اوقات فراغت دانش آموزان را برنامه‌ریزی کنید
به نکاتی که در ادامه ارايه می شود توجه کنيد تا بتوانيد اوقات فراغت فرزندان دلبند خود را در ايام نوروز به درستی هدايت کنيد.
ماهنامه خانواده: کار و فراغت، مفاهيمي است که با وقت و زمان ارتباط دارد. کار، يعني گذران وقت با فعاليت و هدف خاص و فراغت وقت آزادي است که فرد در آن به فعاليت خاصي مشغول نيست. به طور معمول، در جامعه کار اهميت دارد و براي آن برنامهريزي ميشود، اما اوقات فراغت مورد بيتوجهي قرار ميگيرد و برنامه اي براي چگونه گذراندن آن در نظر گرفته نميشود، به خصوص در تعطيلات نسبتا طولاني نوروز، کودکان و نوجوانان تصور مي کنند که تمام اوقات فراغت خود را بايد صرف تماشاي تلويزيون و بازي هاي کامپيوتري، مهماني رفتن، گردش و تفريح کرده و اصلا کاري به درس و کتاب و مدرسه نداشته باشند. البته نبايد اين باور در ذهن تداعي شود که تنها فرزندان مدرسه اي ما بايد براي اوقات فراغت خود برنامه ريزي داشته باشند بلکه کودکان ما نيز بايد شامل اين موضوع قرار گرفته و از سنين طفوليت اهميت برنامه ريزي را بياموزند. لذا به نکاتي که در ادامه ارايه مي شود توجه کنيد تا بتوانيد اوقات فراغت فرزندان دلبند خود را در ايام نوروز به درستي هدايت کنيد:
ضرورت بهرهگيري از اوقات فراغت
کودکان و نوجوانان اوقات فراغت را به اشکال مختلفي مي توانند بگذرانند. فعاليتهاي ورزشي و مطالعه ميتواند بهترين وسيله براي گذراندن اوقات فراغت باشد. ورزش غير از آنکه فعاليت بدني، اجتماعي و گروهي است، نوعي بازي هم به حساب ميآيد و براي مدتي انسان را از محيط اطراف و نگرانيها و دلواپسيها دور ميسازد بازيها را به طور اعم، به سه دسته تقسيم ميکنند:
1- بازيهايي که به پرورش بدن کمک کرده و مهارتهاي بدني و حرکتي را تقويت ميکند. مانند دوچرخهسواري، واليبال، فوتبال.
2- بازيهايي که قدرت تخيل را پرورش ميدهد مانند نقاشي و مجسمهسازي.
3- بازيهايي که قدرت تفکر را شکوفا ميکند. مانند انواع معماها.
پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان با بازيهايي که به پرورش بدن، پرورش تخيل و تفکر بي‌انجامد، مطلوب بوده و بايد در برنامهريزيها براي اوقات فراغت در نظر گرفته و امکانات لازم براي آنها فراهم شود.
طرح و اجراي نمايشنامه را نيز ميتوان نوعي بازي تخيلي دانست که براي فرزندان مفيد است. بازيگران و تماشاگران هر دو از اجراي نمايشنامه براي گذراندن وقت فراغت استفاده ميبرند. براي بازيگران نوعي بيان مهارت هنري و اجتماعي است و براي تماشاگران، خود را در نقشها ديدن و با سناريو همراه شدن و مسالهاي را تجزيه و تحليل کردن و نوعي پرورش تخيل و تفکر است.
از طرف ديگر بعضي از کودکان و نوجوانان ، ديدن فيلم و رفتن به سينما را براي گذران اوقات فراغت انتخاب ميکنند و از اين طريق گاهي ايدهآل خود را در فيلمي مييابند و به طرف آن ميروند. فيلم به عنوان يک وسيله سمعي و بصري ميتواند تاثير عميقي بر طرز فکر تماشاگر بگذارد و ساعات فراغت او را به خوبي پر کند. راديو و تلويزيون دو وسيلهاي است که بيش از سينما و تئاتر مورد استفاده قرار ميگيرد و شنوندگان و بينندگان فراواني دارد و اين، در حالي است که متاسفانه تلويزيون برنامه معمول کودکان و نوجوانان را بر هم ميزند، ساعت خواب آنان را عقب مياندازد و وقت مطالعه آنان را ميگيرد. تلويزيون فعاليت کودکان را محدود و آنان را به تماشاگر صرف برنامههاي تلويزيوني تبديل ميکند. تلويزيون همچنين ارتباط افراد خانواده را کم کرده و روابط سازنده و لازم والدين با کودکان و نوجوانان را محدود ميسازد. گاهي تلويزيون را شمشير دولبه ناميدهاند. اگر برنامههاي تلويزيون مناسب نباشد، بد آموزي و اثر مخربي بر کودکان خواهد داشت و از اين رو، در زمينه تماشاي تلويزيون توسط نوجوانان و کودکان بايد به چند موضوع توجه کرد.
در جامعه کار اهميت دارد و براي آن برنامهريزي ميشود، اما اوقات فراغت مورد بيتوجهي قرار ميگيرد و برنامه اي براي چگونه گذراندن آن در نظر گرفته نميشود
1- تلويزيون تا چه اندازه کودکان و نوجوانان را از انجام ساير فعاليتهاي ثمربخش باز ميدارد؟
2- تا چه اندازه فرزندان وابسته به تماشا و پذيرا ميشوند؟
3- تا چه اندازه تماشاي تلويزيون بر روابط فرزندان با والدين تاثير ميگذارد؟
تلويزيون نبايد جانشين فعاليتهاي فردي و اجتماعي شود و فرزندان را به فردي پذيرا تبديل کند و تنها وسيله سرگرم کننده براي او باشد. استفاده مداوم از برنامههاي تلويزيوني، کودک و نوجوان را به گيرندهاي بدون تفکر و بدون داد و ستد انديشه و تجزيه و تحليل مطالب تبديل ميکند. در واقع، صدا و حرکت او را جلب کرده و به سمت بيتوجهي، عدم انتخاب و بيتفاوتي نسبت به آنچه عرضه ميشود، سوق ميدهد. آنگاه نسلي که بايد يا سازنده زندگي باشد تماشاچي صحنهها ميشود. وابستگي بيش از حد به برنامههاي تلويزيون، بهخصوص در شرايطي که برنامههاي تفريحي ديگري وجود ندارد، بر روابط فرزندان با والدين تاثير ميگذارد و موجب کمشکشهايي ميشود.
بايد براي گذراندن اوقات فراغت برنامهريزي وجود داشته باشد و در اين زمينه با اعضاي خانواده تبادل نظر صورت گيرد. فرزندان بايد بياموزند که زندگي خود را تباه نکنند و با تفريحات وقتگير و بيثمر زندگي خود را به خطر نيندازد. براي نيل به اين منظور به نظر مي رسد که آموزشهاي لازم بايد از دوران کودکي آغاز گردد و از همان دوران طفوليت ارزش و اهميت برنامه ريزي آموزش داده شود.
آموزش، از دوره کودکي
استفاده از وقت را بايد از کودکي به فرزندان آموخت. کودک بايد ياد بگيرد که آرام بگيرد، با اينکه خوابش نميبرد دراز بکشد، کتاب ورق بزند، به داستان گوش بدهد، داستان و کتاب بخواند. اغلب نوجوانان بدون برنامه بزرگ شدهاند و متاسفانه، بيبرنامه بودن حتي به گذران اوقات فراغت آنان نيز سرايت کرده و نميدانند از وقت خود چگونه استفاده کنند. در مورد برنامههاي تلويزيون و کامپيوتر در اغلب خانوادهها اختلاف نظر زيادي وجود دارد. گاهي والدين در حال ديدن برنامهاي هستند، اما فرزندان را از آن منع ميکنند. اينگونه برخوردها، اعتماد کودکان و نوجوانان را از والدين سلب کرده و آنان را عالمان بدون عمل معرفي ميکند. گاهي زمان پخش و محتواي برنامههاي تلويزيون و استفاده از کامپيوتر به مشاجرات خانوادگي دامن ميزند. بعضي از برنامهها ممکن است موجب بدآموزيهايي شود و تاثير منفي داشته باشد. همچنين ديدن برنامهها در شبهاي درسي، کودکان را از انجام تکاليف درسي باز ميدارد. والدين در برابر چنين مسائلي حساسيت دارند و به جاي توضيح و بيان مطالب و تنظيم برنامهاي صحيح، در برابر فرزندان خود قرار ميگيرند. نتيجه اين کار ارتباط نادرست خانواده با فرزندان و ايجاد قواعدي خشنتر و انعطافناپذير است که روابط اعضاي خانواده را بدتر کرده و بهرهاي از آن نميبرند.
لذا چگونگي گذران اوقات فراغت از مسايل بسيار مهمي است که همواره بايد مورد توجه والدين قرار بگيرد تا مانع از وقت گذراني هاي کودکان و نوجوانان گردد.
ضرورت بهرهگيري از اوقات فراغت
کودکان و نوجوانان اوقات فراغت را به اشکال مختلفي مي توانند بگذرانند. فعاليتهاي ورزشي و مطالعه ميتواند بهترين وسيله براي گذراندن اوقات فراغت باشد. ورزش غير از آنکه فعاليت بدني، اجتماعي و گروهي است، نوعي بازي هم به حساب ميآيد و براي مدتي انسان را از محيط اطراف و نگرانيها و دلواپسيها دور ميسازد بازيها را به طور اعم، به سه دسته تقسيم ميکنند:
1- بازيهايي که به پرورش بدن کمک کرده و مهارتهاي بدني و حرکتي را تقويت ميکند. مانند دوچرخهسواري، واليبال، فوتبال.
2- بازيهايي که قدرت تخيل را پرورش ميدهد مانند نقاشي و مجسمهسازي.
3- بازيهايي که قدرت تفکر را شکوفا ميکند. مانند انواع معماها.
پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان با بازيهايي که به پرورش بدن، پرورش تخيل و تفکر بي‌انجامد، مطلوب بوده و بايد در برنامهريزيها براي اوقات فراغت در نظر گرفته و امکانات لازم براي آنها فراهم شود.
طرح و اجراي نمايشنامه را نيز ميتوان نوعي بازي تخيلي دانست که براي فرزندان مفيد است. بازيگران و تماشاگران هر دو از اجراي نمايشنامه براي گذراندن وقت فراغت استفاده ميبرند. براي بازيگران نوعي بيان مهارت هنري و اجتماعي است و براي تماشاگران، خود را در نقشها ديدن و با سناريو همراه شدن و مسالهاي را تجزيه و تحليل کردن و نوعي پرورش تخيل و تفکر است.
از طرف ديگر بعضي از کودکان و نوجوانان ، ديدن فيلم و رفتن به سينما را براي گذران اوقات فراغت انتخاب ميکنند و از اين طريق گاهي ايدهآل خود را در فيلمي مييابند و به طرف آن ميروند. فيلم به عنوان يک وسيله سمعي و بصري ميتواند تاثير عميقي بر طرز فکر تماشاگر بگذارد و ساعات فراغت او را به خوبي پر کند. راديو و تلويزيون دو وسيلهاي است که بيش از سينما و تئاتر مورد استفاده قرار ميگيرد و شنوندگان و بينندگان فراواني دارد و اين، در حالي است که متاسفانه تلويزيون برنامه معمول کودکان و نوجوانان را بر هم ميزند، ساعت خواب آنان را عقب مياندازد و وقت مطالعه آنان را ميگيرد. تلويزيون فعاليت کودکان را محدود و آنان را به تماشاگر صرف برنامههاي تلويزيوني تبديل ميکند. تلويزيون همچنين ارتباط افراد خانواده را کم کرده و روابط سازنده و لازم والدين با کودکان و نوجوانان را محدود ميسازد. گاهي تلويزيون را شمشير دولبه ناميدهاند. اگر برنامههاي تلويزيون مناسب نباشد، بد آموزي و اثر مخربي بر کودکان خواهد داشت و از اين رو، در زمينه تماشاي تلويزيون توسط نوجوانان و کودکان بايد به چند موضوع توجه کرد.
در جامعه کار اهميت دارد و براي آن برنامهريزي ميشود، اما اوقات فراغت مورد بيتوجهي قرار ميگيرد و برنامه اي براي چگونه گذراندن آن در نظر گرفته نميشود
1- تلويزيون تا چه اندازه کودکان و نوجوانان را از انجام ساير فعاليتهاي ثمربخش باز ميدارد؟
2- تا چه اندازه فرزندان وابسته به تماشا و پذيرا ميشوند؟
3- تا چه اندازه تماشاي تلويزيون بر روابط فرزندان با والدين تاثير ميگذارد؟
تلويزيون نبايد جانشين فعاليتهاي فردي و اجتماعي شود و فرزندان را به فردي پذيرا تبديل کند و تنها وسيله سرگرم کننده براي او باشد. استفاده مداوم از برنامههاي تلويزيوني، کودک و نوجوان را به گيرندهاي بدون تفکر و بدون داد و ستد انديشه و تجزيه و تحليل مطالب تبديل ميکند. در واقع، صدا و حرکت او را جلب کرده و به سمت بيتوجهي، عدم انتخاب و بيتفاوتي نسبت به آنچه عرضه ميشود، سوق ميدهد. آنگاه نسلي که بايد يا سازنده زندگي باشد تماشاچي صحنهها ميشود. وابستگي بيش از حد به برنامههاي تلويزيون، بهخصوص در شرايطي که برنامههاي تفريحي ديگري وجود ندارد، بر روابط فرزندان با والدين تاثير ميگذارد و موجب کمشکشهايي ميشود.
بايد براي گذراندن اوقات فراغت برنامهريزي وجود داشته باشد و در اين زمينه با اعضاي خانواده تبادل نظر صورت گيرد. فرزندان بايد بياموزند که زندگي خود را تباه نکنند و با تفريحات وقتگير و بيثمر زندگي خود را به خطر نيندازد. براي نيل به اين منظور به نظر مي رسد که آموزشهاي لازم بايد از دوران کودکي آغاز گردد و از همان دوران طفوليت ارزش و اهميت برنامه ريزي آموزش داده شود.
آموزش، از دوره کودکي
استفاده از وقت را بايد از کودکي به فرزندان آموخت. کودک بايد ياد بگيرد که آرام بگيرد، با اينکه خوابش نميبرد دراز بکشد، کتاب ورق بزند، به داستان گوش بدهد، داستان و کتاب بخواند. اغلب نوجوانان بدون برنامه بزرگ شدهاند و متاسفانه، بيبرنامه بودن حتي به گذران اوقات فراغت آنان نيز سرايت کرده و نميدانند از وقت خود چگونه استفاده کنند. در مورد برنامههاي تلويزيون و کامپيوتر در اغلب خانوادهها اختلاف نظر زيادي وجود دارد. گاهي والدين در حال ديدن برنامهاي هستند، اما فرزندان را از آن منع ميکنند. اينگونه برخوردها، اعتماد کودکان و نوجوانان را از والدين سلب کرده و آنان را عالمان بدون عمل معرفي ميکند. گاهي زمان پخش و محتواي برنامههاي تلويزيون و استفاده از کامپيوتر به مشاجرات خانوادگي دامن ميزند. بعضي از برنامهها ممکن است موجب بدآموزيهايي شود و تاثير منفي داشته باشد. همچنين ديدن برنامهها در شبهاي درسي، کودکان را از انجام تکاليف درسي باز ميدارد. والدين در برابر چنين مسائلي حساسيت دارند و به جاي توضيح و بيان مطالب و تنظيم برنامهاي صحيح، در برابر فرزندان خود قرار ميگيرند. نتيجه اين کار ارتباط نادرست خانواده با فرزندان و ايجاد قواعدي خشنتر و انعطافناپذير است که روابط اعضاي خانواده را بدتر کرده و بهرهاي از آن نميبرند.
لذا چگونگي گذران اوقات فراغت از مسايل بسيار مهمي است که همواره بايد مورد توجه والدين قرار بگيرد تا مانع از وقت گذراني هاي کودکان و نوجوانان گردد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼