فشار خون بالا در بارداری، چگونه کنترل می‌شود؟
فردی مبتلا به فشار خون هستم اکنون باردار شده ام.
پاسخ: کاربر گرامی رژیم غذایی که هم برای پیشگیری و هم برای کنترل پرفشاری خون به کار می‌رود، رژیم DASH نام دارد. هدف از این رژیم دریافت بیشتر منابع پتاسیم و کلسیم و منیزیم است. پس باید غذاهایی را دریافت کنید که منابع خوبی برای پتاسیم، کلسیم و منیزیم باشند.
به این منظور توصیه های زیر را اجرا کنید
- دو برابر کردن مصرف روزانه‌ی میوه‌ها، سبزی‌ها و لبنیات
- محدود کردن گوشت قرمز و مصولات ان مانند ژامبون و سوسیس به یک سوم دریافت معمول
- نصف کردن مصرف چربی، روغن و سس
- یک چهارم کردن مصرف شیرینی
- کاهش دریافت سدیم هم برای کنترل فشار خون ضروری است. مهمترین منبع سدیم همان نمک خوراکی است که باید به یک قاشق مرباخوری در روز محدود شود.
- حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در روز و کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن و چاقی) نیز توصیه می شود.
برای کنترل فشار خون بالا رعایت توصیه های زیر مفید خواهد بود
از مصرف نمک و غذاهای پُر نمک و ادویه بپرهیزید. به جای نمک می توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و...)، پودر سیر و پیاز و اب لیموی تازه استفاده کنید.
مغزها و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی شماری هستند. می توانید از انها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید. استفاده از انها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن انها کمک شایانی می کند.
حداقل ۳ بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.
از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.
ورزش‌هایی مثل پیاده روی، شنا ، دوچرخه سواری ورزش‌های مناسبی برای پایین اوردن فشار خون به شمار می ایند. بنابراین حداقل ۳ بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا 1 ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای انها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده ی چند باره از روغن‌های اشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از اردهای سفید و بدون سبوس مثل نان لواش را به حداقل برسانید و از نان‌های سبوس‌دار مثل نان جو و نان سنگک استفاده کنید.همه ی سبزی جات و میوه ها بسیار ارزشمند می باشند ولی در میان میوه ها، سیب ، پرتقال ، گریپ فروت، الو، انگور و موز و در بین انواع سبزی جات، مصرف کرفس، هویج ، و گوجه فرنگی در کاهش شدت پرفشاری خون بسیار مؤثر می باشد. سبزی جات دیگر نیز با دارا بودن فیبر و موادی نظیر پتاسیم ، منیزیم ، ویتامین C و کلسیم در کاهش فشار خون از ارزش خاصی برخوردار می باشند.افزایش مصرف سیر و پیاز درتهیه مواد خوراکی و یا به صورت خام مثلاً نصف پیاز در روز و یک حبه سیررنده شده درهروعده ی غذایی در مورد برداشتن کیسه صفرا، باید در مصرف چربی و غذاهای پرچرب احتیاط کنید.در 3 ماهه اول بارداری نیاز به انرژی شما تغییر چندانی نمی کند که نیاز به کم خوری یا پرخوری باشد. در این 3 ماهه باید مقادیر کافی فولات و منابع غذایی ان را میل کنید. بادام، موز و برنج قهوه ای، حاوی فولات و سایر مواد مغذی لازم برای رشد و تکامل جنین در سه ماه اول بارداری می‌باشند.سایر منابع غذایی اسید فولیک جگر، لوبیا، عدس، قارچ و سبزیجات برگ سبز (مخصوصا اسفناج، مارچوبه و بروکلی)
در مورد مصرف مکمل فولات با پزشک خود مشورت کنید. به یاد داشته باشید که برخورداری از یک رژیم متنوع و مغذی همیشه بهترین انتخاب برای مادران است.
تحقیقات پیرامون تغذیه در دوران بارداری حاکی از ان است که مصرف غذاهای دارای نمایه گلیسمی پایینی برای دوران بارداری بهتر است که از جمله می‌توان به مصرف سبزیجات، مغزها و توت اشاره کرد، ولی موادی که نمایه گلیسمی بالایی دارند مانند شکر، نان سفید و پوره سیب‌زمینی خیلی سریع تبدیل به قند میشوند و برای بدن به خصوص در این دوران مناسب نمی‌باشند.مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های با نمایه گلیسمی پایین در دوران بارداری احتمال دیابت حاملگی را کاهش می‌دهند. این بدان معنی نیست که دوران بارداری ایجاد محدودیت غذایی می‌نماید، بلکه تاکید بر درست انتخاب کردن مواد غذایی می‌باشد. برای مثال مغزها، میوه‌ها، سبزیجات و غلات پرفیبر را جایگزین غذاهای فراوری شده، بیسکویت و شیرینی‌جات کنید تا سلامت شما و فرزندتان تضمین شود.در این دوران از مصرف بیش از حد چای و قهوه نیز پرهیز نمایید.
فشار خون در دوران بارداری به چند دسته تقسیم می شود.
۱- پر فشاری خون مزمن
پر فشاری خون مزمن ، فشار خون بالایی است که قبل از حاملگی و یا قبل از هفته ی ٢٠ حاملگی به وجود می آید. اما به این دلیل که فشار خون بالا معمولا علامتی را به همراه ندارد، ممکن است تشخیص زمان شروع آن مشکل باشد.
۲- فشار خون بالا حاملگی
زنان مبتلا به این نوع فشار خون، بعد از هفته ی ٢٠ بارداری، دچار فشار خون بالا میشوند. در این حالت هیچ علامتی از آسیب به اعضا و یا وجود پروتئین بیش ازحد در ادرار وجود ندارد. بعضی از زنان مبتلا به فشار خون حاملگی در نهایت به پره اکلامپسی مبتلا میشوند.
پره اکلامپسی چیست؟
پره اکلامپسی زمانی اتفاق می افتد که فشار خون بالا پس از هفته ٢٠ بارداری ایجاد می شود و با علائم آسیب به سیستم های دیگر بدن مانند کلیه ها، کبد، خون یا مغز همراه است.پره اکلامپسی درمان نشده می تواند منجر به عواقب جدی و حتی کشنده برای مادر و نوزاد ، از جمله تشنج (اکلامپسی) شود.پیش از این، پره اکلامپسی تنها در صورتی تشخیص داده می شد که یک خانم باردار دارای فشار خون بالا و پروتئین در ادرار باشد . اما کارشناسان امروزه می دانند که پره اکلامپسی ممکن است بدون وجود پروتئین در ادرار نیز ایجاد شود.اگر پزشک به پره اکلامپسی مشکوک باشد نشانه های وجود پروتیین در ادرار همراه با فشار خون را بررسی میکند. برای بررسی حرکت و ضربان قلب طبیعی جنین پزشک آزمایش "nonstress" را پیشنهاد خواهد کرد. سونوگرافی نیز برای بررسی سطح مایعات و سلامت رشد جنین انجام میگیرد.
علائم فشار خون بالا در بارداری
همانطور که گفته شد فشار خون بالا چه مزمن باشد (یعنی فرد قبل از بارداری دچار فشار خون باشد) چه دارای فشار خون بالا بعد از هفته بیستم باشد معمولا دارای علامت خاصی نمی باشد. مگر اینکه فرد دچار اختلال پره اکلامپسی باشد که علاوه بر فشار خون بالا ،علائم و نشانه های دیگری دارد که عبارتند از
وجود پروتئین بیش از حد در ادرار (پروتئینوری) یا علائم مشکلات کلیوی
- سردرد شدید
- تغییر در بینایی، از جمله از دست دادن بینایی به صورت موقت، حساسیت به نور
- درد قسمت بالایی شکم، معمولا زیر دنده ها در سمت راست
- تهوع یا استفراغ
- کاهش سطح پلاکت ها در خون (ترومبوسیتوپنی)
- اختلال عملکرد کبد
- کوتاه شدن تنفس، ناشی از تجمع مایع در ریه ها
- افزایش ناگهانی وزن و تورم (ادم) به ویژه در صورت و دست ها اغلب ناشی از پره اکلامپسی است. اما این علائم در بسیاری از حاملگی های طبیعی نیز اتفاق می افتند؛ بنابراین افزایش وزن و تورم نشانه های قابل اعتماد برای تشخیص پره اکلامپسی نیستند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼