سوراخ قلب در نوزادان، علائم و درمان آن
زمانیکه والدین متوجه وجود سوراخ قلب نوزاد خود می‌شوند، به شدت دچار نگرانی می‌شوند .
سوراخ قلب نوزاد به چه علت ایجاد می‌شود؟ علائم این بیماری چیست؟ این موارد پرسش‌هایی است که اغلب والدینی که نوزاد مبتلا به این نقیصه را دارند مطرح می‌کنند.
زمانیکه والدین متوجه وجود سوراخ قلب نوزاد خود می‌شوند، به شدت دچار نگرانی می‌شوند اما لازم به ذکر است که اگرچه این بیماری پیامدهای وخیمی به همراه دارد لیکن با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
برای آشنایی بیشتر با این بیماری به سراغ دکتر سینا مرادمند، فوق تخصص بیماری‌های قلبی رفته‌ایم.
سوراخ قلب چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
معمولا در مورد نوزادانی که با علائم بیماری مادرزادی قلبی متولد می‌شوند باید نکاتی را مد نظر قرار داد. این بیماری‌ها بسیار متنوع هستند و از شایع ترین آنها می‌توان به تنگی‌های دریچه قلب و سوراخ بین دو دهلیز و یا سوراخ بین دو بطن اشاره کرد.
لازم به ذکر است سوراخ های قلبی در زمان جنینی باز هستند و قبل از تولد بطور طبیعی بسته می‌شوند اما در این نوزادان این مجاری بسته نمی‌شوند.
نارسایی قلبی که به سوراخ بین دو دهلیز معروف است به چه صورت ایجاد می‌شود؟
در باز ماندن مجاری قلبی سه نوع شایع وجود دارد. اولین نوع "ای اس دی" یا باز ماندن سوراخ بین دو دهلیز قلب است.
در زمان جنینی این سوراخ حتما باید باز باشد و در صورتی که باز نباشد جنین از بین می‌رود. دلیل این موضوع این است که خون در ریه جاری نیست و ریه جنین کار نمی‌کند.
همانطور که می‌دانید جنین اکسیژن را از طریق بند ناف و مادر دریافت می‌کند و ریه‌ای برای تنفس ندارد و این سوراخ باعث می‌شود که خون از دهلیز راست وارد دهلیز چپ شود و مسیر خود را طی کند در نتیجه خون زیادی به ریه نرود.
بعد از تولد این سوراخ بسته می‌شود زیرا ریه شروع بکار کردن و تنفس می‌کند بنابراین دیگر نیازی به این چرخش غیر معمول در مرحله جنینی نیست اگر این سوراخ باز بماند نوزاد مبتلا به سوراخ بین دو دهلیز است.
سوراخ بین دو بطن چگونه ایجاد می‌شود؟
سوراخ دیگری که ایجاد می‌شود بین دو بطن است. بین دو بطن دیواره‌ای وجود دارد که در مرحله جنینی ساخته و تکمیل می‌شود.
بعد از تولد مجرایی در میان دو بطن وجود ندارد ولی در مرحله جنینی تا تکمیل این مجرا برقرار است و چون بطن راست کارایی دارد و خون را از طرف راست به بطن چپ می‌برد این سوراخ برقرار است اما بعد از تولد این سوراخ نباید باقی بماند.
در برخی از نوزادان به دلیل اینکه این قسمت به تکامل نمی‌رسد سوراخ بین دو بطن باز می‌ماند که در اصطلاح به آن " وی اس دی" می‌گویند.
سومین نوع از سوراخ‌های قلب در چه حالتی ایجاد می‌شود؟
مجرایی بین شریان آئورت و شریان ریوی وجود دارد که وجود این مجرای شریانی در مرحله جنینی الزامی است.
در صورت بسته شدن آن در مرحله جنینی، جنین از بین می‌رود. در مرحله جنینی وجود این مجرا ضروری است زیرا خونی که وارد شریان ریه می‌شود به دلیل اینکه ریه هنوز کامل نشده است از طریق این مجرا وارد آئورت می‌شود وبه ریه نمی‌رود.
اگر این مجرا بسته باشد خون راهی ندارد و به ریه ای می‌رود که هنوز تکامل پیدا نکرده و جنین از بین می‌رود.
بنابراین وجود این مجرا در مرحله جنینی واجب است بعد از تولد این مجرا منقبض و بسته می‌شود. در برخی از نوزادان این مجرا باز می‌ماند که در اصطلاح" پی دی ای" گفته می‌شود.
آیا سوراخ قلب نوزاد علائم دارد؟
بیماری های مادرزادی دیگری وجود دارند که بر اثر این بیماری‌ها ممکن است یک یا چند سوراخ مجاری همزمان با هم وجود داشته باشد ولی فرم خالص بیماری که تنها یکی از مجاری باز باشد شیوع بیشتری دارد.
در برخی از بیماری‌های پیچیده مادرزادی شاهد "سیانوز" هستیم . به این معنی که نوزاد پس از تولد دچار کبودی لب و دهان و ناخن‌ها است.
بیماری در این نوزادان از ظاهر مشخص است و با معاینه توسط پزشک متخصص اطفال انجام آزمایش‌ها و نوار قلبی تأیید می‌شود. اما نوزادانی که تنها سوراخ بین دو دهلیز یا سوراخ بین دو بطن و یا پی دی ای دارند معمولا علائم ظاهری ندارند.
نوزاد به رشد خود ادامه می‌دهد مگر اینکه معاینه شود تا بیماری در او تشخیص داده شود.
اما اگر سوراخ قلب نوزاد خیلی بزرگ باشد ممکن است بچه به لحاظ رشدی عقب بیفتد بنابراین می‌توان بیماری را تشخیص داد. اگر اینگونه نباشد به لحاظ ظاهری نمی‌توان بیماری را تشخیص داد.
بخصوص سوراخ بین دو دهلیز قلب که علامتی ندارد و ممکن است تا سنین سی سال هم بیماری تشخیص داده نشود که متاسفانه عواقب بدی به همراه دارد که یکی از آنها بزرگ شدن قلب است. بنابراین هرچه زودتر باید به دنبال تشخیص و درمان بیماری بود.
چه عواملی در بروز سوراخ قلب نوزاد دخیل هستند؟
بیماری‌های مادرزادی قلبی معمولا علت خاصی ندارند مگر اینکه والدین سابقه بیماری‌های مادرزادی این چنینی داشته باشند. گاهی زمینه‌های ژنتیکی نقش دارد.
اما در مورد این بیماری علت شناخته شده‌ای وجود ندارد ولی به طور کلی در بیماری‌های مادرزادی علائمی نظیر مصرف خودسرانه داروها در دوران بارداری، ابتلا به برخی از بیماری‌های ویروسی، قرار گیری در معرض اشعه گاما می‌تواند موثر باشد.
درمان این بیماران به چه صورت است؟
درمان اولیه بستن سوراخ ها است. بیمارانی که سوراخ‌های قلبی کوچکی داشته باشند در معرض مشکل نیستند و می‌توان از انجام عمل خودداری کرد.
بیمارانی که "پی دی ای" دارند حتما باید مورد عمل قرار گیرند زیرا به تدریج این مشکل باعث بزرگی قلب می‌شود. در سابق این کار حتما با جراحی انجام می شد.
در مورد بیمارانی که "ای اس دی" دارند معمولا مدتی دست نگه می‌دارند زیرا ممکن است سوراخ خود به خود بسته شود. نوزادانی که "پی دی ای" دارند مجرای قلب ممکن است در روزهای اول بعد از تولد باز باشد و در هفته‌های اول خود به خود بسته شود.
در مواردی از داروها برای بسته شدن مجرا استفاده می‌شود. اگر در سنین بالا این بیماری تشخیص داده شود قطعا باید اقدام به بسته نمودن مجرا کرد.
در گذشته این کار تنها با اعمال جراحی صورت می‌گرفت امروزه از روش‌های تداخلی استفاده می‌شود به این صورت که از طریق عروق محیطی، وریدی و شریانی وارد می‌شوند و سوراخ را می‌بندند. البته در فرم‌هایی از بیماری که سوراخ خیلی بزرگ باشد حتما از روش جراحی استفاده می‌شود.
منبع:
نبض ما
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼