۱۰ علت شایع حالت تهوع و استفراغ _ چرا حالت تهوع دارم اما استفراغ نمی‌کنم؟

حالت تهوع بدون استفراغ نشانه چیست؟

ممکن است تاکنون حداقل یک بار حالت تهوع و استفراغ را تجربه کرده باشید. حالت تهوع به عنوان احساس ناراحتی در معده تعریف می‌شود که معمولاً با میل به استفراغ همراه است. این ناراحتی ممکن است شامل احساس سنگینی، فشار یا سوءهاضمه‌ای باشد که برطرف نمی‌شود. حالت تهوع بدون استفراغ ممکن است به دلیل خوردن غذایی که با معده‌تان سازگار نیست، ایجاد شود اما در موارد دیگر، دلایل جدی‌تری دارد. در ادامه، علل شایع حالت تهوع بدون استفراغ، ذکر شده است:

• داروهای بیهوشی
• شیمی ‌درمانی
• مشکلات گوارشی
• عفونت‌ گوش داخلی
• سردرد میگرنی
• ماشین ‌گرفتگی
• انسداد در روده‌ها
• آنفلوانزا
• ویروس‌

حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم!

بسیاری از افراد حالتی را تجربه می‌کنند که باوجود داشتن حالت تهوع، بالا نمی‌آورند. در ادامه، دلایل شایع این حالت را ذکر می‌کنیم:

تغییرات رژیم غذایی

حالت تهوع و استفراغ می‌تواند به دلیل خوردن سریع غذا، مصرف وعده‌های غذایی سنگین یا خوردن انواع خاصی از غذاها، از جمله غذاهای تند، چرب یا روغنی ایجاد شود. برای برخی افراد، مواد غذایی اسیدی مانند گوجه ‌فرنگی یا پرتقال باعث تهوع می‌شوند. نوشیدنی‌های گازدار، الکلی یا حاوی کافئین مانند قهوه یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز می‌توانند از دلایل ایجاد تهوع باشند.

عفونت‌ها

برخی عفونت‌ها می‌توانند در ایجاد حالت تهوع نقش داشته باشند که گاهی با استفراغ همراه است از جمله:

• روتاویروس
• مسمومیت غذایی
• عفونت‌های دستگاه ادراری

فعالیت بدنی شدید

برخی افراد پس از ورزش، به‌ویژه پس از تمرینات بسیار شدید، دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. البته گاهی افراد ورزشکار می‌گویند: «حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم!» این حالت به عنوان سندرم گوارشی ناشی از ورزش exercise-induced gastrointestinal syndrome (EIGS) شناخته می‌شود. این مشکل می‌تواند خفیف باشد یا منجر به استفراغ شود و ممکن است با علائم دیگری مانند درد شکمی، اسهال و نفخ همراه باشد.

عوارض جانبی مکمل‌ها یا داروها

تهوع، یک عارضه جانبی و شایع بسیاری از داروها و مکمل‌ها است. این مشکل معمولاً زمانی رخ می‌دهد که داروها با معده خالی مصرف شوند. برخی از داروهای رایج که ممکن است باعث تهوع شوند عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها (برای مبارزه با عفونت‌های باکتریایی)
• داروهای ضد تشنج
• داروهای ضد ویروسی
• داروی تعدیل‌ کننده بیماری روماتیسمی
• داروهای ضد التهاب
• داروهای فشار خون
• قرص‌های ضد بارداری

حالت تهوع و استفراغ در بارداری

حالت تهوع یک نشانه شایع بارداری است که حدود 70 درصد از زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. در سه‌ ماهه اول بارداری ( هفته‌های 1 تا 12)، زنان باردار ممکن است حالت تهوع، با یا بدون استفراغ را به دلیل تغییر در سطح هورمون‌ها تجربه کنند. این حالت معمولاً تا حدود هفته بیستم بارداری بهبود می‌یابد. به ندرت، بارداری می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شدید یا Hyperemesis gravidarum شود.

بیشتر بخوانید: تهوع در بارداری از کی شروع می شود؟

هایپرگلیسمی (Hyperglycemia)

حفظ سطح قند خون (گلوکز) به طور ثابت، به‌ویژه برای افرادی که دیابت دارند، بسیار مهم است. وقتی قند خون بالاتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، ممکن است علائم هایپرگلیسمی (سطح بالای گلوکز خون) مانند ضعف، خستگی، تشنگی، تاری دید، ادرار مکرر، خشکی دهان و تهوع و استفراغ ایجاد شود.

اختلالات گوش داخلی

گوش دارای اندام‌هایی است که بر تعادل و شنوایی فرد تاثیر می‌گذارند. اختلالات گوش مانند بیماری منییر، نوریت وستیبولار و عفونت‌های گوش میانی، می‌توانند منجر به حالت تهوع و احتمالاً استفراغ شوند.

مشکلات گوارشی

یکی دیگر از دلایل شایع حالت تهوع و استفراغ، مشکلات گوارشی است. برخی از شرایطی که ممکن است باعث تهوع شوند، عبارتند از:

• انسداد روده
• شبه ‌انسداد مزمن روده
• سندرم استفراغ دوره‌ای
• التهاب کیسه صفرا
• بیماری التهابی روده
• سندرم روده تحریک ‌پذیر (IBS)
• پانکراتیت یا سرطان پانکراس
• زخم معده

استرس و اضطراب

بسیاری از افرادی که استرس و اضطراب شدیدی دارند، این نکته را بیان می‌کنند که حالت تهوع دارند اما بالا نمی‌آورند. در این شرایط، حالت تهوع، پاسخ «جنگ یا گریز» بدن نسبت به موقعیتی است که فرد دارد تجربه می‌کند.

حمله قلبی

حالت تهوع و استفراغ می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده از حمله قلبی یا سایر مشکلات قلبی-عروقی باشد که در این شرایط باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید.

حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم، چیکار کنم؟

1. آب بنوشید: یکی از دلایل ایجاد تهوع بدون استفراغ، کم آبی است. بنابراین نوشیدن آب را فراموش نکنید.
2. لیمو مصرف کنید: لیمو حاوی اسید سیتریک است و می‌تواند حالت تهوع را از بین ببرد. سعی کنید آب لیموی تازه را به آب اضافه کرده و در طول روز جرعه‌جرعه بنوشید.
   اگر تهوع به دلیل یبوست باشد، نوشیدن آب گرم با آبلیمو ممکن است روده‌هایتان را تحریک کند. با این حال، زیاده‌روی نکنید، زیرا مصرف بیش از حد آبلیمو در مدت زمان کوتاه، ممکن است تهوع را بدتر کند.
3. زنجبیل بخورید: یکی از بهترین درمان‌های خانگی برای زمانی که حالت تهوع دارید اما بالا نمی‌آورید، این است که زنجبیل بخورید. می‌توانید چای زنجبیل را امتحان کنید.
4. از کمپرس سرد استفاده کنید: یک کمپرس سرد، پشت گردن قرار دهید.  

حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم ممکنه باردار باشم؟

حالت تهوع و استفراغ صبحگاهی می‌تواند یکی از نشانه‌های بارداری باشد، البته ممکن است در هر زمانی از روز رخ دهد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، تهوع ممکن است از همان دو هفته اول بارداری شروع شود. همه افراد تهوع را تجربه نمی‌کنند و شدت تهوع در زنان می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است احساس تهوع کنید اما هرگز استفراغ نکنید. فراموش نکنید که حالت تهوع با یا بدون استفراغ فقط یکی از علائم بارداری است و به تنهایی نشان‌دهنده باردار بودن شما نیست و مجموعه‌ای از علائم دخیل هستند.

حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم، چیکار کنم بالا بیارم؟

گاهی حالت تهوع آن‌قدر آزاردهنده است که فرد تلاش می‌کند، بالا بیاورد. با این حال استفراغ عمدی خطراتی از جمله آسیب به مری، به همراه دارد.

استفراغ معمولاً با تحریک گلو انجام می‌شود. برای این کار فرد معمولاً دست‌های خود را کاملاً می‌شوید و در مقابل توالت یا سینک قرار می‌گیرد. انگشت اشاره و میانی را در گلو فرو می‌برد و با تحریک گلو، بالا می‌آورد.  

نکته مهم پس از استفراغ این است که بلافاصله مسواک نزنید زیرا این کار حال شما را بدتر می‌کند. پس از استفراغ، دهان خود را با آب بشویید یا آب غرغره کنید.

علل شایع تهوع بدون استفراغ و بارداری (باردار نیستم ولی حالت تهوع دارم!)

حالت تهوع و استفراغ صبحگاهی همیشه با بارداری مرتبط نیست و می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد.

نقل قول از:

providence

There can be many causes behind a feeling of morning sickness that have nothing to do with pregnancy, says Bonnie Connolly. There is, of course, something simple such as the stomach flu or food poisoning, which goes away after a few days. But there are other causes of morning nausea that can be eliminated with simple lifestyle changes.

ترجمه:

دکتر بانی کانلی می‌گوید: «دلایل زیادی برای احساس تهوع صبحگاهی وجود دارد که هیچ ربطی به بارداری ندارند. البته مواردی ساده مانند آنفلوآنزا یا مسمومیت غذایی وجود دارند که پس از چند روز برطرف می‌شوند. اما دلایل دیگری برای تهوع صبحگاهی وجود دارد که با تغییرات ساده در سبک زندگی می‌توان آن‌ها را برطرف کرد.»

• عادات خواب نامناسب: بی‌خوابی، آپنه خواب یا ناکافی بودن ساعات استراحت شبانه، می‌تواند تاثیر منفی بر سلامت کلی شما داشته باشد، به خصوص بر سیستم گوارشی شما. دکتر کانلی می‌گوید: «مطالعات نشان داده‌اند که ریتم‌های شبانه‌روزی که الگوهای خواب شما را تنظیم می‌کنند، با سیستم گوارشی مرتبط هستند. این یعنی اگر حدود هفت تا نه ساعت در شبانه روز نخوابید، ممکن است صبح روز بعد، احساس تهوع صبحگاهی داشته باشید.
•  قند خون پایین: بدن شما، غذا را به قند یا گلوکز تبدیل می‌کند تا انرژی مورد نیاز برای گذراندن روز را تامین کند اما اگر عادت به حذف وعده‌های غذایی دارید، ممکن است صبح با تهوع و ضعف ناشی از افت موقت قند خون بیدار شوید. اگر صبح‌ها احساس تهوع و ضعف می‌کنید و علائم دیگری مانند تحریک‌پذیری یا لرزش دارید، به پزشک مراجعه کنید تا سطح گلوکز خونتان بررسی شود.
• رفلاکس معده: اگر غذای شما به درستی هضم نشود، مقداری از اسید معده به مری بازمی‌گردد و باعث سوزش سر دل و تهوع می‌شود. برای پیشگیری از رفلاکس معده، سه ساعت قبل از خواب، شام سبک بخورید.

حالت تهوع و استفراغ در پریودی

همان‌طور که در مقاله «حالت تهوع در پریودی، علت و نحوه درمان» ذکر کردیم، در طول چرخه قاعدگی، نوسانات هورمونی (استروژن و پروژسترون) باعث آزاد شدن ترکیبات التهابی به نام پروستاگلاندین‌ها می‌شوند. این ترکیبات برای تحریک انقباضات رحمی و ریختن پوشش آندومتر (لایه داخلی رحم) ضروری هستند، اما می‌توانند با تاثیر بر ساقه مغز باعث حالت تهوع و حتی استفراغ شوند. این عارضه به‌ویژه در سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شایع است و معمولاً یکی دو هفته قبل از شروع پریود آغاز شده و با شروع خونریزی کاهش می‌یابد.

حالت تهوع و استفراغ در کودکان

علت استفراغ در کودکان چیست؟ استفراغ در کودکان ممکن است برای مدت کوتاهی به دلیل عفونت رخ دهد، اما گاهی می‌تواند بسیار جدی باشد یا مدت زیادی طول بکشد. دلایل حالت تهوع و استفراغ در کودکان به شرح زیر است:

•   گاستروانتریت: به عنوان ویروس معده نیز شناخته می‌شود. این عفونت معمولاً ویروسی است، اما گاهی باکتریایی نیز می‌تواند باشد. گاستروانتریت باعث استفراغ، اسهال، تب و درد شکمی می‌شود. اگر کودک یا نوزاد شما به این ویروس مبتلا شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
• مسمومیت غذایی: مسمومیت غذایی ناشی از رشد میکروب‌ها در غذایی است که به درستی آماده یا نگهداری نشده است. علائم آن مشابه گاستروانتریت اما معمولاً شدیدتر هستند. در این شرایط نیز مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
• عفونت‌های دستگاه ادراری: استفراغ می‌تواند نشانه‌ای از عفونت دستگاه ادراری (UTI) در کودکان باشد. این عفونت‌ها در کودکان خردسال شایع هستند. علائم عفونت ادراری در کودکان اغلب مبهم است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•   تب
•   خستگی
•   تحریک ‌پذیری
•   درد هنگام ادرار کردن
•   کاهش تعداد دفعات ادرار
•   ادرار بدبو

• ماشین گرفتگی: معمولاً در کودکان شایع‌تر است و بر اثر سفر با ماشین، قطار و هواپیما ایجاد می‌شود.
• آپاندیسیت: آپاندیسیت باعث دردی در اطراف ناف می‌شود که سپس به سمت راست پایین شکم حرکت کرده و شدیدتر می‌شود. علائم آن عبارتند از استفراغ، درد شکمی شدید، از دست دادن اشتها، درد هنگام نشستن یا برخاستن.

در صورتی که کودک شما حالت تهوع دارد و استفراغ می‌کند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم انجام شود.

حالت تهوع و استفراغ مداوم

حالت تهوع و استفراغ مداوم اغلب به عوامل مرتبط با سبک زندگی مانند عادات خواب نامناسب، قند خون پایین، رفلاکس معده و اضطراب بستگی دارد. برای مدیریت این علائم، توصیه می‌شود رژیم غذایی مناسبی داشته باشید، غذاهای تند و شیرین که معده‌تان را تحریک می‌کند، نخورید؛ تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا را تمرین کنید و خواب کافی داشته باشید. در صورتی که حالت تهوع و استفراغ و دل درد بیش از دو روز ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید.

حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم، چی بخورم؟ (درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ)

برای درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ چه بخوریم؟ در ادامه 6 درمان خانگی را توضیح می‌دهیم.

1. زنجبیل: همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم، زنجبیل یکی از بهترین مواد غذایی برای درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ است. همچنین زنجبیل برای کاهش حالت تهوع صبحگاهی در زنان باردار موثر است. زمانی که حالت تهوع دارید اما بالا نمی‌آورید، می‌توانید چای زنجبیل یا کلوچه زنجبیلی بخورید.
2. آب: وقتی احساس تهوع دارید، ممکن است اصلاً میلی به غذا خوردن نداشته باشید. با این حال، نوشیدن مایعات و هیدراته ماندن بسیار مهم است، به‌ویژه اگر استفراغ کرده‌اید یا تب دارید. نوشیدن آب، آب نارگیل و آبمیوه‌های سرد در این زمان مفید است.
3. کراکر، چوب ‌شور و نان تست: غذاهای خشک مانند کراکر، چوب‌شور، نان تست و غلات اغلب به افرادی که احساس تهوع می‌کنند، از جمله زنان باردار، توصیه می‌شوند.
4. موز: یکی از بهترین میوه‌ها در زمانی که حالت تهوع دارید و بالا نمی‌آورید، موز است زیرا پتاسیم زیادی دارد و به تسکین این حالت کمک می‌کند.
5. پوره سیب: پوره سیب منبع خوبی از کربوهیدرات است. نصف فنجان (۱۲۲ گرم) پوره سیب حدود ۵۰ کالری و ۱۴ گرم کربوهیدرات دارد. علاوه بر این، سرشار از فیبر پکتین است که اگر علاوه بر تهوع، دچار اسهال هستید، ممکن است مفید باشد.
6. دمنوش گیاهی: دمنوش نعنا و بابونه برای زمانی که حالت تهوع دارید، انتخاب مناسبی است.

سایر نکات برای درمان تهوع عبارتند از:

• هر 1 تا 2 ساعت مقدار کمی غذا بخورید: به هیچ عنوان وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید زیرا باعث تشدید حالت تهوع می‌شود. هر یک تا دو ساعت، مواد غذایی که بالاتر ذکر کردیم را بخورید.
• به‌آرامی غذا بخورید و بنوشید: این کار از تشدید حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کند.
• بعد از غذا خوردن دراز نکشید: حداقل ۳۰ دقیقه پس از غذا خوردن، دراز نکشید زیرا این کار می‌تواند به معده فشار وارد کند و تهوع را بدتر کند.
• غذا درست نکنید: زمانی که حالت تهوع دارید، بوی غذا می‌تواند تهوع را بدتر کند. در صورت امکان، از آشپزخانه دوری کنید یا زمان کمتری را در آن بگذرانید.
• دهان خود را تمیز نگه دارید: تهوع و استفراغ می‌تواند طعم ناخوشایندی در دهان ایجاد کند که ممکن است مانع غذا خوردن شود. به‌طور مرتب دهان خود را بشویید، مسواک بزنید و از آب‌نبات‌های نعنایی بدون شکر برای احساس تازگی استفاده کنید.

علاوه بر این، از خوردن انواع غذاهای زیر هنگام احساس تهوع اجتناب کنید:

• غذاهای چرب، روغنی یا سرخ ‌شده
• غذاهای شیرین
• غذاهای تند
• الکل
• کافئین

مقاله «بهترین خوراکی ها وقتی حالت تهوع دارید» را بخوانید.

دلیل حالت تهوع و استفراغ در مردان چیست؟

حالت تهوع و استفراغ در مردان ممکن است به دلیل تغییرات رژیم غذایی، انواع عفونت‌ها و ویروس‌ها، فعالیت بدنی شدید، عوارض جانبی داروها یا مکمل‌ها، اختلالات گوش داخلی، هایپرگلیسمی، مشکلات گوارشی، استرس و اضطراب یا حمله قلبی باشد. هر کدام از این موارد را در بخش‌های بالاتر توضیح دادیم.

درمان حالت تهوع بدون استفراغ چگونه است؟

روش‌های درمان حالت تهوع بدون استفراغ، بسته به علت آن می‌تواند متفاوت باشد. برای تسکین حالت تهوع، سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) راهکارهای زیر را پیشنهاد می‌کند:

• قرار گرفتن در معرض هوای تازه؛
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر؛
• نوشیدن آب؛
• نوشیدن چای زنجبیل یا نعنا؛
• مصرف غذاهایی که حاوی زنجبیل هستند؛
• اجتناب از خوردن غذاهای تند یا چرب.

افرادی که به دلیل استرس یا اضطراب دچار حالت تهوع می‌شوند، ممکن است با تکنیک‌های تنفسی، تمرینات آرام‌سازی یا  ذهن‌آگاهی حالشان بهتر شود.

کلام آخر

حالت تهوع و استفراغ در کودکان و بزرگسالان، دلایل مختلفی دارد که در این مقاله به تفضیل توضیح دادیم. نکته مهم این است که در زمان داشتن هر یک از علائم بالا و در صورت تداوم آن‌ها با پزشک مشورت کنید تا درمان و در صورت لزوم، داروی مناسب برای شما تجویز شود. فراموش نکنید تغییر سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی سالم، کمک شایانی به درمان حالت تهوع بدون استفراغ یا با آن می‌کند.