فقر آهن در زنان باردار، بیشتر بدانید

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی مرکز بهداشت استان هرمزگان گفت: کمبود آهن باعث بروز کم خونی ناشی از فقر آهن می‌شود.

اعظم زمانی اظهار کرد: میزان نیاز به آهن براساس سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است، به طور مثال زنان باردار به علت افزایش حجم خون، رشد جنین، جفت و سایر بافت‌ها به آهن بیشتری نیاز دارند و به همین دلیل بیش از سایرین در معرض خطر کم خونی قرار دارند.

وی در خصوص علل بروز فقر آهن در فرد گفت: دریافت ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی مورد استفاده از جمله بکارگیری رژیم‌های گیاه‌خواری، جذب ناکافی آهن در اثر اسهال، کاهش ترشح اسید معده، مشکلات گوارشی یا تداخلات داروئی، افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی، نوجوانی، بارداری و شیردهی و بیماری‌های بدخیم از عواملی است که موجب بروز فقر آهن می‌شود.


زمانی با بیان اینکه رنگ پریدگی و سیاهی رفتن چشم از علایم ابتلا به فقر آهن است، عنوان کرد: مخاط لب، پلک و چشم، خستگی زودرس، بی‌تفاوتی، سرگیجه و سردرد، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها، بی‌اشتهایی و در کم خونی‌های شدید گود شدن روی ناخن از دیگر علائم فقر آهن است.

این کارشناس تغذیه افزود: کمبود آهن در کودکان می‌تواند منجر به تأخیر رشد جسمی، اختلال در تکامل و هماهنگی سیستم اعصاب حرکتی، اختلال در تکامل گفتاری و مهارت‌های شناختی و کاهش قدرت یادگیری و ضریب هوشی به میزان ۵ تا ۱۰ امتیاز در آنان شود.

وی بیان کرد: کاهش مقاومت در برابر عفونت‌ها از جمله اسهال و عفونت‌های تنفسی و اختلال در سیستم ایمنی سلولی از دیگر تظاهرات کم‌خونی است. البته توجه به این نکته ضروری است که اثرات نامطلوب کم خونی به ویژه نوع شدید آن در دوران شیرخواری و اوایل کودکی تقریباً غیرقابل جبران است.

زمانی با اشاره به اینکه کم خونی مادر باردار سبب تأخیر در رشد جنین، تولد نوزاد با وزن کم و افزایش مرگ و میر در زمان زایمان می‌شود، اظهار کرد: کم خونی فقرآهن در بزرگسالان موجب ضعف، تغییرات رفتاری (بی تفاوتی، خستگی و بی‌حسی) شده و قدرت کار را کاهش می‌دهد و ممکن است با اختلالات تولید مثل نیز همراه باشد.

این کارشناس تغذیه در خصوص راه‌های پیشگیری از فقر آهن گفت: مصرف روزانه منابع غذایی آهن‌دار و استفاده از مکمل‌های خوراکی از راه‌های جبران فقر آهن است. از منابع غنی آهن می‌توان به جگر، قلوه، گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و خشکبار مانند توت و انجیر خشک، کشمش، برگه آلو و غلات و حبوبات جوانه زده و دانه‌های روغنی اشاره کرد.

زمانی اظهار کرد: جهت افزایش جذب آهن باید همراه با غذا از منابع غذایی ویتامین C مانند گوجه فرنگی، مرکبات، فلفل دلمه‌ای و سبزی خوردن استفاده کرد، همچنین باید از نوشیدن چای یک ساعت قبل و تا ۲ ساعت بعد از صرف غذا خودداری کرد.

وی افزود: عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع، دل پیچه، سوزش قلب، اسهال یا یبوست را می‌توان به حداقل رساند، به شرطی که آهن را به میزان کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزود تا به حد مورد نیاز بدن برسد البته بهتر است قرص آهن، آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابد.