سوالات متداول در مورد فاصله بین دو آی وی اف و اندومتریوز

نقش آی وی اف در درمان کیست اندومتریوز چیست؟

پس از انجام سیکل درمانی آی وی اف، وقتی که از ذخیره تخمدان مطمئن شدیم، به این ترتیب که تعدادی مناسب تخمک از بدن بیمار خارج می‌کنیم. سپس در سیستم جنین‌شناسی نگهداری می‌کنیم. تخمک‌ها را می‌توان به صورت تنها (فریزشده) و یا به صورت لقاح داده شده با اسپرم (جنین فریز شده) در آزمایشگاه جنین شناسی نگهداری کرد.

پس از خروج تعداد کافی جنین یا تخمک و نگهداری در آزمایشگاه آی وی اف، برای جلوگیری از اثرات سمی کیست های اندومتریوز روی باروری، بهتر است عمل لاپاراسکوپی انجام شود. کیست اندومتریوزی خارج شود. همچنین نقاط چسبندگی و درگیر علائم اندومتریوز لگن به طور کامل درمان شود. سپس بعداز حذف کامل آندومتریوز طی سیکل‌های درمانی آتی جنین فریز شده از فریز باز شده و به داخل رحم مادر دچار اندومتریوز منتقل می‌شود.

آی وی اف برای بار دوم بعد از یک عمل ناموفق/ چه زمانی برای بار دوم می توانم آی وی اف کنم؟

در صورت منفی بودن یک بار انجام ای وی اف تعیین جنسیت ، زمان مراجعه بعدی جهت انتقال جنین های فریز شده چند وقت دیگر خواهد بود؟ و آیا مراحل درمان دیگری به نسبت مرحله اول خواهند داشت یا خیر؟

پاسخ مشاور در مورد فاصله بین دو آی وی اف (ivf)

۲ سیکل قاعدگی بعد از آخرین انتقال جنین آی وی اف ناموفق می توان انتقال جنین فریز را انجام داد به شرط اینکه برخی تاریخ اعتبار شش ماه برخی آزمایش ها نگذشته باشد. مراحل درمان: شروع قرص جلوگیری از روز سوم قاعدگی مراجعه روز ۱۷ سیکل قاعدگی جهت ویزیت و سونو و تجویز آمپول دیفرلین مراجعه بعدی روز ۳-۲ قاعدگی بعدی جهت ویزیت و سونو و تجویز قرص استرادیول حدود ۷-۶ روز بعد از تجویز استرادیول ویزیت و سونو تنظیم استرادیول تا رسیدن ضخامت اندومتر به حدود ۸-۷ میلی متر.

اگر‌ آی وی اف (ivf) ناموفق انجام گرفت با چه فاصله زمانی برای بار دوم قابل تکرار است؟‌

این امر به شخص بستگی دارد. اولین دلیل برای به تاخیر انداختن آن، ارائه فرصتی به بیمار برای بازگشت دوره ماهانه طبیعی است که حدود ۲ تا ۳ دوره ماهانه طول می‌کشد.

تا چندبار امکان تکرار آی وی اف (ivf) برای هر زوج وجود دارد؟

تعداد مشخص و محدودیت خاصی وجود ندارد. این مسئله به تصمیم زوج و پزشک آنها بستگی دارد.

آیا در فاصله دو هفته‌ای که از شروع ‌آی.وی.اف تا خارج کردن تخمک از تخمدان باقی است نزدیکی (مقاربت) اشکال دارد؟

پیشنهاد ما این است که مرد حداقل ۸۴ ساعت قبل از زمان خارج کردن سلول‌های جنسی از انزال خودداری کند (اما نه بیش از ۵ تا ۶ روز)! این احتیاط سبب می‌شود که نمونه مایع منی گرفته شده برایآی.وی.اف، بیشترین تعداد اسپرم سالم و متحرک را داشته باشد.

آیا آی وی اف (ivf) به تخمدان‌ صدمه نخواهد زد؟

شواهدی مبنی بر تخریب تخمدان به دنبال لاپاروسکوپی یا خارج کردن تخمک از تخمدان همراه با سونوگرافی در دست نیست. در عوض گزارش‌هایی نشان داده است که به دنبال بیوپسی تخمدان، در زوج‌هایی که مدت طولانی نازا بوده‌اند، حاملگی رخ داده است.

آیا وجود بافت اسکار اطراف تخمدان‌ها باعث می‌شود که نتوان تخمک را از تخمدان خارج کرد؟

نه، به‌طور معمول. اما جراح باید بتواند برای ورود سوزن در محل مناسب برای خروج تخمک، به‌وسیله سونوگرافی یا روش‌های جراحی، فولیکول را ببیند.

اگر قبل از خارج کردن تخمک، تخمک‌گذاری در تخمدان‌ رخ دهد چه می‌شود؟

در این صورت امکان خارج کردن تخمک از تخمدان وجود نخواهد داشت و به همین علت است که در طول دوره ‌آی.وی.اف تیم پزشکی با بررسی سطح خونی هورمون‌ها به طور دقیق از تخمک گذاری زودرس جلوگیری می‌کنند.

آیا لکه بینی بعد از خارج کردن تخمک از تخمدان طبیعی است؟

بله، معمولا به‌دلیل زخمی که در نتیجه سوراخ کردن دیواره مهبل توسط سوزنی که فولیکول را خارج می‌کند، ایجاد می‌شود؛ لکه‌بینی بعد از خروج تخمک رخ می‌دهد. لکه‌بینی به‌صورت خون روشن از مهبل ۴۲تا ۸۴ ساعت پس از خروج تخمک رخ می‌دهد. اگر خونریزی به حدی باشد که بتواند نوار بهداشتی را آغشته به خون کند، باید فورا به پزشک مراجعه شود.

بعد از انتقال جنین چه مراقبت‌هایی لازم است؟

بهتر است در این مورد از پزشک سئوال شود اما معمولا مراقبت‌های زیر توسط اکثر پزشکان توصیه می‌شود:

الف) پرهیز از مصرف سیگار، قهوه، الکل و داروها.

ب) خودداری از بلند کردن وسایل سنگین.

ج) اجتناب از کار سنگین خانه‌(حتی کار با جاروبرقی) و فعالیت‌های شدید.

د) خودداری از فعالیت‌های ورزشی چون شنا، اسب‌سواری و ائروبیک.

ه) استفاده نکردن از حمام آفتاب، سونای گرم، وان آب داغ و جکوزی.

و) خودداری از مقاربت جنسی و ارگاسم.

چه مدت بعد از انجام آی وی اف (ivf) می‌توان مقاربت جنسی داشت؟

با وجود اینکه زمان پرهیز از مقاربت جنسی برای پیشگیری از تخریب سلول جنینی تعیین نشده اغلب پزشکان حداقل ۲ تا ۳ هفته پرهیز از مقاربت را پیشنهاد می‌کنند. از نظر تئوریک، انقباضات رحم که به دنبال اوج لذت جنسی (ارگاسم) رخ می‌دهد، می‌تواند برای مراحل اول لانه‌گزینی جنین در رحم مزاحمت ایجاد کند. با این وجود نزدیکی در شب قبل از انتقال جنین توصیه می‌شود چرا که بعضی پزشکان معتقدند این‌کار شانس حاملگی را افزایش می‌دهد.

چه زمانی بعد از انتقال جنین می‌توان بقیه فعالیت‌های روزانه را انجام داد؟‌

تیم ‌آی.وی.اف توصیه می‌کنند حدود ۴۲ ساعت بعد از انتقال جنین به رحم، زن کاملا بی‌حرکت باقی بماند. از ورزش‌های شدید مانند دویدن، اسب سواری و شناو … تا زمان تثبیت حاملگی باید خودداری کرد. اما انجام سایر فعالیت‌های روزانه منعی ندارد.

عمل لاپاراسکوپی چگونه انجام می‌شود؟

لاپاراسکوپی یک جراحی کوچک است که تحت بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد بنابراین باید در یک بیمارستان یا مرکز جراحی انجام شود. ضمن بیهوشی پزشک با استفاده از یک سوزن مخصوص مقداری گاز دی‌اکسید کربن یا اکسیدنیترو یا هوا را به داخل شکم وارد می‌کنند. این گاز باعث ایجاد یک فضای کافی در زیر جدار شکم و همچنین بالا راندن روده‌ها شده و امکان مشاهده راحت‌تر اعضای تناسلی و لگن را فراهم می‌آورد.

بعد از تزریق گاز، سوزن خارج می‌شود. یک وسیله مخصوص به نام لاپاراسکوپ (دوربین مینیاتوری که به شکل لوله ‌باریکی است) از طریق یک برش کوچک زیر ناف وارد شکم می‌گردد و با ایجاد برش نازک دیگری در زیر شکم، پزشک وسیله باریک دیگری را وارد می‌کند تا بوسیله آن اندام‌های داخل شکم را بلند کرده و پشت و اطراف آن را مورد بررسی قرار دهد.

طول این برش‌ها بین ۵/۰ تا ۵/۱ سانتی متر می‌باشد. همچنین همزمان یک ماده حاجب از طریق دهانه رحم به‌ داخل رحم و لوله‌ها تزریق می‌شود تا باز بودن یا انسداد لوله‌های رحمی تشخیص داده شود.

اگر پزشک در حین عمل لاپاراسکوپی مشکلی را مشاهده کند با استفاده از یک وسیله جراحی مخصوص (که از طریق برش کوچک دیگری در زیر شکم، وارد حفره لگن می‌شود) می‌تواند در همان زمان آن را اصلاح نماید.

آیا لکه‌بینی بعد از انتقال جنین و قبل از تست حاملگی طبیعی است؟

در ۲ هفته‌ای که بعد از انتقال جنین، مادر در انتظار رسیدن وقت تثبیت حاملگی است، لکه‌بینی می‌تواند به چند معنی باشد: اول اینکه جنین لانه‌گزینی کرده است. دوم اینکه یکی از جنین‌ها لانه‌گزینی کرده در حالی‌که دیگری جدا شده است. سوم اینکه زمان خونریزی ماهانه رسیده و مادر حامله نیست.

همیشه و در هر سه حالت در هنگام لکه‌بینی باید به پزشک اطلاع داد. حتی زمانی‌که لکه‌بینی شدید است، لازم است تست حاملگی انجام شود.

چه زمانی فرد متوجه می شود که باردار است؟

حاملگی با هیچ‌گونه علامت خاصی از جمله تهوع، علایم مشابه عادت ماهانه و… ثابت نمی‌شود. بلکه باید تست حاملگی انجام گیرد. تست خون حدود ۳۱ روز بعد از آسپیراسیون و انتقال جنین و سونوگرافی ۰۳ تا ۰۴ روز بعد از آسپراسیون، حاملگی را اثبات می‌کند.

آیا احتمال چند قلویی در‌آی.وی.اف وجود دارد؟

بله، ۵۲ درصد حاملگی‌ها به‌دنبال‌آی.وی.اف دوقلو هستند (به‌طور طبیعی در جامعه این مقدار یک هشتادم است) در مورد سه‌قلوها احتمال ۲تا۳درصد است.

چه تعداد جنین به رحم انتقال داده می‌شود؟

این سوِال سختی است که تصمیم‌گیری راجع به آن به مسایل زیادی بستگی دارد از جمله: سن، تعداد آی.وی.اف‌های انجام شده، درصد چندقلویی در مرکز پزشکی مورد نظر، … و در نهایت احساس فرد راجع به این تعداد. در بعضی کلینیک‌ها اجازه انتقال بیش از ۳ جنین را نمی‌دهند چرا که در این صورت عوارض حاملگی زیاد و احتمال حاملگی سالم و تولد نوزاد کامل کمتر خواهد شد. ‌اما بعضی‌ها در مورد زنان بالای ۵۳ سال و آنهایی که آی.وی.اف‌های ناموفق زیادی داشته‌اند؛ انتقال بیش از ۳ جنین را توصیه می‌کنند.

برای جنین‌های اضافی چه اتفاقی می‌افتد؟

جنین‌های اضافی در صورت لزوم قابل فریز شدن هستند تا در دوره‌های بعدی ‌آی.وی.اف (بعد از‌آی.وی.اف ناموفق) مورد استفاده قرار گیرند. البته سرنوشت بقیه جنین‌های اضافی مسایل و مشکلات اخلاقی زیادی را در بین جامعه پزشکی برانگیخته است که در این مبحث نمی‌گنجد.

منبع: اندومتریوز دکتر سروی