تبیان: سنجـد گیاهی درختی است از خانواده سنجدیان که در آب و هوای معتدل میروید. برگهای باریک و مخملی شکل و میوههایی قهوهای رنگ و خوراکی دارد که از هسته آن در تهیه برخی داروها استفاده میشود.
در فارسی به همان نام سنجد نامیده میشود ولی در مناطق گوناگون ایران دارای نامهای محلی است در کردستان آن را «سرین چک» در آذربایجان «ایده- ایکده» در اطراف تهران «پستانک» و در اصفهان «غبیده بادام » گفته میشود.
در کتب سنتی با نام های «چوب دانه، نقد و بل» نام برده شده است.
سنجد برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای دندان ، اسهال ، زخم معده و نیز جلوگیری از خونریزی استفاده میشود.
سنجد یکی از چیدنیهای سفره هفت سین است که اگر با خواص فراوان آن آشنا شوید حتما آن را در برنامه غذایی هر روزتان جای میدهید.
سنجد میوهای درختی است که به علت قابلیت سازگاری بالایی که با محیط دارد میتوان در بسیاری از مناطق جهان آن را به عمل آورد.
میوه سنجد دو نوع کوچک و بزرگ دارد که بزرگ آن دارای پوستی نازک و مغزی آردیتر است و به نام سنجد آردی معروف است. طعم این میوه مقداری گس است و دارای طبیعت سرد و خشک است و از لحاظ غذایی کم کالری است.
خواص دارویی و صنعتی سنجد
- بهترین اثر سنجد رفع کمبود ویتامین C بدن است و خوردن آن از ورود عفونت به بدن پیشگیری میکند.
- سنجد دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی است.
- خاصیت ضد التهابی دارد.
- ضداسهال و قابض است. جوشانده برگ سنجد بهترین دارو برای اسهال کودکان است.
- پودر هسته سنجد در درمان التهابهای حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان میکند.
- ضد تب و درد است.
- بادشکن و مقوی قلب است و سردرد را تسکین میدهد.
- از ریشه آن در صنعت عطرسازی استفاده میشود.
- از گل آن برای التیام زخم استفاده میشود.
- کم کالری و مقوی معده است.
- سنجد پخته شده در روغن زیتون ، درد مفاصل و خارش پوست را درمان میکند و برای رشد مو مفید است.
سودمندی سنجد برای درمان آرتروز
پژوهشگران به سودمندی استفاده از عصاره سنجد برای درمان آرتروز پی بردند. چند تن از پژوهشگران دانشگاههای علوم پزشکی بقیه الله، شهید بهشتی و تهران تأثیر قرص عصاره سنجد و استامینوفن را در کاهش درد 120 بیمار مبتلا به آرتروز زانو با درد متوسط تا شدید بررسی کردند.
بیماران به مدت 7 هفته با قرصهای عصاره سنجد و استامینوفن تحت درمان قرار گرفتند. بر پایه این بررسی که مشروح آن در مجله پزشکی کوثر منتشر شد، برای کاهش درد ناشی از آرتروز استفاده از عصاره گیاهی سنجد موثرتر از استامینوفن است.
سنجد در احادیث
گوشتش گوشت میآورد، استخوانش استخوان میرویاند و پوستش پوست آور است. کلیهها را گرم و معده را دباغی میکند و ایمن از بواسیر و ادرار قطره قطره است. ساقها را نیرو میبخشد، جذام را ریشه کن میکند و برای تب سودمند است.