از نیم تا یک ساعت قبل از تست کوردوسنتز به شما آنتی بیوتیک IV داده شود تا خطر عفونت در طی عمل کاهش یابد. سپس، پزشک و دستیار پزشک با سونوگرافی، وضعیت جنین و جفت شما را بررسی می‌کنند. آن‌گاه، وقتی پزشک محل مورد نیاز برای وارد کردن سوزن را مشاهده کرد، پوست را با استفاده از یک ضد عفونی کننده تمیز کرده و سوزن توخالی را داخل شکم فرو می‌کند.
اگر جفت به جلوی رحم چسبیده باشد، سوزن نیازی به عبور از مایع آمنیوتیک نخواهد داشت، اما اگر به پشت رحم چسبیده باشد، سوزن قبل از وارد شدن به داخل سیاهرگ بند ناف، جایی که به جفت می‌چسبد، از مایع آمنیوتیک عبور می‌کند.

بیشتر بخوانید: هزینه آی وی اف در سال ۱۴۰۲

پزشک شما خون را برای آزمایش از بدن‌تان بیرون می‌کشد و اگر نیازی به درمان بیشتر، مانند دارو یا تجویز خون نباشد، سوزن را برمی‌دارد و عمل را تکمیل می‌کند.
پزشک باید بلافاصله محل تزریق را از نظر خونریزی کنترل کند. به علاوه، ممکن است از کادر درمان بخواهد که به مدت چند ساعت، شما را تحت نظر داشته باشند. گاهی اوقات ضربان قلب جنین پس از آزمایش کوردوسنتز کاهش می‌یابد و برای اطمینان از بازگشت آن به حالت عادی، لازم است که شما تحت نظر باشید.

بیشتر بخوانید: از ازدواج فامیلی دوری کنید! ما دلیلش را به شما می‌گوییم!

مراقبت های بعد از کوردوسنتز

بسته به نوع آزمایش انجام شده، باید از چند روز تا چند هفته منتظر نتایج آزمایش خود باشید. پس از بازگشت به خانه نیز باید خود را از نظر علائم عفونت زیر تحت نظر بگیرید:

• تب
• قرمزی یا تورم، به خصوص در اطراف محلی که سوزن وارد شده است.
• لرز
• بی حالی یا احساس مریضی کردن

علائم دیگری که باید مراقب باشید و در صورت مشاهده با پزشک خود تماس بگیرید، عبارتند از:

• خونریزی از محل تزریق
• پارگی زودرس غشاها (پاره شدن کیسه آب خیلی زودتر از موعد)
• نشت مایع آمنیوتیک
• خونریزی واژینال

بیشتر بخوانید: کیفیت و تعداد تخمک مناسب برای آی وی اف (IVF)

خطرات کوردوسنتز

مانند هر روش دیگری، پابز یا تست کوردوسنتز نیز بدون خطر نیست. البته در بیشتر موارد، مزایای انجام این آزمایش بیشتر از خطرات آن است. این تست معمولاً در حدود هفته هجدهم بارداری انجام می‌شود، اما در صورت لزوم می‌تواند دیرتر نیز انجام بگیرد. شایع‌ترین خطرات و عوارض این آزمایش نیز عبارتند از:

• خونریزی: این روش در ۳۰ درصد موارد می‌تواند منجر به خونریزی در محل وارد کردن سوزن به بند ناف شود.
• هماتوم بند ناف: جمع آوری خون در بند ناف نیز ممکن است در برخی موارد رخ دهد که در بیشتر مواقع نگران کننده نیست و می‌توان روی آن نظارت کرد.
• خونریزی جنین-مادر: این زمانی اتفاق می‌افتد که خون جنین وارد سیستم گردش خون مادر می‌شود. البته معمولاٌ مقدار کمی است و مشکلی ایجاد نمی‌کند.
• عفونت: به ندرت، این روش ممکن است باعث عفونت در والدین یا جنین نیز شود. با این حال، اگر پزشک شما احتیاط به خرج دهد، خطر این اتفاق کم است.
• کاهش ضربان قلب نوزاد: کاهش ضربان قلب جنین نیز معمولاً موقتی است و در عرض پنج دقیقه برطرف می‌شود.
• سقط جنین: میزان سقط جنین در کوردوسنتز حدود یک و سه دهم تا یک و نه دهم درصد است.

بیشتر بخوانید: تست غربالگری سه گانه، هر آنچه لازم است بدانید!

نتایج آزمایش کوردوسنتز

از آن جایی که از این روش فقط برای تشخیص شرایطی استفاده می‌شود که اغلب زندگی جنین را تهدید می‌کند، انتظار برای دریافت نتایج می‌تواند زمان پر از اضطراب و نگرانی باشد. با این حال، بهتر است صبر داشته باشید و با بعضی از اطلاعات غلط موجود در اینترنت، بر ترس و نگرانی خود نیفزایید.
به علاوه، قبل از دریافت نتایج، یک فهرست از سؤالاتی که دارید تهیه کنید تا مطمئن شوید که اطلاعات مورد نیازتان را از پزشک دریافت می‌کنید و سوالی را بی پاسخ نمی‌گذارید.

بیشتر بخوانید: سونوگرافی غربالگری دوران بارداری

کلام آخر

این درست است که از آزمایش کوردوسنتز برای تشخیص ناهنجاری‌های جنینی به اندازه آزمایش‌های دیگر مانند آمنیوسنتز و CVS استفاده نمی‌شود، اما هم‌چنان کاربرد خودش را دارد. علاوه بر این، می‌تواند در درمان اختلالات خونی و هیدروپس جنینی نیز مفید و موفق باشد. فقط کافی است که به یک متخصص مطمئن مراجعه کنید و قبل از این‌که به طور قطعی تصمیمی بگیرید، یک مشاوره گسترده دریافت کنید.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.