شیر مادر برای نوزاد، چه مزیت‌هایی دارد؟

شیر مادر دارای سلول‌های بنیادین است, تحقیقات جدید نشان داده که شیر مادر دارای سلول های بنیادی می باشد که می تواند به نوزاد منتقل شود.

شواهد اولیه یک تحقیق
می‌دانیم که شیر مادر سرشار از مواد خوب است، ولی آیا می‌تواند دربردارنده سلول‌های بنیادی هم باشد و آن‌ها را به کودکان منتقل کند؟ شواهد اولیه یک تحقیق نشان می‌دهد که این موضوع در مورد موش‌ها صادق است و می‌توان حدس زد که در انسان‌ها هم به همین صورت باشد.سلول‌های بنیادین توانایی غیرمعمولی برای بازتولید خودشان دارند و می‌توانند به خیلی از اندام‌ها تبدیل شوند. منابع متعددی از سلول‌های بنیادی برای استفاده درمانی تولید شده‌اند که رویان، خون بند ناف و بافت‌های بالغ در زمره آن‌ها هستند.

شیر مادر و نوعی سلول بنیادی
هفت سال پیش کشف شده بود که شیر مادر در انسان هم حاوی نوعی سلول بنیادی است. سؤال این است که آیا این سلول‌ها کار مفیدی هم برای نوزادان انجام می‌دهند یا این‌که به شکلی اجتناب‌ناپذیر در شیر مادر نشت کرده‌اند. جدیدترین یافته‌ها که به‌تازگی در هم‌نشست (سمپوزیوم) ملی شیر مادر در لندن ارائه شد نشان می‌دهد که دست‌کم در موش‌ها، سلول‌های بنیادین شیر مادر از شکم فرزند به خون او راه پیدا می‌کنند و بعدها در زندگی آن‌ها نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.فوتینی هاسیوتو از دانشگاه وسترن استرالیا و همکارانش، برای نشان دادن این امر، ابتدا یک موش اصلاح‌شده ژنتیکی خلق کردند که سلول‌هایش حاوی ژنی به نام tdTomato هستند که زیر نور فلورسنت به‌رنگ قرمز دیده می‌شود.

موش‌های ماده حاوی این ژن، جفت‌گیری کرده و باردار می‌شدند، اما بعد از تولد فرزند، پژوهشگران موش‌های نوزاد را عوض کرده و نوزادان تغییرنیافته ژنتیکی را برای شیر دادن به آن‌ها می‌سپردند.درنتیجه هر نوع سلول قرمزی که در نوزادان مشاهده شده باشد باید از طریق شیر به آن منتقل شده باشد. وقتی این نوزادان به سن بلوغ رسیدند، سلول‌های قرمز در خون و بسیاری از بافت‌های دیگر بدن آن‌ها یافت شده که مغز، غده تیموس، لوزالمعده، کبد، طحال و کلیه هم از آن جمله بودند. علاوه بر آن گروه هاسیوتو با استفاده از روش‌های دیگر دریافتند که سلول‌های بنیادین در سلول‌های بالغ هم مشاهده می‌شوند. برای مثال سلول‌های بنیادین مغز خصوصیات نورون‌ها را داشتند، آن‌هایی که در کبد بودند پروتئین آلبومین کبد را می‌ساختند و آن‌هایی که در پانکراس بودند انسولین می‌ساختند. او می‌گوید: «به نظر می‌رسد که این سلول‌های بنیادی ترکیب شده و به سلول‌های کاربردی اندام‌ها تبدیل می‌شوند».

نقش سلول‌های بنیادین
آیا می‌توان گفت که سلول‌های بنیادین فقط در رشد معمولی نقش دارند، یا اینکه مثلاً به فرزندان هم کمک می‌کنند که بتوانند سلول‌ها و پروتئین‌های مادرشان را تحمل کنند و خطر واکنش آلرژیک به شیر مادر را کاهش دهند.هاسیوتو می‌گوید: «اینجا به نظر می‌رسد که برخی مزایای تکاملی وجود داشته باشند. این یافته که سلول‌های بنیادی شیر مادر می‌توانند بافت‌های متفاوت را بسازند، احتمالاً آن‌ها را برای کاربردهای درمانی مناسب می‌سازد». کریس میسون از یونیورسیتی کالج لندن می‌گوید: «اگر این سلول‌های فریبنده کاربردی هم باشند، می‌توانند انتخابی ناب برای آینده روش‌های درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادین باشند».