علت آسم کودکان، تاثیر ورزش

بیش از ۸۰ درصد کودکان مبتلا به آسم، علائم‌‌شان با ورزش کردن آغاز می‌شود. درست است که دود سیگار و گرده گل‌ها می‌تواند موجب بروز نشانه‌ها و آغاز آسم شود ولی ورزش چرا؟ اعتقاد بر این است که هوای خشک و سرد، علت اصلی بروز این علائم است. کودکان هنگام تمرین و یا بازی و ورزش سطحی‌تر و سریع‌تر تنفس می‌کنند و این نفس کشیدن آنها از راه دهان خواهد بود. در نفس کشیدن از طریق دهان، برعکس تنفس با بینی، هوا وقتی به ریه‌ها می‌رسد، گرم نیست و رطوبت کافی نیز ندارد. هوای خشک و سرد باعث می‌شود که راه‌های هوایی در ریه‌ها تنگ‌تر شده و مانع عبور جریان هوا شود و نفس کشیدن مشکل‌تر گردد. این تنگی که به آن انقباض برونش می‌گویند. در ۲۰ درصد از افرا سالم نیز دیده می‌شود که به آن انقباض برونش ناشی از ورزش (FIB) می‌گویند. به انقباض برونش ناشی از آسم (EIA) می‌گویند.

علائم و نشانه‌ها
علائم آسم ناشی از ورزش شامل خس خس سینه، تنگی نفس، درد در قفسه سینه و در برخی موارد تنگی نفس به مدت طولانی است که برخی علائم از برخی دیگر شدیدترند و گاهی حتی آسم ناشی از ورزش تشخیص داده نمی‌شود. افرادی که علائم زیر را دارند، ممکن است به آسم ناشی از ورزش مبتلا باشند: بعد از ورزش خسته شده و نفس کشیدن برای آنها مشکل می‌شود. بعد از اتمام ورزش به سرفه می‌افتند. سرفه‌ها بعد از چند دقیقه همچنان ادامه دارند و متوقف نمی‌شوند. کودکانی که به آسم ناشی از ورزش مبتلا هستند، معمولا 9 الی 10 دقیقه پس از ورزش، این علائم را خواهند داشت و 5 تا 10 دقیقه پس از توقف ورزش نیز از بین می‌روند. ولی اگر شدت ورزش زیاد باشد، حتی ممکن است علائم تا یک ساعت و یا بیشتر بعد از توقف ورزش ادامه داشته باشد. گاهی نیز علائم پس از توقف ورزش آغاز می‌شوند و در افرادی که مبتلا به انقباض برونش ناشی از آسم هستند این علائم شدیدتر خواهد بود. افراط در ورزش به‌ویژه در آب و هوای سرد می‌تواند اوضاع را وخیم‌تر کند.

تشخیص EIA
اگر پزشک به آسم ناشی از ورزش مشکوک شود پس از گرفتن یک تاریخچه دقیق پزشکی از سابقه آلرژی در خانواده و نشانه‌ها و ... معاینه بالینی دقیقی انجام می‌دهد. حتی ممکن است پزشک تست ورزش از کودک بگیرد و از او بخواهد به مدت ۶ تا ۸ دقیقه روی تردمیل راه برود و علائم را بررسی کند. پزشکان گاهی اوقات مصرف دارو قبل از ورزش و یا فعالیت شدید را تجویز می‌کنند، در واقع این یک کار پیشگیرانه و تأثیر آن سریع و البته کوتاه مدت است. با مصرف دارو قبل از ورزش، از باریک شدن راه‌های هوایی جلوگیری می‌شود. اگر با مصرف دارو قبل از ورزش مشکل حل نشود و داروها کافی نباشند، ممکن است لازم باشد به منظور کاهش التهاب راه‌های هوایی کودک به‌طور منظم دارو مصرف کند. اگر با تمامی این تدابیر هنوز کودک شما با مشکل تنفس مواجه بود، با مشورت پزشک دوز داروی او را تغییر دهید. در صورت بروز هرگونه تغییرات در تنفس کودک حتماً پزشک را مطلع کنید. ورزش یک وسیله مناسب برای رسیدن به سلامتی است؛ حتی برای کودکانی که به آسم ناشی از ورزش مبتلا هستند. سعی کنید در حالی که تحت کنترل و با دستور پزشک مراقب علائم آسم کودکان هستید، کودک را به انجام فعالیت‌های ورزشی تشویق کنید. ورزش می‌تواند با تقویت عضلات تنفسی در قفسه سینه، آسم را بهبود ببخشد. از پزشک در مورد اقدامات احتیاطی ورزش مجاز سوال کنید. برخی از ورزش‌ها برای این افراد مفیدترند و احتمال بروز مشکل کمتر خواهد بود. این ورزش‌ها عبارتند از: پیاده روی، آهسته دویدن، شنا،گلف، بیس‌بال، فوتبال (البته آرام) و ژیمناستیک. ورزش‌های استقامتی همچون دو، فوتبال و بسکتبال نیاز به صرف انرژی زیاد دارند و اسکی و یا هاکی روی یخ نیز موجب ورود هوای سرد به ریه‌ها می‌شود؛ بنابراین به افراد مبتلا به آسم ناشی از ورزش توصیه می‌کنیم از انجام این نوع ورزش‌ها حتی‌الامکان خودداری کنند. البته این بدان معنی است که اگر کودک شما واقعاً از انجام این ورزش‌ها لذت می‌برد، او را از انجام آنها منع کنید، بلکه گاهی می‌توان با آموزش‌های مناسب و دارو هر نوع ورزشی را انجام داد.

نکاتی برای کودکان مبتلا
در اکثر موارد این کودکان می‌توانند تمامی فعالیت‌های همسالان خود را انجام دهند، ولی حتماً باید دستور پزشک را رعایت کنند. برای جلوگیری از انقباض و گرفتگی قفسه سینه، قبل از ورزش با تمرینات کششی و انعطافی و یا 5 تا 10 دقیقه پیاده‌روی خود را گرم کنید. داروی خود را همیشه همراه داشته و آن را در نزدیک‌ترین محل قرار دهید. در طول ورزش از بینی نفس بکشید. در بین دو ورزش، استراحت کنید و در صورت شروع علائم، حتماً دارو را مصرف کنید و تا زمانی که نشانه‌ها متوقف شدند، مجدداً شروع به ورزش نکنید. از ورزش کردن در آب و هوای سرد خودداری ورزید و یا حتماً ماسک بزنید یا با یک روسری دهان و بینی خود را ببندید. اگر مبتلا به هرگونه عفونت تنفسی هستید، تا بهبودی کامل از ورزش خودداری کرده و اگر آلودگی هوا و به گرده گیاهان علائم آسم شما را تشدید می‌کنند. خارج از منزل ورزش نکنید و در خانه به ورزش بپردازید.
والدین باید به دقت داروی کودکان خود را چک کنند و مراقب باشند که همیشه به مقدار کافی دارو داشته باشد. یکی از اهداف درمان آسم، دستیابی به زندگی طبیعی و سالم است که شامل ورزش و سایر فعالیت‌های فیزیکی می‌شود؛ بنابراین به نشانه‌ها و عملکرد ریوی دقت داشته باشید و از تشدیدکننده‌ها دوری کنید. گاهی یک تغییر کوچک در برنامه زندگی به درمان و تسکین آسم کمک می‌کند.
در سطحی ورزش کنید که مناسب تحمل بدن‌تان باشد. زمانی که به یک عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی مبتلا هستید، ورزش را فراموش کنید. در حالت ایده‌آل، ورزش باید 4 تا 5 بار در هفته و به مدت حداقل 30 دقیقه انجام شود، ولی مبتلایان بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنند. داشتن یک زندگی فعال بسیار مهم و برای سلامت جسمی و روانی لازم است. به یاد داشته باشید که آسم دلیلی برای اجتناب از ورزش نیست و با تشخیص صحیح و درمان مؤثر می‌توان بدون تجربه علائم آسم، از مزایای یک برنامه ورزشی لذت برد.