شهرزاد: پدر و مادر شدن، بسیار شیرین و لذتبخش و در عین حال، سخت است. آنچه میخوانید، راهنمای دنبالهداری است برای کسانی که تازه به جمع پدرها و مادرها پیوستهاند. ما سعی میکنیم نکتههای آموزنده و کاربردی در مورد چگونگی نگهداری از نوزادتان را، در هر سن و سالی که باشد، به شما پیشنهاد کنیم تا با به کار بستن آنها، از وقتی که با نوزادتان میگذرانید، بیشتر لذت ببرید و نوزادی سالم و تندرست، پرورش دهید.
نکتههای اساسی
۱- ایجاد پیوند عاطفی با نوزاد
۲- چگونگی حمل کردن نوزاد
۳- تغییر عادتها
۴- حرف زدن با بچهها
۵- لالایی خواندن
۶- عادتهای سالم و بهداشتی
ایجاد پیوند عاطفی با نوزاد
ورود یک نوزاد به خانه، بسیار هیجانانگیز و البته همراه با استرس است. باید بدانید زمانی را که با نوزادتان سپری میکنید، فقط به نوزاد تعلق دارد. این مسئله از اهمیت به سزایی برخوردار است. تنها در این صورت است که شما و نوزاد میتوانید با یکدیگر پیوندی عاطفی برقرار کنید. شما میتوانید این کار را با حرف زدن یا آواز خواندن برای نوزاد انجام دهید یا اینکه فعالیتهای روزانه خود را بهگونهای تنظیم کنید که نوزاد هم، در بخشی از آن جای داشته باشد.
حرف زدن یعنی گفتن
با لحن ملایم و آرامشبخش، با نوزادتان صحبت کنید. اینگونه میتوانید به نوزادتان اطمینان دهید که در امنیت کامل است و همه از او مراقبت میکنند و دوستش دارند.
آواز بخوانید
لحن صدای شما برای نوزاد، آرامشبخش است. زمزمه کردن و آواز خواندن، نوزاد را آگاه میکند که شما حضور دارید. این مسئله، او را خوشحال میکند و به او آرامش میبخشد.
نکته مهم
بچهها دوست دارند که همه دوستشان داشته باشند و از آنها مراقبت کنند. آنها میخواهند بدانند که نیازهایشان برآورده خواهد شد. پیوند عاطفی میان شما و نوزاد، به راحتی و به سادگی، در لحظهها و ساعتهایی که با هم میگذرانید، ایجاد میشود.
چگونگی حمل کردن نوزاد
حمل کردن نوزاد به شیوه درست و صحیح از آن جهت اهمیت دارد که هم آسایش و راحتی شما را فراهم میکند و هم راحتی نوزاد را. ما چند روش را برای حمل کردن نوزاد به شما پیشنهاد میکنیم:
* حمل گهوارهای: میتوانید از یکی از بازوهایتان به عنوان یک تخت یا ننو برای حمل نوزاد استفاده کنید.
* حمل روی شانه: از یکی از بازوهایتان استفاده کنید و نوزاد را به شانه خود تکیه دهید. با یکی دیگر از بازوهایتان، سر نوزاد را بگیرید که به عقب منحرف نشود. این روش بسیار راحت و آسانی برای حمل نوزاد هنگام قدم زدن است. چون در این حالت، شما نوزاد را کاملا در آغوش خود گرفتهاید و این به نوزاد آرامش میدهد.
* حمل نوزاد از پشت: در حالی که روی نوزاد به سمت جلو است، یکی از دستهایتان را زیر باسن نوزاد قرار دهید و دست دیگر را دور سینهاش بگیرید تا او را نزدیک به خود نگه داشته باشید. پشت نوزاد باید روی شکمتان قرار بگیرد. در این حالت، او میتواند هنگام راه رفتن شما، دور و بر خود را خوب تماشا کند.
نکته مهم
بچهها حس لامسه بسیار حساسی دارند و چگونگی حمل کردن آنها توسط پدر و مادر، در شکل گرفتن احساس امنیت و اعتماد آنها بسیار اثرگذار است. نوزادان کوچک وقتی خیلی خوب در آغوش گرفته میشوند، احساس امنیت بیشتری میکنند. لمس کردن نوزاد با ملامیت و مهربانی، به آنها آرامش میدهد.
تغییر عادتها
پوشک بچهها باید چند بار در طول روز عوض شود. میتوانید از این زمانها برای برقرار کردن پیوند عاطفی با نوزاد استفاده کنید. این زمانها بهترین زمان برای صحبت کردن با نوزاد است. صدای شما آرامشبخش است و اگر نوزاد صدای شما را بشنود، آرامتر خواهد شد.
زمانی برای صحبت کردن
در زمان عوض کردن پوشک میتوانید درباره آن با نوزاد حرف بزنید یا نام وسائلی را که برای این کار از آنها استفاده میکنید، برای نوزاد بگویید.
چیزی برای دیدن
هنگام عوض کردن پوشک میتوانید یکی از اسباببازیهای مورد علاقه کودک را بالای سرش بگیرید. در این صورت نوزاد میتواند به چیزی نگاه کند و شما هم کار خود را انجام میدهید.
او را نزدیک به خود نگه دارید
خیلی از بچهها دوست دارند محیط اطرافشان، محدود باشد. برای همین، لباس نوزادان معمولا چسبان است. نوزادان بسیار کوچک، از فضای باز وحشت دارند. هنگامی که مشغول عوض کردن پوشک نوزاد هستید، به آرامی سعی کنید بازوهایش را به طرف سینهاش جمع کنید تا او بیشتر احساس امنیت کند.
بچهها در این سن، خیلی زود به وحشت میافتند. بنابراین نگه داشتن دستها یا یکی از اعضای بدنشان میتواند به آنها احساس امنیت بیشتری بدهد.
حرف زدن با بچهها
به یاد داشتن این مسئله که در هفته اول تا چهارم عمر بچهها، مغز آنها درحال برقراری رابطههایی است که به آنها در یادگیری کمک میکند، از اهمیت به سزایی برخوردار است. یکی از موارد یادگیری میتواند حرف زدن باشد.
از کلمههای واقعی استفاده کنید
وقتی با نوزادتان حرف میزنید، از کلمههای معنادار و واقعی استفاده کنید و با لحن ملایم با او صحبت کنید یا با استفاده از کلمههای واقعی، برایش آواز بخوانید. این کار شما موجب میشود حتی بچههای بسیار کوچک هم، مهارت حرف زدن را در خود تقویت کنند و هنگامی که به سن حرف زدن رسیدند، راحتتر حرف بزنند.
برایش کتاب بخوانید
برای نوزادتان کتاب بخوانید. حتی ورق زدن کتابها و دیدن تصویرهای آنها هم، خیلی مهم است. وقتی شما با صدای بلند کتاب میخوانید، نوزاد سعی میکند صدای خود را با شما هماهنگ کند. این کار او باعث میشود با شما ارتباط بهتری برقرار میکند.
ممکن است فکر کنید آواز خواندن یا کتاب خواندن برای نوزاد بسیار کوچک، کاری احمقانه است، اما هرگز چنین فکری به ذهن خود راه ندهید. حمایت و پشتیبانی از مهارتهای بالقوه نوزاد که بعدها بالفعل خواهند شد، به هیچوجه احمقانه نیست. وقتی برای نوزاد آواز میخوانید، کتاب میخوانید یا اسمش را صدا میزنید و با او حرف میزنید، در واقع مهارتهای او را برای یادگیری زبان تقویت میکنید.
لالایی خواندن
نوزاد، لحن صدای شما را دوست دارد. آواز یا لالایی خواندن، به نوزاد کمک میکند هنگام عصبانیت یا ناآرامی، آرامش خود را حفظ کند. لالایی خواندن به نوزاد کمک میکند آرامتر شود و اگر خسته است، راحتتر بخوابد.
عادتهای سالم و بهداشتی
در چند هفته اول، زمانیکه بند ناف نوزاد افتاد، بهتر است نوزاد را حمام برده و با یک لیف اسفنجی بسیار نرم، او را با ملایمت بسیار زیاد حمام کنید. توجه داشته باشید که هرگز نباید از آب خیلی گرم استفاده کنید. چون پوست نوزاد در این سن، بسیار حساس است. میتوانید برای اطمینان از درجه حرارت آب، با آرنج خود آب را امتحان کنید. اگر آرنج شما نسوخت، دمای آب برای نوزاد مناسب است. پس از حمام کردن نیز لباسی بسیار لطیف که پوست نوزاد را اذیت نکند، به او بپوشانید. اگر زمانیکه لباس نوزاد را درآوردید، گریه کرد، بهتر است او را مرحله به مرحله حمام کنید. چون نوزادان خیلی کوچک، هنگامی که لباس تنشان نباشد، احساس ناامنی میکنند. بنابراین بهتر است مرحله به مرحله، لباس را از تن نوزاد درآورده و او را حمام کنید. مثلا میتوانید ابتدا از سر یا پا شروع کنید. اگر یکی از دستهایتان را روی شکمش بگذارید، نوزاد احساس آرامش بیشتری میکند و متوجه میشود که شما در کنارش هستید.
افسردگی پس از زایمان
شما به تازگی، یک نوزاد سالم و بسیار زیبا به دنیا آوردهاید. پس چرا احساس افسردگی میکنید و مدام گریه میکنید؟! شما دوست دارید این دوران، شادترین دوران زندگیتان باشد، اما اگر به همین صورت ادامه دهید، ممکن است کنترل خود را از دست داده و حتی از دست نوزادتان نیز عصبانی شوید.
اگر احساس افسردگی میکنید، به یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان خود زنگ بزنید و به او بگویید که از نوزادتان مراقبت کند تا شما بتوانید مشکل خود را حل کنید. ممکن است به درمان و مراجعه به پزشک، نیاز داشته باشید. این مسئله ممکن است به بیماری افسردگی پس از زایمان ربط داشته باشد. افسردگی پس از زایمان، یک بیماری روحی است و باید درمان شود. در این صورت حتما به پزشک مراجعه کنید. مطمئن باشید حالتان بهتر خواهد شد.
قنداق کردن نوزاد
اگر نوزادتان را به خوبی قنداق کنید، قنداقش او را گرم نگه میدارد و نوزاد احساس آرامش و امنیت میکند. سعی کنید برای قنداق کردن نوزاد، از پارچه گرم و تمیز استفاده کنید.