قد و وزن نوزاد، میزان تغییرات نرمال

وزن متوسط برای نوزادان در لحظه تولد، ۳ کیلو و ۲۰۰ گرم می‌باشد. اما نوزادانی که با وزنی مابین ۵ / ۲ و ۵ / ۴ کیلوگرم به دنیا می‌آیند نیز طبیعی محسوب می‌شوند.
قد نوزادان دختر و پسر در لحظه تولد حدود ۵۰ سانتی‌متر است. قد و وزن در نوزادان با توجه به فاکتورهایی مانند جنسیت (نوزادان پسر با قد بلندتری متولد می‌شوند)، عوامل ژنتیکی و تغذیه مادر در دوران بارداری متفاوت است.
هر نوزادی شرایط فیزیکی خاص و روند رشد مخصوص به خود را دارد. با این که اکثر آن‌ها در لحظه تولد از نظر قد و وزن بسیار نزدیک به یکدیگرند، منحنی رشد آن‌ها در مراحل بعدی، با یکدیگر کاملاً متفاوت است.
وزن نوزاد در هفته بعد از تولد حدود ۵ الی ۱۰ درصد نسبت به وزن هنگام تولد کاهش می‌یابد که امری طبیعی است، اما نباید این کاهش وزن بیش از یک هفته و بالاتر از ۱۰ درصد باشد. در صورتی که تغذیه نوزاد کافی بوده و دچار مشکل یا بیماری خاصی نشده باشد، کاهش وزن هفته نخست در دومین هفته پس از تولد جبران می‌شود. از این پس، افزایش قد و وزن نوزاد، تنظیم خواهد شد.

تغییر وزن
نوزاد معمولاً در هفته اول، حدود ۵ تا ۸ درصد از وزن اولیه خود را، یعنی ۱۸۰ تا ۲۸۰ گرم، از دست می‌دهد. این کاهش وزن به علت از دست دادن مایعات و مصرف چربی اضافی است که نوزاد هنگام تولد با خود می‌آورد. مایعات و چربی اضافی در روزهای اول و تا وقتی که شیر مادر بتواند تغذیه نوزاد را تأمین کند، برای رفع این نیازها ضروری است.

مقدار کاهش وزن بستگی به عوامل مختلف دارد.
نوزادان سنگین که مقدار زیادی مایعات اضافی دارند، کاهش وزن بیشتری نشان می‌دهند. پوست بدن این نوزادان پس از کاهش وزن در هفته اول، ممکن است چروک بیشتری پیدا کند.
نوزادانی که با مادر خود هم اتاق هستند و هنگام تقاضا و گرسنگی شیر می‌خورند، کمترین کاهش وزن را دارند و نوزادانی که در خانه به دنیا می‌آیند کمتر از نوزادان زایشگاهی کاهش وزن نشان می‌دهند.
این اختلاف مربوط به اختلاف در محل زایمان نیست، بلکه نوزادان خانگی و هم‌اتاق با مادر، چون در کنار مادر خود به سر می‌برند و بهتر تغذیه می‌شوند، وزن ثابت‌تری دارند.
عامل مهم دیگر در میزان کاهش وزن، مقدار شیر مادر است. نوزادانی که از شیر مادر خوب تغذیه می‌کنند و مایعات و مواد غذایی کافی دریافت می‌نمایند، وزن زیادی از دست نمی‌دهند. ولی نوزادان جدا از مادر و آنان که طبق برنامه ساعتی شیر می‌خورند، بیشترین کاهش وزن را دارند. برای دانستن تغییر وزن نوزاد، علاوه بر وزن او هنگام تولد، باید وزنش را هنگام ترک زایشگاه نیز یادداشت کرد.
در معاینات پزشکی در هفته‌های بعد، توجه به این وزن اهمیت دارد. افزایش وزن نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در دو هفته اول، کمتر از نوزادانی است که شیر خشک می‌خورند. پس از این مدت، سرعت افزایش وزن در هر دو گروه برابر می‌شود و در هفته‌های سوم و چهارم به حدود ۲۸ گرم در روز می‌رسد. افزایش وزن برای بیشتر نوزادان در ماه اول ۵۰۰ تا ۷۰۰ گرم است.
عامل دیگر در مقدار افزایش وزن، تیپ بدنی یا نوع استخوان‌بندی نوزاد است. نوزادان اِکتومورف که بدنی لاغر و نحیف، انگشتانی کشیده و پاهایی باریک دارند، نسبت به نوزادان مزومورف و اندومورف، افزایش وزن کمتر، ولی افزایش قد بیشتری دارند. کودکان مِزومورف، جثه‌ای متوسط، و اندومورف‌ها قدی کوتاه، دست‌ها و پاهای چاق ولی کوتاه، و انگشتانی پهن‌تر دارند.