سقط جنین قانونی در ایران، چه شرایطی دارد؟

سال گذشته، سازمان پزشکی قانونی در آمارهای سالیانه خود اعلام کرده بود در سال ۹۴ تعداد سقط‌های درمانی افزایش یافته و مجوز‌هایی که برای سقط از سوی سازمان پزشکی قانونی صادر شده، ۶/۱۴ درصد بیشتر شده است. این در حالی است که وزارت بهداشت چند سالی است نسبت به کاهش رشد جمعیت و سالمند شدن جمعیت کشورمان ابراز نگرانی کرده و سیاست‌های جمعیتی‌اش را تغییر داده است. از سوی دیگر، با وجود قانون ممنوعیت سقط جنین، یکی از معضلات اصلی بهداشتی، سقط‌های غیرقانونی و زیرزمینی بود که معمولا افراد بدون تخصص و صلاحیت انجام می‌‌دادند و تبعات آن برای سلامت مادر قابل‌پیش‌بینی نبود. سقط‌های درمانی اما با وجود مشکلاتی که برای مادر و جنین ایجاد می‌کند، تحت شرایط خاص قانونی و شرعی با مجوز پزشکی قانونی انجام می‌شود و دلایل افزایش مجوزهایی که برای سقط‌های درمانی صادر شده، باید مورد بررسی قرار گیرد.

چه بیماری‌هایی مجوز سقط می‌گیرند؟چه بیماری‌هایی مجوز سقط می‌گیرند؟
بنا بر اظهارات این مقام مسوول در پزشکی قانونی، تشخیص به‌موقع بیماری‌های مادر و جنین باعث افزایش موارد سقط درمانی شده که وقتی در زمان مناسب انجام شود، می‌تواند روند سقط را آسان‌تر کند. از سوی دیگر، مشاوره‌های ژنتیک نیز در این روند تاثیر دارد. دکتر میرجلیلی در پاسخ به این سوال «سلامت» که در فهرست قانونی موارد مجاز به سقط چه بیماری‌هایی وجود دارد، توضیح می‌دهد: «ما به افراد با هر بیماری‌ای مجوز سقط نمی‌دهیم و تنها بیماری‌های ناتوان‌کننده مغایر با حیات که باعث حرج مادر شوند، مجوز سقط درمانی می‌گیرند.

به طور مثال زمانی که جنین نورال تویوب است به صورتی که نقص در تیوب عصبی جنین وجود داشته باشد یا بیماری آنا سفال که جنین مغز ندارد یا در مواردی که مغز بیرون از سر باشد، در این صورت ناتوانی‌های شدید ذهنی و جسمی ایجاد می‌شود که مغایر با حیات است. در مورد بیماری‌های مادر نیز زمانی که مادر بیماری ایمونولوژیک داشته باشد یا انواع اختلالات کلیوی و بیماری‌های قلبی- عروقی در صورتی که ادامه بارداری سلامت مادر را به خطر بیندازد، مجوز سقط برایش صادر می‌شود.» وی به زنان توصیه می‌کند قبل از بارداری حتما از حضور متخصصان مشاوره بگیرند و اگر مادری دچار ناراحتی‌های قلبی-عروقی است، قبل از بارداری پیش متخصص برود تا روند بیماری‌اش بررسی شود.

موضوع مهمی که در سقط‌های درمانی مطرح است، زمان مناسب برای تشخیص مشکلات مادر و جنین و زمان مناسب برای سقط است. رئیس پزشکی قانونی مرکزی تهران در پاسخ به این سوال که اگر خانم باردار بعد از 19 هفتگی متوجه مشکلات خود یا جنینش شود، آیا بازهم مجوز سقط را می‌گیرد یا نه، تاکید می‌کند: «سقط جنین مساله با حساسیتی است و اگر ولوج روح در جنین اتفاق افتاده باشد، ما مجوز سقط صادر نمی‌کنیم.

همان‌طور که اجازه نداریم به یک فرد معلول در جامعه آسیبی برسانیم بنابراین براساس قانون، فقط تا قبل از 19 هفتگی امکان سقط درمانی وجود دارد و بعد از آن با وجود مشکلات مادر یا جنین این مجوز داده نمی‌شود.» به گفته دکتر میرجلیلی، بسیاری از موارد سقط که به پزشکی قانونی مراجعه می‌کنند، پذیرفته نمی‌شود و هر بیماری‌ای مستلزم سقط نیست.