بیماری قلب جنین، راه درمان دارد؟

تقریبا از هر ۱۰۰ نوزاد یک نفر با نقص تولد متولد می‌شود. به این مشکل نقص مادرزادی قلب گفته می‌شود. برخی از این نقص‌ها خفیف هستند و هیچ اختلال قابل توجهی در نحوه عملکرد قلب ایجاد نمی‌کنند. با وجود این بیش از نیمی از کودکان مبتلا به نقص مادرزادی قلب دچار عارضه جدی هستند و نیاز به درمان دارند. یافتن نقص قلب در جنین در مدیریت بارداری، برنامه ریزی زایمان و تشخیص ناهنجاری‌ها در اندام‌های دیگر اهمیت دارد.
قلب چگونه کار می‌کند؟
قلب یک پمپ دوتایی است که از چهار اتاق تشکیل شده است و نقش آن تامین اکسیژن به بدن است. قلب طی این مراحل خون می‌گیرد:
خون را که اکسیژن کمی دارد داخل دهلیز راست جمع کرده و وارد بطن راست می‌کند.
سپس خون از طریق شریان به ریه‌ها می‌رود تا اکسیژن برداشت کند.
از ریه‌ها خون پر از اکسیژن به داخل دهلیز چپ وارد می‌شود.
سپس خون به بطن چپ و شریان آئورت می‎رود جایی که دوباره سفر به بدن را آغاز می‌کند.

نقص قلبی در رحم ایجاد می‌شود؟
اگر قلب و رگ‌های خونی در طی رشد جنین نتواند به درستی رشد کند ممکن است باعث مسائل زیر شود:
انسدادهایی که از جریان خون در قلب و عروق جلوگیری می‌کنند.
خون از قلب به صورت غیرعادی حرکت می‌کند.
بخش‌هایی از قلب توسعه نمی‌یابد.

نقص ساختاری قلب در جنین
اکوکاردیوگرافی جنین می‌تواند به تشخیص ناهنجاریهای قلب جنین قبل از تولد کمک کند و اجازه می‌دهد سریعتر از مداخله پزشکی یا جراحی به محض تولد نوزاد انجام شود. این کار احتمال زنده ماندن بعد از زایمان را برای نوزادانی که نقص جدی در قلب دارند، بالا می‌برد.
برخی از نقایص قلبی در جنین نیاز به مداخله فوری ندارند و نوزاد می‌تواند در بیمارستان به دنیا آمده و پس از ترخیص مراحل درمان را طی کند. نقایص دیگر، جدی‌تر است و نیاز به انتقال به بیمارستان با خدمات جراحی قلب بلافاصله بعد از زایمان است. در موارد نادری ممکن است این بیماری به اندازه‌ای شدید باشد که متخصص قلب از مادر بخواهد زایمان را در مرکز قلب کودکان انجام دهد تا طی چند دقیقه اقدامات درمانی لازم انجام شود. در حال حاضر جراحی قلب قبل از تولد در شرایط محدود انجام می‌شود که اثربخشی آن ثابت نشده است.

مشکلات ریتم قلب
طیف گسترده‎ای از میزان ضربان قلب جنین وجود دارد که معمولا بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ است. اما بسیاری از جنین‌های طبیعی ضربان قلب تا ۹۰ دارند. همچنین در جنین بسیار اتفاق می‌افتد که گاهی اوقات ضربان‌های نارس یا زودرس داشته باشد که معمولا کمی بعد از تولد از بین میرود. مشکلات مهم قلب جنین تاکی کاردی (ضربان قلب شدید) و برادی کاردی ( ضربان قلب کند) است.
برخی جنین‌های مبتلا به تاکی کاردی نیاز به دارو دارند که این دارو به مادر باردار تجویز می‌شود و در موارد شدید می‌تواند بر سلامت جنین اثر بگذارد. در صورت بروز مشکل ریتم قلب، کنترل آن دشوار است.
بعضی جنین‌ها دارای برادی کاردی شدید هستند که اتصال الکتریکی بین قسمت‌های فوقاتی و تحتانی قلب قطع می‌شود. در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی به منظور قرار دادن ضربان ساز بعد از تولد باشد.
در بعضی شرایط می‌توان از داروهایی مانند ایندومتاسین استفاده کرد که البته دوز و مقدار مصرف با متخصص قلب به متخصص زنان اعلام خواهد کرد.
دانستن مشکل قلبی بالقوه جنین قبل از زایمان به خانواده این فرصت را می‌دهد تا در مورد اسن مشکل اطلاعات بیشتری کسب کنند و خود را برای روبه‌رو شدن این موضوع آماده کنند.

انواع بیماریهای قلبی اکتسابی
برخی از کودکان بعد از یک بیماری دچار مشکل قلبی می‌شوند. بیماری‌هایی که می‌تواند به مشکل قلبی منجر شود شامل میوکاردیت (التهاب عضله قلب)، کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) بیماری روماتیسم قلبی، بیماری کاوازاکی (بیماری با تب و بثورات) و تورم غدد لنفاوی که ممکن است قلب را تحت تاثیر قرار دهد. این اختلالات قلبی اکتسابی هستند. برخی از کودکان با یک بیماری ژنتیکی به نام سندرم نونان نیز می‌توانند ناهنجاریهای قلبی داشته باشند.

دلایل بیماری قلبی در جنین
در حدود ۸ مورد از ۱۰ مورد از نقایص مادرزادی قلب ناشناخته است. برخی از علل ناشناخته عبارتند از:
ژن‌ها: 20 درصد موارد علت ژنتیکی دارند.
سایر نقایص هنگام تولد: نوزادی که تحت تاثیر برخی نقایص هنگام تولد مانند سندرم داون قرار دارد، احتمالا ناهنجاری‌های قلبی دارد.
بیماری مادر: بیماری مادر در دوران بارداری مانند ابتلا به سرخجه ممکن است خطر ابتلا به اختلالات مادرزادی قلب را افزایش دهد.
داروها: برخی داروهایی که مادر بدون تایید پزشک مصرف می‌کند می‌تواند ایجاد مشکل قلبی مادرزادی کند.
الکل: مادری که در دوران بارداری الکل مصرف می‌کند خطر ابتلای فرزندش به اختلال مادرزادی قلب را افزایش می‌دهد.
سلامت مادر: عواملی مانند دیابت بدون کنترل و تغذیه نامناسب در دوران بارداری ممکن است خطر را افزایش دهد.
سن مادران: نوزادان زنان مسن بیشتر از نوزادان خانمهای جوان احتمال دارد دچار نقص هنگام تولد شوند.

علائم نقص قلب
مشکلات قلبی ممکن است علائم مختلفی در نوزادان ایجاد کند از جمله:
تنگی نفس: این مشکل به دلیل تجمع مایعات در ریه ایجاد می‌شود.
مشکل تغذیه: این مشکل به دلیل سختی نفس کشیدن نوزاد بروز می‌کند.
لب‌ها و پوست آبی: برخی از نقایص قلبی می‌تواند منجر به اختلاط خون آبی از رگها و خون قرمز از ریه‌ها شود. این ممکن است یک رنگ مایل به قرمز و آبی در لب و پوست ایجاد کند که به آن سیانوز گفته می‌شود.

پنج نقص رایج قلب در جنین
برخی از نقایص مادرزادی قلب شامل موارد زیر است:
نقص دیواره بین بطنی
جابه جایی رگها
انسداد آئورت
تترالوژی فالوت
سندرم هیپوپلاستیک چپ قلب