رابطه زناشویی در بارداری

اغلب خانم های باردار تمایلی به برقراری روابط زناشویی ندارند. این مساله هم بیشتر ناشی از احساس روانی آنها مبنی بر مراقبت از جنینشان و جلوگیری از واردشدن هرگونه ضربه و آسیب به او است اما متخصصان زنان و زایمان به جز در موارد خاصی، داشتن رابطه را حتی تا آخرین روزهای بارداری ممنوع نمی کنند.

نگاه روان شناس
دکتر حسین ابراهیمی مقدم/ مشاور خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
اغلب خانم های باردار تمایلی به برقراری روابط زناشویی ندارند. این مساله هم بیشتر ناشی از احساس روانی آنها مبنی بر مراقبت از جنینشان و جلوگیری از واردشدن هرگونه ضربه و آسیب به او است اما متخصصان زنان و زایمان به جز در موارد خاصی، داشتن رابطه را حتی تا آخرین روزهای بارداری ممنوع نمی کنند. البته آقایان احساس های متفاوتی در مورد برقراری رابطه زناشویی دارند و به همین دلیل آقایان در این زمینه به ۳ گروه تقسیم می شوند؛ یک گروه که شامل اغلب مردان می شود کسانی هستند که تمایل آنها نسبت به همسرشان تفاوت چندانی نمی کند.


گروه دوم، مانند همسرشان نگران آسیب به جنین هستند و احساس توام با رنج و معصومیت خانم باردار در آنها باعث می شود اصراری به انجام این کار نداشته باشند.

اما گروه سوم مردانی هستند که اتفاقا تمایلشان به برقراری رابطه زناشویی در این دوران افزایش پیدا می کند و در مواردی حتی افراط گرایانه می شود. این حالت نشان دهنده ابتلا به یک اختلال روانی ست و به هیچ وجه طبیعی تلقی نمی شود و فرد باید برای درمان این مشکل حتما به روان پزشک مراجعه کند.

متاسفانه آمارهای ما نشان می دهد بیشترین میزان بی وفایی زن و شوهر نسبت به هم از همین دوران بارداری شروع می شود زیرا تمایل مرد برای بودن در کنار همسرش تفاوتی نکرده اما خانم به دلیل بارداری و مشکلاتی که برایش پیش می آید، تمایلی برای انجام این کار ندارد. به خصوص در ۳ ماهه اول بارداری که بسیاری از خانم ها از تهوع و استفراغ رنج می برند و نسبت به هر بویی حتی بوی بدن همسرشان واکنش نشان می دهند یا در ۳ ماهه سوم که به دلیل بزرگ شدن جنین و شکم دچار مشکلات جسمی متعددی مثل تنگی نفس، درد در ناحیه لگن، ریفلاکس معده و... می شوند. ادامه این شرایط و برآورده نکردن نیازها می تواند ضربه های سنگینی از نظر روانی و عاطفی به زن و شوهر وارد کند.

هرچند بارداری خانم یا نوع نگاه آقایان به مسائلی که ذکر شد، توجیهی برای بی وفایی برخی مردان نیست اما می تواند زنگ خطری باشد که ممکن است زندگی زناشویی را تهدید کند بنابراین به همه زوج ها توصیه می کنم تا حد امکان و با درنظر گرفتن شرایط یکدیگر، سعی کنند نیازهای روانی، فیزیولوژیکی، جسمی و عاطفی هم را برآورده کنند تا زندگی خود را از خطرهایی که می تواند متعاقبا پیش بیاید، حفظ کنند. برآورده کردن این نیازها باید به شکلی باشد که هیچ آسیبی برای دو طرف و حتی جنین نداشته باشد. بررسی ها نشان می دهد وقتی خانم ها بتوانند نیازهای همسرشان را برآورده کنند، خودشان هم احساس غرور لذت بخش و خوبی را تجربه خواهندکرد.

درواقع خانم ها توقع دارند طی بارداری که سخت ترین دوران زندگی شان است، از نظر روانی و عاطفی مورد حمایت همسرشان قرار بگیرند و اصلا برایشان قابل قبول نیست در حالی که آنها رنج بارداری را تحمل می کنند، شوهرشان به مسائل دیگری توجه داشته باشد. به عبارت دیگر آقایان به روابط زناشویی به عنوان یک پدیده زیست شناختی و غریزی نگاه می کنند در حالی که خانم ها به قسمت عاطفی و عاشقانه آن توجه دارند.

دکتر آزیتا صفارزاده کرمانی/ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
ترشحات جنسی مردان پروستاگلاندین دارد
با شروع بارداری تغییرات زیادی از نظر جسمی و روانی در بدن زنان باردار ایجاد می شود. این تغییرات از یک سو و ترس و نگرانی از آسیب به جنین از سوی دیگر باعث می شود خانم های باردار تمایلی به برقراری رابطه زناشویی نداشته باشند.

در حالی که روابط زناشویی در این دوره ممنوع نیست. فقط در مواردی که اورژانس هایی مانند خونریزی یا دردهای زودرس زایمانی وجود داشته باشد، بهتر است رابطه محدود شود. به عبارت دیگر، اگر خانمی در ۳ ماهه اول بارداری، لکه بینی داشته باشد، تهدید به سقط محسوب می شود بنابراین خانم هایی که در این شرایط قرار دارند، باید استراحت و از برقراری رابطه زناشویی خودداری کنند.

در ۳ ماهه دوم و سوم نیز چنانچه خانم باردار دردهای زایمانی داشته باشد یا سونوگرافی، کوتاه شدن طول دهانه رحم را نشان بدهد داشتن رابطه زناشویی ممنوع است. در غیر این صورت اگر خانم به عفونت شدیدی مبتلا نباشد، تماس با عمق کمتری انجام شود و عضو تناسلی با دهانه رحم تماس نداشته باشد، برقراری رابطه زناشویی مشکل ندارد. با این حال توصیه بر این است که شرایط خانم باردار در نظر گرفته شود و در صورت داشتن درد و ناراحتی از شروع یا ادامه رابطه خودداری کند.

نکته حائز اهمیت دیگر استفاده از کاندوم در حین رابطه است زیرا در محتویات منی ماده ای به نام پروستاگلاندین وجود دارد که می تواند با تاثیر بر دهانه رحم باعث شروع انقباض های رحمی شود. به همین دلیل توصیه می شود در ۳ ماهه دوم و اوایل ۳ ماهه سوم که احتمال خطر زایمان زودرس وجود دارد، از برقراری رابطه بدون استفاده از کاندوم بپرهیزید. اما برعکس، در روزهای نزدیک به زایمان و تقریبا در ۲ هفته آخر بارداری ریختن مایع منی اطراف دهانه رحم به خصوص در کسانی که می خواهند زایمان طبیعی داشته باشند، اشکالی ندارد زیرا باعث باز شدن دهانه رحم و بهبود روند زایمان خواهدشد.

هرچند مطالعات انجام شده تاکنون خطرناک بودن رابطه زناشویی را در دوران بارداری و تاثیر آن بر ایجاد زایمان زودرس به اثبات نرسانده است اما رعایت احتیاط و نداشتن رابطه های بسیار زیاد در این دوران را نباید فراموش کرد. همچنین با توجه به اینکه شکم از ۳ ماهه دوم در حال بزرگ شدن است، باید از اعمال هرگونه فشاری بر آن خودداری کرد تا احیانا مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نشود.