تغذیه سالم برای کودکان، توصیه‌های اسلامی

شهرزاد:اگر باور داشته باشیم مذهب در تمامی امور زندگی جاری است، بنابراین هنگامی که صحبت از خورد و خوراک کودک چه در دوران جنینی و چه پس از آن به میان می‌آید باید آموزه‌های دینی را نیز پیگیری کنیم و ببینیم بزرگان دین در این‌باره چه فرموده‌اند و تأثیر آنچه بوده است. هرچند در سال‌های دور، از خاصیت و اهمیت و آداب غذا‌خوردن گفته شده است، اما خبری از علوم پیشرفته نبوده است تا آنها را اثبات کند، ولی این روزها می‌توان هریک از آن احادیث و سخنان را با اثبات علمی بیان کرد.

در ادامه برخی از این اخبار و احادیث را که به عنوان "تغذیه کودک در فرهنگ اسلامی" مطرح می‌شوند برای شما والدین عزیز گردآوری کرده‌ایم. امیدواریم پیگیری آن در آداب و تربیت فرزندتان در زمینه غذا‌خوردن مؤثر باشد.

خوردن و آشامیدن در نگاه دین بهره‌گیری از نعمت الهی در مسیر بندگی خداست و از همین‌رو در آموزه‌های دینی برای این رفتار توصیه‌هایی آمده است. برخی از آداب غذا‌خوردن عبارت است از:

1. حلال‌خواری: رسول خدا (ص) می‌فرمایند: "هرکس غذای حلال بخورد فرشته‌ای بالای سرش بایستد و برایش آمرزش بخواهد تا از خوردن فارغ شود."

2. شست‌و‌شوی دست: امام صادق (ع) می‌فرمایند: "شست‌و‌شوی دست پیش از غذا و پس از غذا روزی را بیفزاید" و همچنین می‌فرمایند: "پیش از غذا صاحبخانه شستن دست‌ها را آغاز می کند تا کسی خجالت نکشد."

3. گفتن بسم‌اله و سپاسگزاری: رسول خدا (ص) می‌فرمایند: "با جماعت غذا بخورید و بسم‌اله الرحمن الرحیم بگویید تا برکت غذا زیاد شود". همچنین می‌فرمایند: پاداش کسی که می‌خورد و سپاس آن را می‌گذارد همانند کسی است که روزه می‌گیرد."

4. راه نرفتن و نایستادن: امام صادق (ع) می‌فرمایند: "در حال راه‌رفتن غذا مخور مگر از روی ناچاری."

5. ندمیدن و داغ نبودن غذا: رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: "از غذای داغ بپرهیزید، زیرا برکت را می‌برد و غذای سرد بخورید زیرا هم گواراست و هم برکتش بیشتر است."

6. توجه به مصلح غذایی: امام صادق (ع) می‌فرمایند: "هرگاه پنیر و گردو با هم خورده شوند در هر یک شفایی هست، ولی اگر جداگانه خورده شوند در هر یک دردی هست."

7. رعایت غذا و میوه فصل: امام رضا (ع) می‌فرمایند: "به اندازه توان و میل خود در تابستان غذای با طبع سرد و در زمستان غذای با طبع گرم و در دو فصل دیگر غذای معتدل بخور."

8. به پشت خوابیدن پس از غذا: امام صادق(ع) می‌فرمایند: "به پشت دراز‌کشیدن پس از سیری بدن را فربه، غذا را گوارا و درد را ریشه‌کن می‌کند."

پیامبر و ائمه اطهار درباره چگونه بر سر سفره نشستن و غذا خوردن نیز آدابی را مطرح کرده‌اند که موجب انس و الفت خانواده و همچنین سلامت جسم کودکان و بزرگسالان می‌شود. این آداب عبارت‌اند از:

1. گروهی غذا‌خوردن: رسول خدا (ص) می‌فرمایند: "محبوب‌ترین غذا نزد خدا آن است که دست‌ها بر آن بسیار باشد. جمعی غذا بخورید و پراکنده نباشید، چراکه برکت در اجتماع است."

2. از نزد خود برداشتن: پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: "هر گاه سفره گسترده شد از نزد خود بخور و از پیش روی همنشین خود غذا بر ندار و از قله (نقطه بر جسته) غذا نخور، زیرا که برکت از بالای آن می‌آید."

3. ساده نشستن و به‌آرامی غذا خوردن: امام صادق (ع) می‌فرمایند: "نشستن بر سر سفره را طولانی کنید چراکه از عمرتان به شمار نمی‌آید."

4. بهره‌گیری از سبزی‌ها: در حدیثی آمده است که "سفره‌هایتان را با سبزی‌ها سرسبز کنید، چراکه خوردن سبزی همراه با گفتن بسم‌اله شیطان را دور می‌کند."

- امام کاظم (ع) می‌فرمایند: "هر کس گوشت را با تخم‌مرغ بخورد ،استخوان فرزندش درشت خواهد شد."

- پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: "به زنی که زایمان کرده است خرما بدهید؛ چون فرزند او بردبار و پاک می‌شود."

- پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: "به زنان باردار خود کُندر بدهید، زیرا بر خرد کودک می‌افزاید."

- پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: "هیچ زن بارداری نیست که خربزه با پنیر بخورد ، مگر اینکه نوزادش خوش‌چهره و خوش‌خو می‌شود."

- پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: "از خورشت کدو فراوان استفاده کنید؛ زیرا موجب رشد مغز و افزایش عقل است."

-امام رضا (ع) می‌فرمایند: "سرکه ذهن را تیز و عقل را افزون می‌کند."