تنبیه بدنی در کودکان، خودتان را کنترل کنید!

تبیان: برخی از والدین در مقابل رفتارهای ناپسند کودکانشان خیلی سریع عصبانی شده و عکس العمل تندی نشان می دهند و متوسل به تنبیه بدنی، دعوا، سرزنش، انتقاد، مقایسه و... می شوند؛ این واکنش ناپخته، لجبازی کودکان را بر می انگیزاند و باعث می شود آنها بر خلاف میل والدینشان، به جای ترک رفتار، به طرقی دیگر متوسل گردند و رفتار ناپسندشان را تکرار کنند که در نتیجه دوباره دور باطل و معیوب عمل و عکس العمل با شدت بیشتری ادامه می یابد. اما اگر والدین صبوری نشان دهند و در شیوه های تربیت کودک خود تجدید نظر کرده و روش های بهتری را اتخاذ نموده و در پرورش کودک خود لحاظ نمایند و در به انجام رساندن آنها حوصله و ممارست کافی داشته باشند، می توانند در این امر خطیر موفق بوده و به اهداف خود در تربیت و پرورش کودک دست یابند.

• سعی کنید همیشه به نیازهای موقعیتی کودک توجه داشته باشید.

مثلا، هر وقت در صف انتظارهستید، وسیله ای را در اختیار کودک قرار دهید تا با آن بازی کرده و سرگرم شود.

• در هر زمینه، آگاهی و اطلاعات متناسب با سن کودک، در اختیارش قرار دهید و دلایل خود را با ذکر مثال برای کودک توضیح دهید.

مثلا، اگر کودک شما، روی دیوار را خط خطی یا نقاشی می‌کند به او توضیح دهید که چرا باید از کاغذ برای نقاشی و رنگ کردن استفاده کنیم.

• احساس زیربنایی را در کودکتان جستجو کنید.

مثلا، اگر کودک شما نسبت به خواهر کوچکترش خشم نشان می‌دهد و او را کتک می‌زند؛ بهتر است چگونگی رفتارهای خود را با هر دو کودک و دو کودک با همدیگر را بررسی نمایید و جویای علت، بدون سوگیری خاصی باشید و او را تشویق کنید خشم و حسادت خود را به شیوه بی ضررتری نشان دهد.

• محیط را تغییر دهید.

گاهی اوقات ایجاد تغییر در محیط سهل تر از تغییر دادن خود کودک است. مثلا، اگر کودک شما به کرار وسایلی را از کمد بیرون می‌آورد، در کمد را قفل کنید یا جای آن وسایل را عوض کنید.


• رفتارها و راه حل های جایگزین قابل قبول و مناسب تری را به او پیشنهاد دهید.

رفتار کودکتان را هدایت کرده و تغییر جهت دهید، به عبارت دیگر مستقیماً به کودک نگویید این کار را انجام نده، بلکه به او بگویید کجا می‌تواند این کار را انجام دهد. مثلا، اگر دوست ندارید کودکتان در اتاق توپ بازی کند به طورمستقیم به او "نه" نگویید، بهتر است به او بگویید که این کار را در حیاط انجام دهد.

• در عمل به او نشان دهید که می‌خواهید چگونه رفتاری داشته باشد.

مثلا، اگر کودک شما، از دادن اسباب بازی به همبازیهایش خودداری می کند، به او نشان دهید که چقدر بازیهای گروهی جذاب و شاد هستند. عملاً این کار را انجام دهید و فقط به گفتن اکتفا نکنید.

• به کودک حق انتخاب بدهید.

تصمیم گیری به کودک امکان اختیار می‌دهد، اما دستور دادن باعث جنگ قدرت میان شما و کودک می‌شود. مثلا، به جای اینکه به کودک بگویید: برو دندانهایت را مسواک کن، از او بپرسید: دلت می‌خواهد دندانهایت را قبل از پوشیدن لباس خوابت مسواک بزنی یا بعد از آن؟

• گاهی اوقات به کودکتان تخفیف و رشوه های کوچکی بدهید.

مثلا، به کودک بگویید: چون امشب خسته هستی می‌توانی مسواک نزنی.

• زمانی را برای رویارویی کودک با موقعیت ها اختصاص دهید.

مثلا، اگر قرار است شب به میهمانی بروید، از قبل و به طور آشکار به او یاد دهید که از او انتظار دارید چگونه رفتار کند. می‌توان از ایفای نقش به طور نمادین (بازی) برای آمادگی کودک با موقعیت های نا آشنا استفاده کرد.

• احساس خود را بیان کنید.

اجازه بدهید کودک بداند رفتارش چه تأثیری بر شما گذاشته است. مثلا، از جمع کردن خرده نان که شما برکف اتاق ریخته ای، خسته شدم.

برخی از والدین در مقابل رفتارهای ناپسند کودکانشان خیلی سریع عصبانی شده و عکس العمل تندی نشان می دهند و متوسل به تنبیه بدنی، دعوا، سرزنش، انتقاد، مقایسه و... می شوند؛ این واکنش ناپخته، لجبازی کودکان را بر می انگیزاند و باعث می شود آنها بر خلاف میل والدینشان، رفتار ناپسندشان را تکرار کنند که در نتیجه دوباره دور باطل و معیوب عمل و عکس العمل با شدت بیشتری ادامه می یابد

• تا حد امکان اجازه دهید پیامدهای طبیعی رفتار کودک رخ بدهد؛ بیش از اندازه از او حمایت نکنید.

مثلا، اگر کودک حوله خیسش را برای خشک شدن آویزان نکرده است، روز بعد با حوله خیس مواجه خواهد شد یا اگر لباسهایش را پس از برگشتن از مدرسه سر جای خود نگذاشته است یقیناً فردای آن روز برای پیدا کردن آنها با مشکل مواجه خواهد شد و به مدرسه با تأخیر خواهد رسید.

• در وقت مقتضی قاطع و محکم باشید.

مثلا، اگر به هنگام عبور از خیابان، کودک اصرار دارد دست شما را رها کرده و بدود، محکم دست او را بگیرید و در عین حال از خطرات احتمالی این کار با او صحبت کنید.

• کودک را در آغوشتان بگیرید.

کودکانی که پرخاشگرانه رفتار می‌کنند، از در آغوش گرفته شدن به طور حمایتی و محبت آمیز سود می‌برند. این رفتار به آنها فرصت می‌دهد احساسات حبس شده خود را از طریق گریه بروز دهند.

اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند

• زمان خاصی را به کودکتان اختصاص دهید.

برای گوش کردن به او، مشارکت در احساسات، بغل کردن و حل مشکلات او وقت بگذارید.

• برای بازی کردن با او وقت بگذارید.

می‌توانید بسیاری از موقعیت های مشکل زا را به بازی تبدیل کنید وبدین طریق مشکلتان را با کودک حل کنید. مثلا، به کودک بگویید: حاضری دندان های همدیگر را مسواک بزنیم.

• به جای شدت عمل، از خنده و شوخی استفاده کنید.

مثلا، اگر کودک از دست شما ناراحت و عصبانی است، بهتر است او را ترغیب کنید که از طریق یک بازی، خشم خود را به شما نشان دهد، این رفتار باعث می شود خشم و احساس عجز و ناتوانی کودک کاهش یابد.

• با هم بحث و گفتگو کنید.

مثلا، سعی کنید در بازی با کودکتان به یک توافق در زمینه مدت بازی برسید.

• اختلافاتتان را به طور مشارکتی حل کنید.

جلسات خانوادگی تشکیل دهید و راجع به مشکلتان با کودک صحبت کنید، نیازهایتان را مشخص کنید و از کودک راه حل بخواهید.

• انتظارات خو د را تعدیل دهید.

کودکان نیازها و احساسات شدیدی دارند؛ آنها پر سر و صدا، کنجکاو و نامرتب، کم طاقت، پرتوقع، فراموشکار، ترسو، خود محور و سرشار از انرژی هستند، سعی کنید کودکتان را همانگونه که هست بپذیرید.

• برای خودتان وقت بگذارید.

هنگامی که موقعیت برایتان قابل تحمل نیست اتاق را ترک کرده و خود را با یک کار دلخواه (مثلا ، تماس به یک دوست، گریه کردن، دوش گرفتن و...) برای کسب آرامش و قضاوت صحیح مشغول کنید.