لاپاراسکوپی چیست و مزیت آن نسبت به عمل لاپاراتومی

لاپاراسکوپی نوعی عمل جراحی است که جراح به‌کمک آن بدون نیاز به برش‌های بزرگ و عمیق روی پوست، به داخل شکم و لگن بیمار دسترسی پیدا می‌کند.

لاپاراسکوپی جراحی غیرتهاجمی است که با ابزاری به‌نام لاپاروسکوپ انجام می‌شود. لوله‌ای کوچک با یک لامپ (منبع نور) و یک دوربین در قسمت انتهایی که تصاویر داخل شکم یا لگن را به مانیتور می‌فرستد.

لاپاراتومی برش جراحی داخل حفره شکمی است که برای بررسی اندام‌های داخلی شکم و تشخیص بیماری‌هایی مثل عفونت و ایجاد بافت اسکار داخل حفره شکمی انجام می‌شود. لاپاراسکوپی یکی از روش‌های جایگزین لاپارتومی است که دوره بهبودی را بسیار کوتاه می‌کند. در ادامه با ما باشید تا با لاپاراسکوپی و مزیت آن نسبت به عمل لاپاراتومی بیشتر آشنا شوید.

لاپاراسکوپی چیست؟

لاپاراسکوپی (Laparoscopy) نوعی عمل جراحی است که در آن لوله منعطف نازکی مجهز به دوربین و چراغ از طریق برش کوچکی روی شکم، وارد می‌شود. در صورت نیاز به نمونه‌، پزشک برش دیگری روی شکم برای نمونه‌برداری (بیوپسی) می‌زند تا آن را برای تست سلول‌های سرطانی به آزمایشگاه بفرستد. بعد از تست، قسمت برش زده را بخیه می‌زنند.

لاپاراتومی چیست؟

لاپاراتومی (laparotomy) برش جراحی حفره شکمی است که برای بررسی اندام‌های شکمی و کمک به تشخیص بیماری‌ها ازجمله درد شکمی انجام می‌شود. در بیشتر موارد، پس از شناسایی، بیماری با لاپاراتومی درمان می‌شود. گاهی هم ممکن است عمل جراحی دومی لازم باشد.

کاربرد لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی برای کمک به تشخیص شرایط مختلفی در شکم و لگن انجام می‌شود. برای انجام عمل‌های جراحی مثل برداشتن اندام آسیب دیده یا بیمار، یا نمونه برداری هم لاپاراسکوپی گزینه مناسبی است. بیشترین کاربرد لاپاراسکوپی در موارد زیر است:

• زنان و زایمان
• گوارش
• اورولوژی

نحوه انجام لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود بنابراین در طول عمل بیمار هیچ دردی حس نمی‌کند. جراح در خلال انجام لاپاراسکوپی یک یا چند برش کوچک روی شکم می‌زند و لاپاروسکوپ را از طریق همین برش‌ها به‌داخل می‌فرستد.

لاپاروسکوپ، ابزار لوله‌ای شکل کوچکی است برای پمپاژ گاز به داخل شکم تا جراح بتواند داخل شکم را بهتر دیده و راحت‌تر کار کند. کل فرایند لاپاراسکوپی حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و بیمار تا چند ساعت قبل عمل نباید چیزی بخورد یا بیاشامد.

پس از پایان عمل، گاز را از شکم خارج کرده و برش‌ها هم بخیه زده می‌شوند. معمولا لاپاراسکوپی نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و بیمار بلافاصله بعد عمل مرخص می‌شود یا نهایتا یک شب باید در بیمارستان بستری شوید.

2 تا 3 بخیه در محل زخم برای لاپاراسکوپی طبیعی است که معمولا از نوع جذبی است که بعد از التیام زخم‌ها بخیه جذب پوست می‌شود. کرمپ روده و یا درد شانه 3 تا 4 روز بعد عمل طبیعی است که به‌خاطر گاز دی اکسید کربنی است که طی عمل وارد روده شده تا پزشک بتواند همه چیز را واضح ببیند.

مزایای عمل جراحی لاپاراسکوپی

مزیت اصلی عمل جراحی لاپاراسکوپی نسبت به عمل لاپاراتومی میزان برش کوچک آن است که بهبودی بیمار بعد عمل را سریع‌تر می‌کند. هرگونه عوارض و ناراحتی بعد لاپاراسکوپی معمولا طی چند روز برطرف می‌شود.

معمولا بیمار طی یک هفته بعد عمل می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرد. البته دو هفته بعد از عمل باید حتما برای معاینه دوباره به پزشک مراجعه کنید.

به‌علاوه اینکه لاپاراسکوپی نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد، بیمار درد و خون‌ریزی کمتری بعد عمل تجربه می‌کند. جای زخم و اسکار بعد عمل زیاد باقی نمی‌ماند.

عوارض لاپارسکوپی

لاپاراسکوپی عمل جراحی غیرتهاجمی محسوب می‌شود و از هر ۱۰۰ نفری که این عمل را انجام داده حدود ۱ تا ۲ نفر به عوارض ناچیز مبتلا می‌شوند. عوارض احتمالی لاپاراسکوپی عبارتند از:

• عفونت
• خون‌ریزی و کبودی اندک اطراف بریدگی
• حالت تهوع و استفراغ

عوارض جدی و خطرناک لاپاراسکوپی از هر 1000 نفر ممکن است در یک نفر بروز کنند:

• آسیب دیدگی به اندام‌های داخلی مثل روده یا مثانه که ممکن است باعث از کار افتادن آن عضو شود.
• آسیب دیدگی شریان اصلی
• عوارض ناشی از مصرف دی اکسید کربن در طول عمل مثل حباب گازی که وارد رگ‌ها یا شریان‌ها می‌شود.
• واکنش آلرژیک شدید به بیهوشی عمومی
• ایجاد لخته خون در ورید پاها که باعث بسته شدن جریان خون در یکی از عروق خونی در ریه (آمبولی ریه) می‌شود.
  گاهی برای درمان این عوارض باید دوباره عمل جراحی انجام شود.

مقایسه لاپاراسکوپی و مزیت آن نسبت به عمل لاپاراتومی

هردو عمل لاپاراسکوپی و لاپاراتومی برای بررسی اندام‌های داخلی ناحیه شکم مثل کبد، پانکراس، مثانه، طحال، روده یا اندام تناسلی به‌کار می‌روند. پزشک با کمک این دو عمل می‌تواند تغییرات غیرعادی در اندام‌های داخلی بدن را مشاهده کند.

بخاطر داشته باشید که تا 24 ساعت بعد دریافت بیهوشی عمومی امکان رانندگی ندارید.

تفاوت اصلی بین این دو روش در نوع برش و ابزار جراحی مورد استفاده است. لاپاراتومی روش سنتی است که به آن عمل جراحی باز هم می‌گویند. جراح در عمل جراحی لاپاراتومی، برش نسبتا بزرگی روی پوست و عضله شکم ایجاد می‌کند تا از طریق آن بتواند اندام‌ها، بافت و عروق خونی را مشاهده کند.

در جراحی لاپاراسکوپی، جراح به‌جای برش بزرگ، برش کوچکی روی شکم ایجاد کرده و از ابزاری به‌نام لاپاروسکوپ استفاده می‌کند. دوربینی به انتهای لاپاروسکوپ وصل شده که جراح به‌کمک آن می‌تواند تصویر ساختارهای داخلی را روی مانیتور ببیند و عمل جراحی را به‌کمک آن پیش ببرد.

هردو عمل با بیهوشی عمومی انجام می‌شوند، لاپاراتومی شاید چند دقیقه بیشتر طول نکشد، اما بهبود و ریکاوری بعد بیهوشی چند ساعتی طول می‌کشد و شاید مجبور به بستری شدن شوید.

چه زمانی از لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی استفاده می‌شود؟

برای تشخیص دردهای شکمی شدید جراح از روش لاپاراتومی استفاده می‌کند. وقتی علت اصلی درد نامعلوم باشد، جراح نمی‌تواند قسمتی که باید لاپاراسکوپی انجام شود را مشخص کند. در چنین مواقعی، شکم باید باز شود تا پزشک بتواند یک به یک اندام‌های داخلی را بررسی کرده و علت اصلی درد شکمی را درست تشخیص دهد.

جراحی لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که بیماری از قبل تشخیص داده شده باشد مثل کیست تخمدان.

پس از تشخیص بیماری، می‌توان در همان عمل اول یا گاهی در عمل دومی، بیماری را درمان کرد. به‌خاطر داشته باشید که دوره بهبودی و نقاهت لاپاراتومی طولانی‌تر است یعنی چیزی حدود شش هفته.

از طرفی، جراحی لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که بیماری از قبل تشخیص داده شده باشد مثل کیست تخمدان.

از آنجایی‌که جراح دقیقا می‌داند که کجا و کدام قسمت باید جراحی شود، نیازی به بازکردن کل شکم نیست. انجام لاپاراسکوپی برای تخمدان‌ها به‌مراتب ساده‌تر و راحت‌تر است.

کلام آخر

لاپاراسکوپی روش جراحی جایگزین عمل جراحی باز یا لاپاراتومی است که تقریبا غیرتهاجمی محسوب می‌شود. مزیت آن نسبت به عمل لاپاراتومی در بهبودی سریع‌تر، زخم کوچک‌تر و عوارض کمتر است.

در عین حال همه‌چیز به تشخیص پزشک و جراح بستگی دارد تا بسته به شرایط بیمار نوع عمل را انتخاب کند. برای مشاوره با متخصص لاپاراسکوپی و لاپاراتومی می‌توانید سریع به کلینیک نی نی بان بزنید.