مشکلات بعد سزارین، چیست؟

زایمان یکی از موهبت های الهی برای تولید نسل بشر بر روی زمین میباشد، که ازبدو تولد آدم تاکنون ادامه داشته است و همواره تفکر زنان را نسبت به خود شکل میدهد و تاثیر فوق العاده ای بربهداشت روانی و اجتماعی مادران و اعضای خانواده آنان دارد.دریکی دو دهه اخیر، علم پزشکی برای مادران وجنین های پرخطر از تکنولوژی عمل جراحی کمک گرفته است. سزارین یک نوع زایمان غیرطبیعی است که در آن نوزاد با ایجاد برشی در دیواره شکم و رحم مادر خارج می‌گردد. در شرایط ویژه‌ای که زن باردار به دلایل پزشکی توانایی یک زایمان طبیعی را نداشته باشد از روش سزارین که نوعی عمل جراحی است استفاده می‌شود تا زایمان میسر گردد.سوالی که اکنون مطرح می شود این است که آیا این مداخله های معمول در موقعیت های پرخطر، در بارداری های کم خطر هم ضرورت دارد؟ مکانیسم انجام زایمان یک فرایند خودبخودی وبدون نیاز به مداخله می باشد که سال های سال با سیر طبیعی خود انجام شده است. انجام عمل سزارین برطبق قواعد، محدود به مواردی میشود که زایمان از راه کانال طبیعی میسر نیست یا با مخاطره های جدی برای مادر ونوزاد همراه باشد؛ اما متاسفانه بعد از چندی انجام آن در کشورهای جهان رشد فزاینده ای داشته که بیشتر ناشی از دلایل غیرپزشکی بوده است. بطوری که امروزه در بسیاری از جوامع حالت تجملی به خود گرفته و متاسفانه به یک فرهنگ مبدل گشته است

بنابر توصیه سازمان بهداشت جهانی می بایست حداکثر ۱۵ درصد از تولدها به روش سزارین انجام شوند، اما شیوع عمل سزارین در بسیاری کشورها بیش از این مقدار است، در ایران نیز گرایش زیادی به تولد نوزاد به روش سزارین وجود دارد. بنابر برخی آمار قابل استناد ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین آمار سزارین را به خود اختصاص داده است. براساس تحقیقات موجود، ۴ / ۴۵ درصد زایمان ها در ایران به روش سزارین انجام می‌شود.براساس این گزارش سزارین‌های غیرضروری، علاوه بر خطرات آن به عنوان یک عمل جراحی بزرگ برای مادر و نوزاد، باعث تحمیل هزینه‌های فراوان به خانواده و جامعه می‌شود. عفونت، خونریزی، عوارض بیهوشی، احتمال نیاز به تزریق خون و عوارض روانی از خطرات اثبات شده سزارین برای مادر است و در مورد نوزاد می‌توان به مشکلات تنفسی، تولد زودرس نوزاد اشاره کرد.سزارین می‌تواند به توصیه پزشک درمانگر و به دلایل مختلفی از جمله زایمان‌های پیشین مادر و مشکلات جنین انجام شود. به اعتقاد بسیاری از مادران، سزارین روش ساده و بدون درد برای طی کردن فرآیند زایمان است؛ این درحالی است که بسیاری از مادران از عوارض و مشکلات پس از زایمان سزارین بی‌اطلاع هستند. به موازات افزایش سزارین، میانگین سن هنگام تولد نوزادان یک تا ٣ هفته کمتر شده و بیشتر تولد‌ها قبل از شروع علایم زایمان اتفاق می‌افتد. تولد بدون علایم زایمان یعنی زایمان زودرس و ممکن است از نظر تعریف نوزاد نارس نباشد ولی به خاطر این‌که بین یک تا ٣ هفته از زندگی داخل رحم به‌طور عمد محروم شده است می‌تواند تبعات بسیار زیادی در پی داشته باشد. علاوه بر آن مادرانی که سزارین می‌شوند، نوزاد چندین ساعت از مادرش دور است و مادر در امر شیردهی و دادن آغوز به نوزادش با مشکل مواجه می‌شود.

بنابر داده های منتشر شده از سوی نهادهای بهداشتی بین المللی، خطرات ناشی از تولد فرزندان به روش سزارین هفت برابر تولد آنان به روش طبیعی است، هم چنین در نوزادانی که به روش سزارین متولد شده‌اند، خطر ابتلا به دیابت نوع اول، ابتلا به آسم و آلرژی بسیار بالاتر از نوزادانی است که به روش طبیعی متولد شده‌اند.تحقیقات نشان داده سندروم مرگ ناگهانی نوزادان در ماه‌های نخست، در نوزادانی که به شیوه سزارین متولد می‌شوند تا سه برابر بیشتر است، علاوه بر آن افسردگی مادران سزارینی دو برابر مادرانی است که به روش طبیعی وضع حمل کرده‌اند.قابل توجه است که مدت بستری شدن بعد از زایمان طبیعی بسیار کمتر از سزارین است و مادران می‌توانند زودتر به زندگی عادی و جمع خانواده بازگردند در حالی که سزارین ارتباط بین مادر و نوزاد، شیردهی و حضور در جمع خانوادگی را به تاخیر می‌اندازد.براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، فراهم کردن امکانات انجام زایمان طبیعی بی‌درد با استفاده از روش‌های جدید می‌تواند به عنوان جایگزین مناسب سزارین، موجب کاهش این شاخص و منطقی شدن آن در کشور شود.در کشورهای پیشرفته جهان بهترین روش زایمان را طبیعی می دانند و آمار زایمان طبیعی در این کشورها بالاست. جدول زیر میزان زایمان از طریق سزارین را در کشورهای پیشرفته سازمان OECD نشان می دهد. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (Organisation for Economic Co-operation and Development -OECD) که مقر آن در پاریس است به عنوان باشگاه کشورهای ثروتمند، مرکز پژوهشی، موسسه نظارتی و دانشگاه غیر آکادمیک محسوب می‌شود.