علائم استرس در کودکان چیست؟

ما معمولا استرس را مختص بزرگ سالان می دانیم اما حتی کودکان هم می توانند در اولین ماه های زندگی شان استرس را احساس کنند. معمولا کودکان به هیجانات خانواده و محیط شان واکنش نشان می دهند، یعنی والدین و محیط پر استرس می تواند کودک را هم دچار استرس کند. مطالعات نشان می دهند کودکانی که توجه زیادی دریافت می کنند و محبت زیادی میان آنها و والدین وجود دارد سطوح هورمون استرس کمتری نسبت به کودکان دیگر داشتند.

چرا استرس برای کودکان خطرناک است؟
قرارگیری در معرض استرس های شدید می تواند تاثیر منفی بر مغز کودک بگذارد. افزایش سطوح هورمون استرس، کورتیزول در زمان نوزادی می تواند با مشکلات رفتاری و اختلالات مرتبط با استرس در میانسالی ارتباط داشته باشد.علاوه بر ژنتیک،تغذیه و بیماری افرادی که در اطراف کودک هستند هم می تواند بر رشد مغز آنها اثر بگذارد. با این حال، مقوله استرس می تواند در هر کودک متفاوت باشد. ممکن است بعضی از آنها به دلیل بروز یک حادثه دچار استرس سمی شده باشند، در حالیکه شاید کودکان دیگر آن را به عنوان یک مشکل جزئی ببینند.

چطور متوجه استرس در کودک تان شوید؟
تشخیص یا درک زمانی که کودک دچار استرس می شود کار آسانی نیست. اگرچه کودکان نمی توانند به صورت زبانی مشکلی که برایشان پیش آمده را بیان کنند اما تغییرات رفتاری آنها می تواند نشان دهد که او دچار مشکل شده است. ممکن است وقتی که کودک با استرس مواجه می شود متوجه نشانه ها و علائم زیر شوید:
افزایش گریه کردن
یکی از اولین و معمول ترین واکنش های کودک در زمان استرس می تواند گریه کردن باشد. این کار ارسال یک پیام به پرستار است تا بگویند که احساس خوبی ندارند یا به چیزی در شرایط عادی نیاز دارند. کودکانی که با استرس رو به رو می شوند بیش از حد معمول گریه می کنند. اگر کودک تان به طرز غیرقابل کنترلی گریه می کند باید سعی کنید موضوعی که باعث استرس او شده را پیدا کنید.
تغییرات در عادات خواب
استرس می تواند در عادات خواب کودک اختلال ایجاد کند. ممکن است آنها بیشتر از حد معمول بیدار باشند و به دلیل استرس گریه کنند.
تماس چشمی ندارند
وقتی که کودکان دچار استرس می شوند سعی می کنند از تماس چشمی خودداری کنند. اگر نگاه کودک تان قبلا نرمال بود و حالا از نگاه کردن به چشم های شما خودداری می کند ممکن است دچار استرس شده باشد. در بعضی موارد، عدم برقراری تماس چشمی می تواند نشانه اختلال طیف اوتیسم (ASD) یا اختلال بینایی باشد.
تغییرات در عادات غذایی
ممکن است استرس در عادات غذایی کودک تان اختلال ایجاد کند. ممکن است بعضی از آنها دچار پرخوری شوند، در حالیکه شاید بقیه با بی اشتهایی مواجه می شوند. استرس می تواند باعث مشکلات معده در کودک شود و ممکن است شما متوجه علائم سوء هاضمه (رودل) شوید.
در نگاهش هیجانی نباشد
ممکن است زمانی که کودک دچار استرس می شود گنگ و بی حالت به نظر برسد و شما می توانید این بی احساسی را در چهره او مشاهده کنید.
ممکن است کودک زمانی که ترسیده و استرسی است از خوردن غذا خودداری کند.با این حال اگر کودک تان غذا نمی خورد شما باید به دنبال هر دلیل احتمالی بیماری یا یبوست هم باشید. در اواخر دوره نوزادی به ویژه زمانی که غذاهای آنها از شیر مادر به غذاهای جامد تغییر پیدا می کند،ممکن است بعضی از کودکان از خوردن غذاهای جدید امتناع کنند چون هنوز هم می خواهند از شیر مادر تغذیه کنند.
مطالعه ای که توسط تیم روانشناسی المان انجام شد،نشان می دهد زمانی که نوزاد بهانه گیر می شود شروع به گریه کردن می کند و به والدین پیام می دهد که وقتی برای چند دقیقه بازی با غریبه ها تنها گذاشتند آنها را نزد خود ببرند. مطالعه نشان می دهد نوزادن زمانی که دچار استرس می شوند برای سازگاری با شرایط جدید مشکل دارند.

دلایل بروز استرس در کودکان
استرس در کودکان می تواند ناشی از دلایل احساسی یا جسمی باشد.هرچیزی در ا طراف انها یعنی چیزی که می بینند،می شنوند و احساس می کنند نقش مهمی در تعیین واکنش های انها دارد.کودکان به راحتی می توانند با تغییرات احساسی پرستار اولیه و مادرها تحت تاثیر قرار بگیرند.همچنین انها می توانند از طریق تغییرات مثبت هم با سطوح استرس مواجه شوند مثلا یادگیری مهارت های جدید.با این حال،استرس ها اساسا با احساسات یا بیماری های منفی مرتبط هستند.

عوامل زیر می توانند از دلایل بروز استرس در کودکان باشند
ناراحتی های جسمی
یکی از اصلی ترین دلایل بروز استرس در کودکان بیماری یا درد و رنج می باشد. آنها می توانند به واسطه دردهای جسمی مختلفی از رودل ساده گرفته تا اختلالات شدید یا ناتوانایی ها تحت تاثیر استرس قرار بگیرند.
عدم دریافت توجه کافی
کودکانی که محبت خوبی از والدین دریافت نمی کنند می توانند دچار استرس شوند. اگر کودک برای مدتی بدون توجه بماند یا نادیده گرفته شود می تواند به دلیل استرس شروع به گریه کردن کند. درصورتی که کودکان برای گریه کردن شان به دلیل گرسنگی یا بعد از خیس یا کثیف کردن پوشک پاسخی دریافت نکند می توانند با سطوح بیشتری از استرس مواجه شوند.
جدا شدن از پرستار یا والدین
جدا شدن از والدین یا پرستار اولیه می تواند باعث بروز استرس در کودک شود. آنها وحشت زده می شوند و اگر برای مدتی از پرستار خود دور بمانند شروع به گریه کردن می کنند.
بی توجهی مادر
عدم توجه هم می تواند منجر به بروز استرس در کودک شود. بی توجهی فیزیکی یا احساسی مادر می تواند باعث بروز سطح استرس بیشتری در نوزادان شود.
استرس های محیطی
کودکان در محیط جدید به ویژه بدون احساس راحتی یا حضور پرستارهای خود می توانند دچار استرس شوند. صداهای بلند یا جدید هم می تواند آنها را استرسی کند. جر و بحث و دعوا میان خواهر و برادر ها، والدین یا دیگر افراد خانواده می تواند باعث استرس در آنها شود و می توانید در این شرایط متوجه گریه آنها شوید.
پرستار و مادری که دچار استرس است
نوزاد می تواند رفتار و احساس پرستار خود را حس کند. زمانی که پرستار آنها دچار استرس باشد آنها هم می توانند همین احساس را داشته باشند.
تذکر: اگر متوجه هر نوع نشانه یا علائم استرس در کودک تان شدید و احساس کرید که هیچ عوامل استرس زا روانی وجود ندارد، توصیه می شود که با متخصص اطفال آنها برای رفع هر نوع بیماری جسمی تماس بگیرید.

پیشگیری از بروز استرس در کودکان
پیشگیری از بروز استرس در کودک تان موضوع ضرورری است چون این استرس می تواند بر سلامت روح و توانایی های شناختی او در سنین بالاتر اثر بگذارد. مهر و محبت کردن به کودک یک روش موثر برای کمتر دچار استرس شدن او می باشد. هر کودک خلق و خوی متفاوتی دارد، اما گاهی اوقات آغوش با محبت والدین یا پرستار می تواند در کاهش استرس آنها مفید باشد. راهکارهای زیر می توانند به کاهش استرس در کودک تان کمک کنند:
زمانی که به آنها غذا می دهید چه با شیر مادر یا شیشه شیر به آنها توجه کنید
به آنها آغوش آرام و مهربان بدهید
کودک را در معرض استرسی که دارید قرار ندهید چون آنها می توانند تحت تاثیر استرس قرار بگیرند.
با آنها سرزنده و شاداب باشید، بازی های که مناسب سن آنها است را انجام بدهید
لباس کودک و استایل والدین وقتی که کودک به کمک قنداق یا کیسه های پارچه ای که کودک را در نزدیک شما نگه می دارد می گذارید این کار به کاهش استرس کمک می کند
سعی کنید زمانی که خواب هستند مزاحم آنها نشوید
به گریه های آنها پاسخ بدهید، هیچوقت آنها را بدون توجه رها نکنید
به آرامی آنها را ماساژ دهید
زمانی که راهکارهای پیشگیری موفقیت آمیز نبودند، باید راه حل های که به آرام کردن کودک کمک می کند را اجرا کنید.

چگونه کودک دچار استرس شده را آرام کنیم؟
اگر متوجه شدید کودک تان دچار استرس شده است یا گریه او پایان ندارد سعی کنید علث اصلی بروز آن را پیدا کنید. علاوه بر مشخص کردن دلایل بروز استرس می توانید روش های زیر که باعث آرام شدن او می شود را هم امتحان کنید:
قنداق کردن کودک (دور کودک پتو بپیچید)
آنها را بغل کنید و در اطراف راه بروید
موسیقی که آنها دوست دارند را پخش کنید
بین آنها و خواهر و برادرها یا حیوانات خانگی ارتباط برقرار کنید
در صورت خیس یا کثیف بودن پوشک آن را عوض کنید
اگر گرسنه بود به او غذا بدهید
پستانک به او بدهید یا کمک کنید انگشت ها را پیدا کند
در هنگام تولد رشد مغز نوزاد تکمیل نشده است و اغلب این رشد به اشارهای محیطی بستگی دارد که کودک بعد از تولد در ان قرار می گیرد. مغز نوزادان نمی تواند خودانگیختگی خیلی خوبی به آنها بدهد چون مغز آنها با چیزی که می بینند، می شنوند و احساس می کنند تنظیم می شود. از این رو، عشق و انگیزش های محبت آمیز که از پرستار دریافت می کنند می تواند برای رشد مغزی نوزادان خوب باشد. برانگیختگی از طریق رسانه های الکترونیکی نمی تواند جایگزین ارتباط با افراد باشد.
کودکان مانند اسفنج هستند. مغزهای کوچک آنها هر چیزی را از محیط اطراف شان جذب می کنند.بنابراین،سعی کنید از استرس دادن آنها در زمان بارداری و والدینی خودداری کنید، چون این کار می تواند بر رشد عصبی رفتاری کودک شما اثر منفی بگذارد.