آلرژی فصلی در بارداری، انواع و راه‌های مقابله

اگر شما هم با شروع فصل بهار دچار آبریزش بینی یا سوزش و خارش در بینی و گلو شده و عطسه‌های مکرر می‌کنید؛ به احتمال زیاد درگیر مشکل شایعی به نام آلرژی فصلی شده‌اید. شاید این مشکل را سال‌های گذشته هم تجربه کرده باشید اما امسال به علت بارداری شرایط ویژه‌ای دارید. ممکن است در این شرایط شدت علائم بیشتری را تجربه کنید و با وجود این نمی‌توانید یا نمی‌‌خواهید از داروهای شیمیایی استفاده کنید، مبادا که برای جنین دلبندتان ضرری داشته باشد. ۱۱ اردیبهشت، روز جهانی آسم است به همین دلیل به موضوع آلرژی از نگاه طب ایرانی پرداخته‌ایم. در طب ایرانی اگر چه نامی از بیماری به نام آلرژی در کتاب‌ها نیامده اما علائمی مشابه تحت عنوان نزله یا زکام گرم و سرد مطرح می‌شود و توصیه‌های خاصی برای هر نوع زکام و نزله ارائه شده است. از نظر تئوری به طور فیزیولوژیک در بارداری رطوبت و حرارت بدن زیاد می‌شود و ممکن است باعث شود علائم آلرژی شما بیشتر از سال‌های قبل باشد یا اینکه ممکن است سال‌های گذشته نشانه‌ای از آلرژی را تجربه نکرده باشید و امسال این مشکل برایتان پیش آمده باشد. اما نگران نشوید تنها کاری که باید بکنید این است عاملی که بینی و بدن را تحریک کرده و موجب آبریزش و سوزش و خارش بینی یا گلو و سرفه می‌شود، از بدن خارج کنید. این کار با روش طب کلاسیک برای درمان آلرژی، یعنی سرکوب سیستم ایمنی بدن، متفاوت است اما بسیار کارآمد و کم ضرر است.

انواع آلرژی
آلرژی انواع مختلفی دارد که هر کدام از دید طب ایرانی علت‌های متفاوتی دارد. عموما آلرژی‌های بهاره به صورت سرخی و خارش و التهاب چشم‌ها، آبریزش رقیق و گاهی همراه با سوزش مختصر از بینی و عطسه بروز پیدا می‌کند. برخی این وقایع را به حساسیت‌های ناشی از گرده گل‌ها و گیاهان نسبت می‌دهند اما حتی اگر مواد حساسیت زا از خارج روی بدن اثر گذاشته باشد؛ بهتراست این مواد را از بدن خارج کنیم تا اینکه سعی کنیم با دارو حساسیت سیستم ایمنی را نسبت به آلرژن‌ها کم کنیم.

پاکسازی بهاری را جدی بگیرید
بهترین تدابیر پیشگیری از بیماری‌های بهاره این است که اواخر هر سال حدود یک تا دو هفته آخر اسفند ماه با پاکسازی مواد اضافی بدن را خارج کنیم. در واقع با این پاکسازی حجم مواد انباشته شده و غلیظ زمستانه بر بدن کم شده و به همان نسبت در بهار علائم بیرون ریزی این مواد کمتر خواهد شد. بهترین و در دسترس‌ترین راه برای پیشگیری از امراض بهاره؛ ایجاد اسهال ملایم برای خروج مواد اضافی از راه روده‌ها است. بنابراین مصرف آش سبزیجات می‌تواند بهترین گزینه باشد. بهتر است در این آش‌ها از گوشت کمتر و از سبزیجات بیشتری استفاده شود. ترکیبی که برای این آش به شما پیشنها می‌کنیم: جو پوست کنده، بلغور جو یا جوپرک، ماش، گشنیز، جعفری، کدو سبز، اسفناج، کرفس است. می‌توانید سبزی‌ها را به شکل متناوب تغییر دهید تا آش شما متنوع شود یا چاشنی آن را هر بار عوض کنید. می‌توانید از آلو بخارا، میوه تمبر هندی، سماق، رب انار و آبغوره یا نارنج همراه با کمی نمک و روغن زیتون به عنوان چاشنی آش استفاده کنید.

رژیم غذایی‌تان را اصلاح کنید
هر چقدر هم که شما راه خروج مواد اضافی و آلرژن را از بدن باز کنید، اگر دوباره مواد محرک را از راه خوراکی وارد بدن کنید نخواهید توانست تعادل بین ورود و خروج مواد را به خوبی برقرار کنید. یکی از عوامل محرک و تشدید آلرژی بهاره، رژیم غذایی نامناسب در ایام نوروز است. مصرف آجیل و تنقلات شورمزه، شکلات و شیرینی، قهوه و نسکافه، همگی موجب زیاد شدن تولید حرارت در بدن و افزایش جوشش و غلیان خون می‌شوند. از نظر طب ایرانی مصرف غذاهای با طعم شیرین و شور موجب افزایش حرارت و جوشش خون می‌شود بنابراین بهتر است افراد مبتلا به آلرژی بهاره از خوردن این نوع خوراکی‌ها پرهیز کنند و در عوض از طعم‌های کمی ترش یا معتدل استفاده کنند. به عنوان مثال خوردن رب یا آب انار، آب آلو، کاهو سکنجبین، اسفناج با غذا یا به عنوان میان وعده توصیه می‌شود. اما پرهیز از خوردن گردو، پنیر کهنه، پیاز خام، تره خام، سیرخام، ترتیزک( شاهی) هم توصیه می‌شود. در ضمن لازم است از مصرف خوراکی‌های آلرژی زا مانند انگور، خربزه و کیوی... نیز خودداری کنید.

کمتر گوشت قرمز بخورید
از نظر حکمای طب ایرانی موقع به حرکت در آمدن مواد در زمان تغییر فصل از زمستان به بهار باید در مصرف گوشت به خصوص گوشت گاو و گوساله احتیاط کرد. چون گوشت قرمز مولد خون است و به جوشش و حرکت اخلاط کمک می‌کند. پس بهتر است اگر قصد خوردن کباب دارید آن را با پاشیدن مقداری سماق قهوه‌ای روی آن اصلاح کنید. چون طعم ترشی و قبض در سماق می‌تواند تا حدی عوارض مصرف گوشت در بهار را تعدیل کند. خوردن گوشت پرندگان کوچک به جای گوشت‌های سنگین در این شرایط مناسب‌تر است.
نوشیدنی‌هایی برای کاهش آلرژی
عناب در کنترل آلرژی‌‌های فصلی، خارش و کهیر موثر است. پس اگر سابقه مشکلات آلرژی دارید عناب را فراموش نکنید. می‌توانید به شکل فالوده یا دمنوش از عناب استفاده کنید. برای تهیه فالوده عناب هفت عدد عناب را با سیب خرد شده با شعله ملایم بپزید. سپس عناب‌ها را با پشت قاشق شیره‌کشی کنید و تفاله را دور بریزید. فالوده آماده است.
نوشیدنی مناسب دیگر برای کسانی که دچار آبریزش و خارش و سوزش بینی هستند، ماء الشعیر طبی است. برای تهیه این نوشیدنی لازم است یک استکان جو پوست کنده را ابتدا با کمی آب بجوشانید و کف آن را خالی کنید. سپس با 14 برابر آب بگذارید روی حرارت ملایم بجوشد تا جوها شکفته شود و به رنگ آجری در بیاید. سپس آب جو را صاف کرده و در یخچال نگهداری کنید و روزی 3 لیوان با کمی عسل یا شکر میل کنید. این ترکیب تا دو روز در یخچال قابل نگهداری است. اگر آلرژی شما شدید است می‌توانید سه روز به جای غذا فقط از این ترکیب که خاصیت غذایی هم دارد استفاده کنید.

تدابیر ورزشی و حرکتی برای آلرژی
پیاده روی منظم روزانه و پرهیز از بی‌حرکتی با تحلیل بردن مواد زاید بدن به کاهش علائم آلرژی کمک می‌کند. علاوه بر این شانه کردن موها و ماساژ سر و خاراندن آن هم می‌تواند به کم کردن آبریزش بینی و آلرژی کمک کند. گاهی حتی مالیدن پاها از زیر زانو به صورت محکم و دردناک می‌تواند علائم آزار دهنده موجود در سر و صورت مانند احساس سنگینی و درد را کم کند.

نکاتی برای اصلاح خواب
بهتر است موقع خواب از خوابیدن بر پشت خودداری کنید. بهتر است به پهلو بخوابید یا اینکه صورتتان را روی بالش بگذارید. سعی کنید مدت کمتری بخوابید و از خواب روز مخصوصا بعد از صرف غذا خودداری کنید. جالب است بدانید سحر خیزی هم به کم کردن ترشحات بینی شما کمک می‌کند.

روغن مالی برای رفع آلرژی
می‌توانید برای کاهش سوزش و خارش بینی، عصر و شب روی پیشانی و بینی روغن بنفشه (با پایه روغن بادام) بمالید. چکاندن روغن بنفشه در بینی هم می‌تواند موثر باشد چون بنفشه یک ضد التهاب موضعی است.

حجامت با شرط و شروط
طبق توصیه‌های طب ایرانی، یکی از روش‌های حفظ سلامتی و تدابیر بهاری، حجامت ابتدای بهار است که کمک به پاکسازی خون و بدن از مواد زائد می‌کند و در نتیجه از برخی مشکلات شایع فصل بهار مانند آلرژی‌ها، جوش و دمل‌ها، کسالت و سنگینی پیشگیری می‌کند. در واقع خونگیری هم روش مناسبی برای کاهش حجم و جوشش خون است اما حجامت برای همه افراد توصیه نمی‌شود. بارداری هم یکی از شرایطی است که حجامت در آن ممنوعیت دارد مگر بین ماه‌های ۴ تا ۷ با شرایط خاص و صلاحدید پزشک.
اما سایر افرادی که ممانعت خاصی برای حجامت ندارند مخصوصا افرادی که حجامت توسط پزشک حاذق طب سنتی به ایشان توصیه شده است یا افراد با مزاج گرم و تر (مخصوصا مردان و زنان یائسه)، کسانی که دارای غلظت یا چربی‌خون یا اسید اوریک بالا، دارای جوش و دمل‌های پوستی صورت و بالا تنه و دارای احساس سنگینی و حرارت بالای سر و بدن هستند، می‌توانند برای حجامت اقدام کنند. البته بهتر است این افراد به مراکز استاندارد که حجامت زیر نظر پزشک انجام می‌شود مراجعه کنند تا شرایط قبل، حین و بعد از حجامت، به درستی در نظر گرفته و اجرا شود. بعضی از مواردی که حجامت در آنها منع شده است عبارتند از اطفال زیر دو سال، دوران بارداری، سنین خیلی بالا، بیماری‌های خاص و کم خونی‌های شدید، مزاج های سرد یا خشک، افراد خیلی لاغر یا خیلی چاق و کسانی که ضعف شدید دارند. این افراد نه تنها از حجامت بهار بهره‌ای نمی‌برند بلکه برایشان مضر هم خواهد بود. پس حجامت به عنوان ابزار کمکی برای جلوگیری از آلرژی بهاره تنها در برخی افراد و نه همه! توصیه می‌شود.