وابستگی کودک به والدین، علت و راه های درمان

برخی از کودکان به شدت به والدین خود وابسته هستند و این موضوع باعث ناراحتی خانواده آن ها می شود زیرا نمی توانند حتی برای دقایقی فرزند خود را ترک کنند. وابستگی کودکان ممکن است در دوره های بعدی زندگی و حتی در بزرگسالی هم باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای کودک شود. سوالی که برای والدین پیش می آید این است که چگونه وابستگی کودکشان را کمتر کنند و ریشه و دلیل اصلی این وابستگی ها چه چیزی می باشد؟ آیا می توان نسبت به این موضوع بی اهمیت ماند؟ برای پاسخ به سوالاتی از این قبیل این مقاله را تا انتها مطالعه فرمایید.
اگر ناراحتی ها و اضطراب های ناشی از جدایی کودک از والدینش در سنین ۳ تا ۱۸ سالگی به مدت ۴ هفته ادامه داشته باشد می توان گفت که کودک دچار اختلال اضطراب جدایی شده است.

علت اصلی وابستگی کودک به والدین چیست؟
بسیاری از کودکان زمانی که می خواهند از والدین خود دور شوند دچار اضطراب و ناراحتی می شوند می توان گفت که وابستگی در بین تمامی کودکان وجود دارد ولی در برخی از آن ها به قدری شدید می باشد که ممکن است مشکلاتی هم برای والدین و هم خود کودک به وجود آورد. این وابستگی و اضطراب در سنین ۸ ماهگی تا ۳ سالگی طبیعی می باشد. اضطراب جدایی یکی از شایع ترین اختلالات در بین کودکان است اضطراب جدایی نشانه ای است از این که کودک متوجه جدا شدن از والدین خود می شود و پس از آن دچار احساساتی از قبیل ناراحتی و اضطراب می شود. می توان گفت که در وهله اول اگر والدین متوجه رفتارهایشان در طول روز باشند ممکن است این وابستگی به وجود نیاید و حتی کودک میلی نداشته باشد تا تمام طول روز را در کنار والدینش بماند. اگر این نوع ناراحتی ها و اضطراب های ناشی از جدایی کودک از والدینش در سنین ۳ تا ۱۸ سالگی به مدت ۴ هفته ادامه یافته باشد و ۳ مورد از مواردی که در ذیل به آن اشاره می کنیم در او وجود داشته باشد می توان گفت که کودک دچار اختلال اضطراب جدایی شده است.
- کودک دائما نگران این است ، فردی که مراقبت کننده او می باشد(پدر، مادر) خود را از دست بدهد.
- کودک دائما این تفکر را با خود دارد که یا گم می شود و یا دزدیده می شود و به همین دلیل از والدین خود جدا نمی شود.
- زمانی که می خواهد از پدر مادر خود جدا شود دچار ناراحتی و اضطراب شدید می شود.
- به دلیل ترس از جدایی دائما از رفتن به مدرسه و مهد کودک خودداری می کند.
- دائما درباره جدایی از والدینش کابوس های مختلف می بیند.
- زمانی که از والدین خود جدا می شوند ، تظاهر می کنند که دچار ناراحتی های بدنی شده اند.
- در جایی غیر از خانه بدون وجود والدین نمی خوابند.
- از این که در خانه یا مکان های دیگر تنها و بدون والدین خود بمانند ترس شدیدی دارند.

انواع وابستگی و دلبستگی کودکان
وابستگی و دلبستگی کودکان به چند دسته تقسیم می شوند که در ذیل آن ها را بیان می کنید.
دسته اول کودکانی هستند که نسبت به یکی از والدین خود و در بیشتر مواقع نسبت به مادرشان دلبستگی و وابستگی شدید دارند. البته این دلبستگی از لحاظی می تواند خوب باشد ، زیرا زمانی که این کودک از مادر خود جدا شود پس از بازگشت مادر رابطه خوبی با او برقرار می کند.
دسته دوم کودکانی هستند که دلبستگی آن ها بدون احساس امنیت می باشد ، این کودکان زمانی که از مادر خود جدا می شوند پس از روبرو شدن از پذیرفتن مادرشان به شدت خودداری می کنند.
دسته سوم کودکانی هستند که مانند کودکان دسته دوم دارای عدم احساس امنیت هستند و مسئله ای که در این کودکان وجود دارد این است که از پذیرش مجدد مادر خود دودل هستند این کودکان در مقابل روبرو شدن با مادرشان مقاومت نشان می دهند.
دسته چهارم کودکانی هستند که دائما از خودشان رفتارهای ضد و نقیض نشان می دهند ، از علائم بارز و مشخص این کودکان افسردگی می باشد. این کودکان هر چند که به مادرشان نزدیک می شوند ولی بلافاصله از مادر خود روی می گردانند.

راه های درمان وابستگی کودکان
اولین راهکار برای درمان وابستگی کودکان تغییر و اصلاح کردن رفتار والدین می باشد. ما در این بخش مواردی را برای کاهش و درمان وابستگی کودکان به طور خلاصه بیان می کنیم.
والدین باید اجازه ندهند تا کودکشان هر برنامه و سریال تلوزیونی را تماشا کند ، زیرا در این فیلم ها اغلب صحنه هایی از بیماری ، تصادف ، مرگ و اتفاقات تلخ وجود دارد که برای کودک تماشای همچین صحنه هایی به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا تماشای این سریال ها اثرات مخربی بر روان کودک می گذارد و باعث می شود تا کودکتان دائما ترس و استرس از دست دادن والدین خود را داشته باشد. از این رو دچار اضطراب جدایی می شود.
زمانی که فرزندتان را به کسی می سپارید و به او می گویید که در ساعت مشخصی به دنبالش می روید سعی کنید حتما در همان ساعت نزد کودک خود بروید و به هیچ عنوان بدقولی نکنید.
اگر کودکتان به هیچ عنوان حاضر به مهد کودک رفتن نمی باشد سعی کنید با اصرار و بدون میل و خواسته اش او را مجبور به ماندن در مهد نکنید می توانید با او به آرامی صحبت کنید از مزایای مهد کودک برایش شرح دهید و در نهایت به همراه یکدیگر به مهد بروید ، چند روز اول پیش کودکتان در بنشینید ، پس از چند روز سعی کنید از او دور شوید و بعد سپس برای دقایقی به طور کامل از دید کودک خود خارج شوید و مجددا پیش او برگردید با انجام این روش ها به تدریج کودک از ماندن در مهد کودک و جدا شدن از شما ترسی ندارد و به راحتی با این موضوع کنار می آید.
با کودک خود قایم موشک بازی کنید ، انجام این بازی باعث می شود تا کودک از دوباره دیدن کسانی که دوستش دارد اطمینان به دست آورد و به رفت و آمد های والدینش عادت می کند. جالب است بدانید که کودکان زیر پنج سال به شدت نگران این هستند که والدین آن ها پیششان برنگردد.
کودک را برای دور ماندن از خودتان آماده کنید: به هیچ عنوان بدون اطلاع قبلی خانه و کودک را ترک نکنید زیرا این کار باعث می شود تا کودک این تفکر را داشته باشد که شما هر لحظه ممکن است او را ترک کنید و تنهایش بگذارید به همین دلیل دائما و در همه جا به شما می چسبد ، می توانید با کودکتان صحبت کنید و برای او توضیح دهید که وقتی شما در خانه نیستید برایش مشکلی پیش نمی آید ، برایش سرگرمی و برنامه ای را در نظر بگیرید تا زمانی که شما بیرون از خانه هستید مشغول انجام آن باشد.
سعی کنید از ابتدا گاهی کودکتان را تنها بگذارید ، کودک باید یاد بگیرد که همیشه قرار نیست والدینش کنارش باشند به همین دلیل تمرین کنید تا مدت زمانی کودکتان را پیش کسی بگذارید ، سعی کنید برای کودکتان توضیح دهید ، برای مثال به او بگویید که تا کمی در خانه مادر بزرگ بازی کنی ، غذایت را بخوری و استراحت کنی من هم کارهایم را انجام می دهم و می آیم.

راهکارهای درمان وابستگی بیش از حد کودکان به والدین طبق نظر روانشناسان
علاوه بر مواردی که در بالا به آن ها اشاره کردیم روانشناسان نظرات و راهکار های متعددی برای درمان وابستگی بیش از حد کودکان به والدین ارائه داده اند که در این بخش آن ها را بیان می کنیم.
- ثبت نام کردن کودک در کلاس های مختلف باعث می شود تا کودک ساعاتی از روز را دور از والدین خود باشد.
- سعی کنید از همان سال ها و مراحل اولیه زندگی کودکتان را اجتماعی تربیت کنید.
- جدا کردن اتاق خواب کودکتان در همان سال های اولیه تولد یکی از راهکارهای کاهش اضطراب جدایی در کودکان می باشد.
- انجام دادن برخی از کارها را فقط به کودکانتان اختصاص بدهید و از او بخواهید که انجام دهد.
- مهد کودک خوب می تواند باعث شود تا کودک مستقل بودن را از همان سال های اولیه خود یاد بگیرد.

مادران باید برخی نکات را رعایت کنند
برخی از مادران با کارها و رفتارهای اشتباه خود باعث می شوند تا مشکلاتی از قبیل وابستگی بیش از حد و اضطراب جدایی در کودک بروز پیدا کند. از جمله این رفتار ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- مادرانی که همیشه نگران هستند: این مادران باعث می شوند تا کودک این احساس را داشته باشد که دائما ممکن است مشکلی برایش پیش آید به همین دلیل در همه مواقع به والدین خود می چسبد.
- مادرانی که دائما به کودکان خود می چسبند: دسته ی دیگر مادرانی هستند که دائما به کودکان خود می چسبند ، این مادران باعث می شوند تا کودکشان هم دچار وابستگی شدید به آن ها شود و اگر روزی مادرشان نباشد دچار اضطراب و ناراحتی های بیش از اندازه می شوند.
- مادرانی که دائما به فکر محافظت از کودک خود هستند: این مادران به کودکشان اجازه نمی دهند تا با سایر کودکان بازی کنند زیرا دائما ترس از این دارند که کسی فرزندشان را اذیت کند ، بزند و یا رفتارها و حرفای بدی از سایر کودکان یاد بگیرند ، این مادران باعث می شوند تا کودکشان نتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و حتی در آینده برای حضور در جامعه دچار مشکل می شوند. علاوه بر تمامی این ها این روش یکی از روش های تربیتی نادرستی می باشد که کودک را مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می کند.