اشتباهات تربیت کودک، رایج ترین ها

روش مهلت دادن و یا اعمال تکنیک وقفه یکی از روش های شناخته شده ای است که به نوعی برای تنبیه (آگاه کردن) کودکان به کار برده می شود، روشی که طی آن یک کودک پس از انجام یک رفتار ناپسند و یا ممنوع، باید جدا از جمع و معمولاً در مکانی از پیش تعیین شده، چند دقیقه را به تنهایی نشسته و آرامش و حس تعاون و تعاملش را باز یابد. اما آیا تکنیک ها و روش های کلاسیک مجازات کودکان، واقعاً مناسب هستند؟ در این پست خواهید دانست که کارشناسان امروزی چه توصیه هایی می کنند، از جمله معرفی تکنیک پنج مرحله ای جدید و پیشرفته برای اعمال روش وقفه.

به نظر می رسد روشهای سنتی تنبیه، از دید خیلی ها موفق و جاافتاده است. اما در واقع والدین اغلب اعتراف می کنند که این روشها همیشه هم کار نمی کنند، زیرا بچه ها به جای پذیرفتن رفتن به آن مکان و نشستن و آرام بودن، پرخاش، گریه و سر و صدا می کنند و معمولاً پس از آن به کار بیشتر نیز واداشته می شوند.

با این حال، طبق یک مطالعه اخیر از دانشگاه بهداشت و علوم اورگان در پورتلند، ۸۵ درصد از والدینی که از این استراتژی استفاده می کنند، اشتباهاتی را مرتکب می شوند که می تواند شانس موفقیت آن ها را کاهش دهد. مانند هشدار دادن بیش از حد خشن و یا صحبت کردن با صدای بلند با بچه ها و یا انتخاب مکانهایی نامناسب برای این کار که در آنجا بچه ها اجازه دارند به وسایلی مانند اسباب بازیهایشان در طول زمان فوق، دسترسی داشته باشند. اما وقت آن رسیده است که روشها را بروز کرده و تاکتیکهای موثرتری را برای تزریق آرامش و رهایی فرزندانتان از تنشها اتخاذ کنید.

تنبیه به روش فوق از کجا آمده است؟

چگونگی اعمال تنبیه برای کودکان امروزی به روشی که ذکر شد، ابتدا توسط یک برنامه تلویزیونی به نام Supernanny که در انگلستان پخش میشد و والدین را به تعامل و گفتگو وا می داشت، معرفی و همه گیر شد. اما این تکنیک در واقع کهن تر بوده و در ابتدا و در دهه ۱۹۶۰ به عنوان یک راهکار برای محکومین مجازات های شدید، از طریق انتقال به سلولهای انفرادی رایج بود. پیش از اینکه مفهوم این راهکار توسط دکتر آرتور استاتس، که اکنون بازنشسته دانشگاه هاوایی در مانوا است، ارائه شود، معلمان و مدرسان به طور مرتب قوانین مشابهی را برای بچه ها اعمال می کردند.

در حال حاضر، با مشاهده ویدیوهای بچه ها در مدارس، نتایج ناخوشایند و ناکارآمدی این روشها احساس شده و اغلب والدین، رویکردهای مناسب تری را مطالبه می کنند. علاوه بر این، تحقیقات دهه اخیر نشان داده اند که بچه هایی که با اعمال چنین روشهایی به سن بلوغ می رسند، بیشتر به اضطراب، افسردگی و سوء مصرف مواد مبتلا هستند.

این روش دیگر کارآمد نیست. دانیل جی سیگل، استاد روانپزشکی در دانشکده پزشکی UCLA و نویسنده " قوانین بدون درام"، می گوید: "هنگامی که کودک شما دچار کج خلقی یا انحطاط روحی است، ممکن است در این حس غرق شده و دیگر قادر به کنترل احساسات خود نباشد. به جای اینکه بلافاصله او را به یک صندلی موجود در یک گوشه بفرستید، مهم است بگذارید بداند که با او احساس همدردی دارید". دکتر سیگل می گوید: "فرزند شما در بدترین حالتهایش به شما نیاز دارد." البته اکثر متخصصان معتقدند که تکنیک اعمال وقفه می تواند موثر باشد، اما مادامیکه به درستی و در موقعیت های مناسب استفاده شود، مخصوصاً برای بچه های بزرگتر از ۳ سال. آری براون، مشاور متخصص اطفال می گوید: " کودکان باید از هجمه های خاصی که ممکن است باعث آسیب به آنها شود، محفوظ بمانند".

اشتباهات معمول در استفاده از تکنیک وقفه

۱) استفاده بیش از حد از آن

علی رغم باور عمومی، تصور نمی شود که در زمان وقفه بچه ها به سوء رفتارهای خود فکر کنند. دکتر آیلین کندی مور، مشاور والدین و نویسنده "کودکان و نوجوانان عاطفی و اجتماعی سالم" می گوید: "تکنیک وقفه در درجه اول یک استراتژی برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع است". دکتر کندی مور توضیح می دهد: "در تاریخ جهان، هیچ کودکی تاکنون در مکان وقفه در مورد دلیل کاری که شما انجام داده اید، فکر نمی کند. آنها به خباثت این کار والدینشان می اندیشند. در واقع یادگیری پس از اتمام زمان وقفه شروع می شود، زمانی که می توانید بگوئید: "خوب، بیایید دوباره امتحان کنیم".

۲) معطوف بودن حواستان به کودکان طی زمان وقفه

دکتر کندی مور توضیح می دهد که وقفه اساساً یک تکنیک مبتنی بر سکون فکری و بی توجهی است. بچه ها عاشق جلب توجه هستند و در بسیاری موارد بی توجهی و بی محلی برای اعمال تنبیه کافی است. در حقیقت، "زمان وقفه" در اصل مخفف "زمان وقفه در تقویت و توجه" است، زیرا دکتر استاتس احساس می کند که توجه به سوء رفتار کودک، ولو با عکس العملهای منفی می تواند او را به اشتباه بیشتر تشویق کند. دکتر براون می گوید: "برای من، اعمال زمان وقفه به مفهوم نشاندن کودک روی یک صندلی شیطانی و یا گوشه ای از اتاق نیست، بلکه این به سادگی بی توجهی کوتاه مدت والدین به سوءرفتارهای کودکان است و به او اجازه می دهد ببیند که این سوء رفتار او منجر به از دست دادن توجه به او شده است".

۳) استفاده از آنها به بهانه و دلیل نامناسب

تحقیقات دانشگاه ایالتی اوکلاهما در Stillwater نشان داده است که اعمال تکنیک وقفه بهترین روش در کودکانی است که با پرخاش و انجام عامدانه خلاف چیزی که از او درخواست می شود، ساز مخالف می زنند. هنگامی که یک کودک برای انواع مختلف مشکلات و برای اغلب مخالفتهایش مورد اعمال تکنیک وقفه قرار گیرد، رفتار او ممکن است بدتر شود. برای مشکلات ساده تر، گاهی اوقات مذاکره با بچه ها فقط در مورد وعده پوره سیب زمینی و یا داشتن وقت بیشتر بازی با تبلت، رویکرد بهتری در آنها ایجاد می کند. در این گونه شرایط، این روشها را در نظر بگیرید:

جایگزین های تکنیک وقفه

- مندی سیلورمن، یک روانشناس بالینی در مرکز مطالعه اختلالات ADHD و اختلالات رفتاری در موسسه ذهن کودک در شهر نیویورک، نشان می دهد که تعریف رفتارهای مثبت برای کودکان مانند به آرامی بازی کردن و یا با مهربانی صحبت کردن و تقویت آنان گاهی اوقات بسیار بیشتر مفید است. ستایش یا ارائه پاداش برای این رفتارها، مانند گفتن "وای، شما چقدر قشنگ با اسباب بازی های خود بازی می کنید" یا دادن ستاره و برچسب به فرزندتان، او را به داشتن چنین رفتارهایی تشویق می کند.

- از لحن مناسب استفاده کنید. به جای عبارات شرطی از عبارات انگیزشی استفاده کنید. مثلاً به جای گفتن "ما می توانیم پنج دقیقه بیشتر در پارک بمانیم، اما فقط اگر کفش های خود را مرتب در کمد قرار دهی" می توانید او را به همکاری بیشتر دعوت کنید: "وقتی که کفش خود را در کمد می گذاری، می توانیم پنج دقیقه بیشتر در زمین بازی بمانیم".

- زمانی که خشمتان فرو رفت، اقدام کنید. آنگاه می توانید توضیح دهید، "ما اسباب بازی ها را پرتاب نمی کنیم زیرا پرتاب اسباب بازی خطرناک است".

تکنیک جدید و بهبود یافته از اعمال تکنیک وقفه

اگر از والدین بپرسید که چگونه از زمان وقفه استفاده می کنند، احتمالاً پاسخ های متنوع زیادی خواهید شنید، از داشتن صندلی برای نگه داشتن بچه ها تا بردن آنها به اتاقشان. از زمانیکه دکتر استاتس برای اولین بار در مورد وقفه نوشت، محققان بر مبنای تحقیقاتشان آن را برای بهتر شدن تغییر داده اند، به طوری که اکنون هم شفاف تر و هم موثرتر شده است:

مرحله ۱: یک هشدار روشن بدهید. بهترین تحقیق نشان می دهد که یک هشدار غیر تکراری درست قبل از هر وقفه، می تواند تعداد زمانهای وقفه مورد نیاز را تا ۷۴ درصد کاهش دهد. اگر فرزند شما در عرض پنج ثانیه همکاری لازم را نداشته باشد، سپس وقفه را اعمال کنید.

مرحله ۲: اعمال وقفه را به او اعلام کنید. هرچند شما ممکن است منتظر بمانید تا فرزندتان نسبتاً آرام شود، اما به طور خلاصه عمل اشتباه او را گوشزد کرده و او را به صندلی وقفه هدایت کنید. بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند فرزندتان را به اتاق خودش نبرید، زیرا او اسباب بازی ها، کتاب ها و چیزهای دیگر سرگرم کننده را آنجا در اختیار دارد. از سخنرانی بپرهیزید.

البته خوب است قبل از زمان وقفه یا بعد از آن یک توضیح ارائه دهیم، اما در طول آن نه. اگر چیزهایی مثل "من به شما در این مورد هزار بار گفتم"، "حالا شما بهای کار بدت را پرداخت می کنی" یا "من امیدوارم که در مورد آنچه که انجام دادی فکر کنی" را به او بگویید، شما به جای بی توجهی، توجه مفرطتان به عمل ناپسند کودکتان را به او نشان می دهید و همانگونه که ذکر شد، چنین توجه و حساسیتی ولو به شکل منفی، برای کودک به جای بازدارندگی، نقش انگیزشی ایفا می کند.

مرحله ۳: زمان را لحاظ کنید. در ابتدا دکتر استاتس پیشنهاد کرد که تا زمانی که مشکل را درک کنند بچه ها را در وقفه نگه دارید، حتی اگر نیم ساعت طول بکشد. اما امروزه بسیاری از والدین از قاعده "یک دقیقه برای هر سن کودک" استفاده می کنند. با این حال، تحقیقات اخیر انجام شده توسط دکتر تیموتی وولمر، استاد روانشناسی دانشگاه فلوریدا در گینهسویل، نشان می دهد که حتی زمان بندی کوتاه مدت یک تا سه دقیقه، حداقل برای کودکان ۳ تا ۵ ساله موثر است. وقفه به مدت طولانی ممکن است فرزند شما را در آینده به امتناع از زمان وقفه وادارد.

مرحله ۴: وقفه را برای او خسته کننده کنید. در طول زمان، با کودک خود صحبت نکنید و یا تماس با چشم نداشته باشید. خاموش ماندن ممکن است نیاز به تمرین داشته باشد، به خصوص اگر فرزند شما چیزهایی مثل "شما بدترین مادر جهان هستید" را بگوید یا سوالاتی مانند "چرا این کار را با من انجام می دهید؟" و "آیا می توانم یک لیوان آب بخورم؟" را بپرسد. مهم نیست که فرزندتان چه می گوید یا در طول زمان وقفه از شما چه می پرسد و چه می خواهد، آن را نادیده بگیرید.

مرحله ۵: هنگامی که زمان وقفه تمام می شود، به وقفه پایان دهید. مهم نیست که آیا فرزند شما هنوز خسته، غم انگیز یا گریان باشد. دکتر وولمر می گوید هنگامی که تایمر خاموش می شود، زمان صرف شده پایان می یابد.

کارکرد اعمال وقفه را چگونه رصد می کنید؟ اگر مراحل را پیگیری کنید، در عرض یک تا سه هفته باید وقفه مورد نیاز کمتر و کمتر شود. دکتر لارزلیر می گوید: "هنگامی که شما فرزندتان را برای بردن به وقفه صدا کنید و بدانید که چه چیزی می گویید، بچه ها یاد خواهند گرفت که گوش کنند".

اگر فرزندمان از رفتن به وقفه امتناع کرد، چه کنیم؟

- اعمال گزینه های دیگر. می توانید او را از یک امتیاز، مانند موبایل، تلویزیون و … محروم کنید. اگر او تصمیم به رفتن به وقفه نداشته باشد، بگویید: "خوب، پس فعلاً از تلویزیون خبری نیست" و از پیش او بروید.

- به ازای رفتار خوبش تخفیف دهید. شما ممکن است بگوئید: "مدت زمان معمول ۳ دقیقه است، اما اگر شما ساکت بنشینید، دو دقیقه کافی است".

- گاهی خودتان این کار را انجام دهید. اگر فرزند شما در عدم حضور شما امن است یا مثلاً یک فرزند بالغ دیگر دارید، به اتاق خود بروید و بگویید: "من سه دقیقه با شما صحبت نمی کنم، زیرا شما برادرتان را کتک زدید".