اضطراب سراغ بچه ها هم می‌رود (۲)
اضطراب جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی طبیعی دوران کودکی است و گاهی حتی برای رشد کودک سودمند نیز هست اما اضطراب دائم به رشد کودک آسیب می‌زند و موجب بروز اختلال در او می‌شود.
زندگی مثبت: در مورد اضطراب در کودکان، علل و علائم آن در مطلب قبل خواندیم، در اینجا به بررسی شیوع، راه های تشخیص و راه های درمان آن می پردازیم.
شیوع در چه سنی است؟
سن شیوع خاصی نمی‌توان برای این اختلال در کودکان در نظر گرفت. همان‌طور که گفته شد کودک از 9 ماهگی واکنش‌های محیطی را درک می‌کند و آمادگی دچار شدن به اضطراب را دارد. بیش از 10 درصد این گروه سنی در مقطعی از رشد دچار این اختلالات می‌شوند. به عنوان مثال اضطراب جدایی بین 9 تا 18 ماهگی به اوج خود می‌رسد و تا حدود 2/5 سالگی کاهش می‌یابد. مثلا اختلال اضطراب جدایی، اختلال اضطراب فراگیر و جمعیت‌هراسی در کودکان و نوجوانان بسیار به هم مرتبط‌ند زیرا در اکثر کودکان اگر یکی از این دو اختلال وجود داشته باشد، اختلال دیگر نیز وجود دارد. این اختلال اضطراب شایع‌ترین اختلال اضطرابی در دوران کودکی است اما در 30 درصد موارد کودک مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر به طور همزمان مبتلا به دو اختلال دیگر هم هست.
راه‌های تشخیص کدام است؟
کودکی که برای خوابیدن ترس دارد، در خوردن غذا مشکل دارد، مدام دلش درد می‌کند یا نمی‌خواهد به مدرسه برود و شب‌ها هم کابوس می‌بیند، اگر به مدت 4 هفته این علائم را همراه با علائمی مانند سردرد و دل‌درد داشته باشد، دچار اختلال اضطرابی است و باید تحت‌نظر روان‌پزشک و روان درمانگر قرار گیرد. به‌طورکلی یکی از ملاک‌های تشخیصی طول مدت اختلال است که حداقل 4 هفته است و همراه با اضطراب شدید و از لحاظ رشدی نامتناسب در مورد جدایی از خانه بروز می‌کند.
همه راه‌های درمانی!
درمان این اختلال به دو صورت روان‌درمانی و دارو‌درمانی است و طیف متنوعی از درمان را شامل می‌شود. درمان‌های دارویی شامل داروهای ضد اضطرابی مانند داروهای مهارکننده با ز جذب سروتونین است اما به جز دارو‌درمانی می‌توان درمان‌های دیگر مانند درمان‌های شناختی- رفتاری، آموزش خانواده، حساسیت‌زدایی، الگو دادن، آموزش تنفس، بازی‌های تخیلی، رویاپردازی و مشاوره رفتاری را هم در برنامه درمانی کودک قرار داد. بدون شک دوره درمان براساس وضعیت کودکی که مراجعه کرده متفاوت است. گاهی اوقات لازم است فرد یک سال تحت درمان باشد و گاهی علائم خفیف است و ۶ تا ۸ جلسه درمان کفایت می‌کند.
چطور می‌توان پیشگیری کرد؟
ورزش، تغذیه و افزایش مهارت‌های کودکان در کنار حمایت‌های محیطی والدین و حمایت‌های اجتماعی می‌تواند در پیشگیری از بروز این اختلال کمک‌کننده باشد. اگر به هر دلیل کودکی دچار اضطراب شده باشد والدین باید صبور باشند و آنها را سرزنش و تهدید نکنند مثلا وقتی کودک به مهدکودک می‌رود یا در خانه تشنج و دعوا وجود دارد و مادر مدام تهدید به رفتن می‌کند، می‌تواند اضطراب ایجاد کند. همچنین والدین باید از موقعیت‌هایی که باعث هراس و اضطراب کودکان می‌شود، دوری کنند.
اگر کودک از عروسک‌های بزرگی که جلوی فروشگاه‌ها یا رستوران‌ها می‌ایستند، می‌ترسد والدین باید به جای دور کردن کودک از محل دست او را بگیرند و با هم نزدیک آدمی شوند که لباس مثلا خرس یا خرگوش پوشیده است. وقتی کودک در کنار شما باشد با اضطراب کمتری به عروسک نزدیک می‌شود و شاید پس از چند دقیقه همه نگرانی او از بین برود. انجام برخی فعالیت‌های خانوادگی مانند تنظیم برنامه‌های تفریحی و گردشی طی هفته برای کودک، شرکت در کلاس‌های ورزشی و شرکت دادن کودک در مهمانی‌های گروه همسالان می‌تواند موثر باشد. والدین باید توجه داشته باشند که اگر این اضطراب‌ها درمان نشود می‌تواند در بزرگسالی هم ادامه پیدا کند.
شیوع در چه سنی است؟
سن شیوع خاصی نمی‌توان برای این اختلال در کودکان در نظر گرفت. همان‌طور که گفته شد کودک از 9 ماهگی واکنش‌های محیطی را درک می‌کند و آمادگی دچار شدن به اضطراب را دارد. بیش از 10 درصد این گروه سنی در مقطعی از رشد دچار این اختلالات می‌شوند. به عنوان مثال اضطراب جدایی بین 9 تا 18 ماهگی به اوج خود می‌رسد و تا حدود 2/5 سالگی کاهش می‌یابد. مثلا اختلال اضطراب جدایی، اختلال اضطراب فراگیر و جمعیت‌هراسی در کودکان و نوجوانان بسیار به هم مرتبط‌ند زیرا در اکثر کودکان اگر یکی از این دو اختلال وجود داشته باشد، اختلال دیگر نیز وجود دارد. این اختلال اضطراب شایع‌ترین اختلال اضطرابی در دوران کودکی است اما در 30 درصد موارد کودک مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر به طور همزمان مبتلا به دو اختلال دیگر هم هست.
راه‌های تشخیص کدام است؟
کودکی که برای خوابیدن ترس دارد، در خوردن غذا مشکل دارد، مدام دلش درد می‌کند یا نمی‌خواهد به مدرسه برود و شب‌ها هم کابوس می‌بیند، اگر به مدت 4 هفته این علائم را همراه با علائمی مانند سردرد و دل‌درد داشته باشد، دچار اختلال اضطرابی است و باید تحت‌نظر روان‌پزشک و روان درمانگر قرار گیرد. به‌طورکلی یکی از ملاک‌های تشخیصی طول مدت اختلال است که حداقل 4 هفته است و همراه با اضطراب شدید و از لحاظ رشدی نامتناسب در مورد جدایی از خانه بروز می‌کند.
همه راه‌های درمانی!
درمان این اختلال به دو صورت روان‌درمانی و دارو‌درمانی است و طیف متنوعی از درمان را شامل می‌شود. درمان‌های دارویی شامل داروهای ضد اضطرابی مانند داروهای مهارکننده با ز جذب سروتونین است اما به جز دارو‌درمانی می‌توان درمان‌های دیگر مانند درمان‌های شناختی- رفتاری، آموزش خانواده، حساسیت‌زدایی، الگو دادن، آموزش تنفس، بازی‌های تخیلی، رویاپردازی و مشاوره رفتاری را هم در برنامه درمانی کودک قرار داد. بدون شک دوره درمان براساس وضعیت کودکی که مراجعه کرده متفاوت است. گاهی اوقات لازم است فرد یک سال تحت درمان باشد و گاهی علائم خفیف است و ۶ تا ۸ جلسه درمان کفایت می‌کند.
چطور می‌توان پیشگیری کرد؟
ورزش، تغذیه و افزایش مهارت‌های کودکان در کنار حمایت‌های محیطی والدین و حمایت‌های اجتماعی می‌تواند در پیشگیری از بروز این اختلال کمک‌کننده باشد. اگر به هر دلیل کودکی دچار اضطراب شده باشد والدین باید صبور باشند و آنها را سرزنش و تهدید نکنند مثلا وقتی کودک به مهدکودک می‌رود یا در خانه تشنج و دعوا وجود دارد و مادر مدام تهدید به رفتن می‌کند، می‌تواند اضطراب ایجاد کند. همچنین والدین باید از موقعیت‌هایی که باعث هراس و اضطراب کودکان می‌شود، دوری کنند.
اگر کودک از عروسک‌های بزرگی که جلوی فروشگاه‌ها یا رستوران‌ها می‌ایستند، می‌ترسد والدین باید به جای دور کردن کودک از محل دست او را بگیرند و با هم نزدیک آدمی شوند که لباس مثلا خرس یا خرگوش پوشیده است. وقتی کودک در کنار شما باشد با اضطراب کمتری به عروسک نزدیک می‌شود و شاید پس از چند دقیقه همه نگرانی او از بین برود. انجام برخی فعالیت‌های خانوادگی مانند تنظیم برنامه‌های تفریحی و گردشی طی هفته برای کودک، شرکت در کلاس‌های ورزشی و شرکت دادن کودک در مهمانی‌های گروه همسالان می‌تواند موثر باشد. والدین باید توجه داشته باشند که اگر این اضطراب‌ها درمان نشود می‌تواند در بزرگسالی هم ادامه پیدا کند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼