علت سرفه های خشک کودکان، نگرانشم!

اکثر موارد سرفه در اثر سرماخوردگی های معمولی ایجاد می شود که هر کودک چندین بار در سال به آن مبتلا می شود. این کودکان بیماری شدید نداشته و نیازی به درمان آنتی بیوتیک ندارند. کودک دارای سرفه یا تنفس مشکل می تواند مبتلا به پنومونی یا سایر عفونت های شدید دستگاه تنفس باشد. تنفس مشکل به هر گونه الگوی غیرطبیعی تنفس گفته می شود. عفونت های تنفسی می توانند در هر قسمت از دستگاه تنفسی مثل بینی، حلق، حنجره، راه های هوایی و ریه ها اتفاق بیفتند. پنومونی عفونت ریه ها است. هم باکتری ها و هم ویروس ها می توانند ایجاد پنومونی (ذات الریه ) کنند. در کشورهای در حال توسعه پنومونی اغلب به دلیل عوامل باکتریایی رخ می دهد که شایع ترین آن ها «استرپتوکوک پنومونیه» و «هموفیلوس آنفلوآنزا» است. کودکان مبتلا به پنومونی باکتریال ممکن است در اثر اکسیژن رسانی ضعیف (هیپوکسی) یا عفونت خونی منتشر (سپتیس) بمیرند.

وقتی کودکان مبتلا به پنومونی می شوند، ریه هایشان سفت می شود و اکسیژن رسانی ضعیف می شود در نتیجه تنفس تند می شود. وقتی پنومونی شدید تر می شود، ریه ها نیز سفت تر می شوند که در این حالت ممکن است تو کشیده شدن قفسه سینه اتفاق بیفتد. هر کودکی را که با سرفه یا تنفس مشکل به خانه بهداشت یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کند باید ارزیابی، طبقه بندی و درمان کنیم.

ارزیابی کودک
کودک دارای سرفه یا تنفس مشکل ا ز نظر علایم زیر موردا رزیابی قرار می گیرد:

مدت سرفه یا تنفس مشکل: کودکی که به مدت 3 هفته یا بیشتر دارای سرفه یا تنفس مشکل باشد مبتلا به سرفه مزمن است که می تواند یکی از نشانه های سل، آسم، سیاه سرفه یا مشکل دیگری باشد.

تنفس تند: تعداد تنفس برای سنین مختلف به عنوان معیار تشخیصی پنومونی در نظر گرفته می شود تنفس تند در2 تا 12 ماهگی 50 بار یا بیشتر از 50 بار در دقیقه و در 1 تا 5 سالگی 40 بار یا بیشتر از 40 بار در دقیقه است.

تو کشیده شدن قفسه سینه: تو کشیده شدن قسمت تحتانی قفسه سینه، حرکت قسمت استخوانی دیواره قفسه سینه به سمت داخل به هنگام دم در کودک آرام است. به عبارت دیگر زمانی کودک دارای توکشیده شدن قفسه سینه است که در هنگام دم قسمت پایین قفسه سینه او به داخل کشیده شود. این حالت زمانی اتفاق می افتد که کودک برای انجام عمل دم به تلاش خیلی بیشتر از معمول نیاز داشته باشد، در شرایطی که تلاش تنفسی کودک برای اتساع ریه ها خیلی زیاد باشد، تنفس کودک آهسته تر خواهد بود. بنابراین یک کودک دارای توکشیده شدن قفسه سینه ممکن است تنفس تند نداشته باشد و تو کشیده شدن قفسه سینه تنها نشانه پنومونی شدید در کودک باشد.

خرخر در کودک آرام: خرخر ایجاد صدایی خشن در هنگام دم است که در شرایط وجود تورم در حنجره، تراشه و اپی گلوت ایجاد می شود. وجود این تورم موجب اختلال در ورود هوا در هنگام دم می شود. اگر این تورم موجب انسداد راه هوایی شود می تواند تهدید کننده حیات باشد. پس وجود خرخر در کودک آرام خطرناک است. در هنگام بازدم ممکن است صدای خس خس سینه (ویزینگ) شنیده شود که نباید با خرخر اشتباه شود.

علل تنفس مشکل در کودکان
برای کودکی که مبتلا به سرفه یا تنفس مشکل است سه نوع طبقه بندی احتمالی وجود دارد:

پنومونی شدید یا بیماری خیلی شدید: اگر کودک با سرفه یا تنفس مشکل دارای هر یک از نشانه های خطر (قادر به نوشیدن یا شیر خوردن نباشد، در جریان این بیماری تشنج کرده باشد، هر چیزی را که می خورد استفراغ کند، خواب آلودگی غیر عادی یا عدم هوشیاری یا توکشیده شدن قفسه سینه یا خرخر در کودک آرام) را داشته باشد در طبقه بندی پنومونی شدید یا بیماری خیلی شدید قرار می گیرد.

پنومونی: اگر کودک با سرفه یا تنفس مشکل در طبقه بندی پنومونی شدید نباشد و دارای تنفس تند باشد در طبقه بندی پنومونی قرار می گیرد.

سرفه یا سرماخوردگی: اگر کودک با سرفه یا تنفس مشکل هیچ یک از نشانه های موجود در طبقه بندی پنومونی شدید و یا پنومونی را نداشته باشد در طبقه بندی سرفه یا سرماخوردگی قرار می گیرد.