غذا دادن به کودک، قوانین مهم برای آن

از گذشته تا امروز تغییرات زیادی در مورد تغذیهٔ کودک اتفاق افتاده است. اما نکتهٔ مهم این است که قبل از شروع معرفی مواد غذایی کمکی به کودک، لازم است که او حداقل چهار ماه داشته باشد و علائم آمادگی برای این تغییر را طبق نظر پزشکش نشان ‌دهد، زیرا اغلب پزشکان معتقدند که بیشتر کودکان تا شش ماهگی نیازی به غذاهای کمکی ندارند و شیر مادر برای آنها یک غذای کامل است. در این مطلب می‌توانید با نکاتی در رابطه با چگونگی تغذیهٔ کودک که درست بودن آنها اثبات شده است آشنا شوید.

مواد غذایی جدید را یکی‌یکی معرفی کنید
اگرچه محدودیت‌ها در مورد اینکه چه غذاهایی به کودکتان بدهید سهل‌گیرانه‌تر از قبل شده‌ است، اما انجام مراقبت‌های ضروری در مورد اینکه چگونه به آنها غذا بدهید هنوز هم مهم است. پس مواد غذایی جدید را یکی‌یکی به او معرفی کنید و قبل از معرفی غذای جدید بعدی سه تا پنج روز منتظر بمانید. با این کار اگر کودکتان واکنش نامطلوبی نشان دهد، می‌فهمید چه چیزی آن را ایجاد کرده است.
علائم واکنش آلرژیک شامل اسهال، استفراغ، راش پوستی یا کهیر است. اگر ظرف چند دقیقه یا چند ساعت پس از خوردن یک مادهٔ غذایی جدید متوجه این علائم شدید، فوراً با پزشک کودکتان تماس بگیرید. پزشک می‌تواند به شما بگوید که اگر این واکنش‌ها ناگهان خطرناک شد، لازم است چه کاری انجام دهید. اما اگر کودکتان در تنفس مشکل دارد یا دچار ورم صورت یا لب‌ها شد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
به خاطر داشته باشید که قانون معرفی مواد غذایی جامد به صورت یکی‌یکی روش بدون خطایی برای کشف علت آلرژی نیست، چون این احتمال وجود دارد که کودکان به غذایی که قبلاً بدون هیچ مشکلی خورده‌اند هم واکنش آلرژیک نشان دهند. احتمال این موضوع می‌تواند بیشتر باشد اگر اولین مواجهه‌های کودک با یک ماده، در مقادیر کمی از آن و در یک غذای متفاوت بوده باشد. به عنوان مثال اگر کودک قبلاً کیکی خورده است که با تخم‌مرغ یا شیر درست شده و به آن حساسیتی نداشته است، این امکان وجود دارد که به خود شیر یا تخم‌مرغ به تنهایی آلرژی نشان دهد. پس مقدار کمی از یک مادهٔ مصرفی در غذاها لزوماً به معنی خود آن غذا نیست.

چربی‌های ضروری را به کودکتان بدهید
کودکان نباید محصولاتی مثل ماست یا پنیر کم‌چرب بخورند، چون چربی برای رشد کودک حیاتی است و شیر مادر و شیر خشک نیز حاوی مقدار زیادی چربی است. کارشناسان توصیه می‌کنند تا دو سالگی، به کودکان محصولات لبنی پرچربی مثل پنیر و ماست پرچرب بدهید. اما یادتان باشد که تا پس از تولد یک سالگی کودکتان به او شیر گاو ندهید و حتی بعد از یک سالگی نیز با تشخیص پزشک برای دادن شیر گاو به مقدار کم اقدام کنید. کارشناسان می‌گویند بهتر است به کودک بعد از یک سالگی شیر کاملی بدهید که چربی آن گرفته نشده باشد، مگر اینکه پزشکش دستور دیگری داده باشد.
چربی اشباع‌نشده در آووکادو نیز یک گزینهٔ عالی دیگر برای کودکتان است که همین ویژگی در مورد ماهی سالمون و دیگر ماهی‌های چرب نیز صدق می‌کند، زیرا آنها حاوی اسیدهای چرب ضروری مثل امگا۳ هستند.

مواد غذایی مفید ردشده را دوباره و دوباره به او پیشنهاد کنید
کودکان در مورد چشیدن مواد غذایی جدید سختگیر هستند. شاید اگر یک قاشق از یک غذا یا پورهٔ جدید را به کودک بدهید، آن را با اکراه بخورد یا آن را از دهانش بیرون بیندازد و یا دهانش را محکم ببندد و دستتان را پس بزند. بهتر است هرگز او وادار نکنید همان زمان آن را بخورد. یک احتمال این است که فرزندتان گرسنه نباشد. اشتهای کودکان نیز نوسان دارد و آنها کمتر از چیزی که بسیاری از ما فکر می‌کنیم غذا نیاز دارند. از سوی دیگر کودکتان ممکن است از ظاهر، بو یا مزهٔ یک غذا خوشش نیامده باشد ولی این به معنای آن نیست که باید آن را برای همیشه از برنامهٔ غذایی‌اش حذف کنید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کودکان اغلب پس از اینکه چند بار در معرض یک غذای جدید قرار گرفته‌اند به آن عادت می‌کنند، بنابراین بهتر است یک روز دیگر دوباره امتحان کنید.

مواد غذایی بی‌ارزش را محدود کنید
مواد غذایی بی‌ارزش و هله و هوله‌های ناسالم است و اثرات منفی این مواد می‌تواند برای کودکان خیلی جدی‌ باشد. همچنین برخی از غذاهای آمادهٔ کودک در واقع از همین دستهٔ مواد غذایی بی‌ارزش است. مقدار بسیار کمی از یک هله و ‌هولهٔ شیرین یا شور می‌تواند کودکتان را سیر کند و جای کمتری برای غذاهای سالم‌تر و حاوی مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل مغز بگذارد.
کالری‌های مورد نیاز کودکان نسبتاً کم است اما مواد مغذی مورد نیاز آنها بالاست. دریافت مواد مغذی ناکافی حتی می‌تواند روی نقاط عطف رشد وقتی کودکتان به آنها می‌رسد تأثیر منفی بگذارد. البته این بدین معنا نیست که اگر گهگاه به کودکتان اجازه دهید یک سیب‌زمینی سرخ‌شده را بچشد یا گوشهٔ یک شیرینی شکلاتی را بجود والدین بدی هستید، بلکه فقط نباید بگذارید به یک عادت معمول تبدیل شود، زیرا می‌تواند باعث شود کودکتان به چیزهای شیرین یا شور علاقه‌مند شود و دیگر غذاهای مفید را نخورد.

از چیزهایی که خطر خفگی ایجاد می‌کند آگاه باشید
احتمال خفگی در این سن برای کودکان همیشه وجود دارد، بنابراین لازم است حتماً به قوام و اندازهٔ تکه‌های غذا توجه کنید. بهتر است غذای کودکتان را له یا پوره کنید و به خاطر داشته باشید که خوردن مواد غذایی جامد مثل یک نقطهٔ عطف تکاملی در رشد است یعنی کودکان در سنین متفاوتی در آن مهارت پیدا می‌کنند. بنابراین برخی کودکان زودتر و برخی دیرتر از دیگر کودکان همسن خود برای پوره‌های غلیظ‌ و سفت‌تر آماده‌تر می‌شوند.
اگر دیدید کودکتان هنگام خوردن پوره‌های غلیظ‌تر سرفه می‌کند، شاید به این دلیل است که هنوز آمادهٔ خوردن آنها نیست، پس لازم است فعلاً آن را کنار بگذارید و برای مدتی به پوره‌های رقیق‌تر برگردید اما اگر مشکل باز هم ادامه داشت بهتر است با پزشک کودکتان صحبت کنید.
وقتی کودکتان به مرحلهٔ خوردن غذاهای انگشتی می‌رسد، دیگر لازم نیست همه چیز را پوره کنید اما حتماً غذاها را به تکه‌های کوچکی که بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر نباشد خرد کنید. چیزهایی که خطر خفگی ایجاد می‌کند مثل هات‌داگ، آجیل، سبزیجات خام، ذرت بوداده و دیگر غذاهایی را که می‌تواند خطری هرچند کوچک هم داشته باشد به کودکتان ندهید. به جای آن می‌توانید مقدار بیشتری از غذاهای نرم به او بدهید و بگذارید خودش غذایش را راحت بخورد تا شما هم مدام نگران نباشید.

لذت‌بخش بودن غذا خوردن را نشان دهید
غذا خوردن در کنار دوستان و اقوام قطعاً یکی از اصلی‌ترین و ساده‌ترین شادی‌های این زندگی است و با لذت غذا خوردن، بهترین کاری است که می‌توانید برای ایجاد علاقه‌ای سالم و دلچسب در کودک به غذاها انجام دهید. کودکان والدینشان را تماشا می‌کنند و از آنها الگوبرداری می‌کنند، بنابراین طعم‌ها و غذاهای جدید را امتحان کنید. بگذارید کودکتان ببیند که شما غذاهای سالم و متفاوت زیادی را می‌خورید و از آنها لذت می‌برید. اگر شما از لذت سادهٔ خوردن غذاهای خوب لذت ببرید، احتمالاً کودکتان هم همین‌طور خواهد بود.
این را نیز بدانید که خیلی راحت می‌شود از عادات غذایی کودکتان کلافه و عصبی شوید. اشتهای ناپایدار کودکتان، نگرانی شما در مورد اینکه آیا غذای کافی می‌خورد، و آن همه کثیف‌کاری می‌تواند دست به دست هم بدهد و وقت غذا را به یک کار سخت یا حتی یک میدان نبرد کامل تبدیل کند، پس با آگاهی نگذارید این اتفاق بیفتد. شما می‌توانید با انجام یک سری کارها، وقت غذا خوردن را به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل کنید. به عنوان مثال، اول اطمینان حاصل کنید که وقت کافی دارید تا وعده‌های غذایی کودکتان شتاب‌زده و باعجله نباشد و دوم، هر قدر هم که سخت است بپذیرید که کثیف‌کاری بخشی طبیعی و حتمی از برنامهٔ غذا خوردن کودکان شیرخوار است و اجازه دادن به کودکان برای بازی کردن با غذایشان در واقع برای آنها مفید است.
کودکانی که در حال یادگیری غذا خوردن هستند باید اجازه داشته باشند که ریخت و پاش کنند. آنها در حال بازی کردن در واقع دربارهٔ مزه‌های و بوها جدید و اینکه چطور غذایشان را توی دهانشان بگذارند چیزهایی یاد می‌گیرند. مهم‌تر از همه این است که آنها یاد می‌گیرند غذا خوردن می‌تواند کاری لذت‌بخش و خوشایند باشد.
برای اینکه تمیزکاری بعد از غذا راحت‌تر شود،‌ بهتر است یک پارچه یا سفرهٔ یک‌بارمصرف را زیر صندلی کودک بگذارید. در روزهای گرم نیز می‌توانید بلوز کودک را دربیاورید تا لباس‌های کمتری کثیف شود و با یادآوری اینکه همه چیز، از جمله کودکتان قابل شستن است خیال خودتان را آسوده کنید. بهتر است به جای فکر و زل زدن به لکه‌های پراکندهٔ غذا به لذت غذا خوردن و شادی کشف‌های جدید کودکتان نگاه کنید.