بیماری های دوران بارداری، چه عوارضی دارند؟

عوارض وبیماریهای دوران بارداری وحاملگی برخی زنان حامله از مشکلاتی رنج می­برند. این مشکلات می­تواند از نوع مشکل در سلامتی مادر، مشکل در سلامتی جنین، یا هردو باشد. حتی خانمی که قبل از بارداری در سلامتی کامل بوده است نیز، ممکن است پس از بارداری دچار عوارضی گردد. این عوارض ممکن است حاملگی را پرخطر نمایند.
یکی از کارهایی که باعث کاهش ریسک مشکلات می­شود، دریافت مراقبت­های قبل از حاملگی و تشخیص، درمان و مدیریت شرایط توسط کادر درمانی، پیش از وقوع آنهاست.

فشار خون بالا
فشارخون بالا یا بیماری فشارخون زمانی ایجاد می شود که، سرخرگ­هایی که خون را از قلب به اعضا می­رسانند، باریک شود. باریک شدن آنها باعث افزایش فشار در سرخرگ­ها می­شود. این بیماری در حاملگی ممکن است باعث سخت شدن خونرسانی به جفت شود. جفت وظیفه­ی رساندن مواد غذایی و اکسیژن را به جنین، بر عهده دارد. کاهش جریان خون، رشد جنین را کند می­کند و مادر را در خطر زایمان زودرس و مسمومیت حاملگی قرارمی­دهد.
زنانی که قبل از حاملگی فشار خون بالایی دارند، باید پیگیری و درمان بیماری خود را با داروهای موردنیاز در زمان حامگی نیز ادامه دهند. فشار خون بالایی که در زمان حاملگی به وجود می­آید، را بیماری فشارخون بارداریمی­نامند. فشارخون بارداری معمولاً در نیمه­ی دوم حاملگی ایجاد می­شود و پس از زایمان نیز از بین می­رود.
دیابت بارداری
دیابت بارداری زمانی اتفاق می­افتد، که خانمی که قبل از بارداری سابقه­ی دیابت نداشته­است، پس از آن به یکباره دچار دیابت می­شود.
بدن معمولاً قسمتی از غذایی را که میخوریم، به قند تبدیل می­کند، که به آن گلوکز میگوییم. گلوکز منبع اصلی انرژی در بدن است. پس از هضم غذا، گلوکز وارد خون می­شود تا انرژی بدن را تأمین نماید.
به منظور راه یافتن گلوکز از خون به درون سلول­های بدن، پانکراس هورمونی را ترشح می­کند که به آن انسولین می­گویند. در بیماری دیابت بارداری، تغییرات هورمونی که بر اثر بارداری ایجاد می­شود، باعث می­گردد بدن قادر به تولید انسولین کافی نباشد، یا اینکه نتواند از آن به خوبی استفاده کند. در چنین شرایطی گلوکز در خون باقی می­ماند و باعث ایجاد دیابت می­شود، که به آن قند خون نیز می­گویند.
مدیریت دیابت در بارداری، با عمل به دستورات پزشک، بهترین راه برای کاهش یا جلوگیری از مشکلات مرتبط با قند بالا در زمان حاملگی است. اگر قند بالا کنترل نشود، باعث ایجاد فشار خون بالا، مسمومیت حاملگی و بزرگ شدن بیش از اندازه­ی جنین و همچنین خطر زایمان به روش سزارین می­گردد.
عفونت­ها
عفونت­هایی که از طرق جنسی منتقل می­شوند ممکن است در زمان حاملگی یا زایمان، عوارضی را برای خانم حامله، حاملگی و نوزاد پس از زایمان، پدید آورد. برخی عفونت­ها می­توانند موقع زایمان و هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان، از مادر به نوزاد منتقل شود. برخی دیگر از عفونت­ها می­توانند در طی حاملگی از مادر به جنین منتقل شوند. بسیاری از این عفونت­ها با پیگیری به موقع و چکآپ­های قبل از حاملگی و بعد از زایمان قابل پیش­گیری و درمان هستند.
برخی عفونت­ها در بارداری می­تواند باعث ایجاد یا گسترش مشکلات زیر گردد:
-ختم بارداری یا سقط جنین (قبل از هفته ۲۰ بارداری)
-حاملگی خارج از رحمی (زمانی که جنین خارج از رحم و معمولاً در لوله­های فالوپ رشد می­کند)
-زایمان زودرس (قبل از کامل شدن ۳۷ هفته)
-وزن کم نوزاد متولد شده
-عیوب مادرزادی شامل: نابینایی، ناشنوایی، دفرمه شدن استخوان بندی و عقب­ماندگی ذهنی
-مرده ­زایی (پس از ۲۰ هفته حاملگی)
-بیماری در نوزاد (اولین ماه زندگی)
-مرگ نوزاد
-عوارضی در سلامتی مادر
اگر قصد بارداری دارید، قبل از حامله شدن با پزشکتان درباره­ی زدن واکسن یا یادآور واکسن آبله مرغان و سرخجه مشورت کنید. همچنین برخی واکسن­ها مانند واکسن آنفلوآنزا را می­توانید در دوران بارداری تزریق کنید. اگر عفونتی همچون عفونت­های مقاربتی دارید، در سریعترین زمان ممکن پزشکتان را در جریان قرار دهید، تا شانس داشتن یک حاملگی سالم را افزایش دهید.
با آزمایش زودهنگام و قبل از بارداری می­توان فهمید که آیا عفونت با درمان دارویی قابل درمان است یا خیر. اگر از عفونت خود اطلاع دارید و باردار هستید، در سریع­ترین زمان ممکن پزشکتان را در جریان قرار دهید. درمان زودهنگام، ریسک جنین و نوزاد را کاهش خواهد داد. حتی اگر عفونت قابل درمان نباشد، شما به همراه پزشکتان می­توانید قدم­هایی در حفظ سلامتی شما و نوزادتان بردارید.
مسمومیت حاملگی
مسمومیت حاملگی، شرایط پزشکی خطرناکی است که امکان دارد به زایمان زودرس و یا حتی مرگ ختم شود. دلیل این بیماری ناشناخته است، اما برخی از زنان ریسک ابتلای بالاتری دارند. ریسک فاکتورها شامل موارد زیر است:
-حاملگی اول
-داشتن مسمومیت حاملگی در بارداری قبلی
-مشکلات جسمی مانند: فشارخون بالا، دیابت، بیماری کلیوی و بیماری لوپوس منتشر
-سن ۳۵ سال و بالاتر
-داشتن بیش از دو جنین
-چاقی بیش از حد
زایمان زودرس
زایمان زودرس، به زایمانی گفته می­شود که قبل از ۳۷ هفته­ی بارداری اتفاق بیفتد. هر نوزادی که قبل از ۳۷ هفتگی به­دنیا بیاید، در بیشتر موارد ریسک بالایی برای انواع بیماری­ها خواهدداشت، زیرا برخی از اعضای بدن مانند ریه و مغز در هفته_های پایانی حاملگی و درست تا قبل از زایمان به موقع رشد وتکامل خود را ادامه می­دهند. (۳۹ تا ۴۰ هفته)
برخی موارد ریسک زایمان زودرس را افزایش می­دهند، از قبیل: عفونت­ها، رحم بزرگ شده یا کوچک شده و زایمان­های زودرس قبلی.
در بعضی خانم­ها، هورمون پروژسترون که به طور طبیعی در زمان حاملگی در بدن خانم­ها تولید می­شود، برای کمک به جلوگیری از زایمان زودرس استفاده می­شود. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۳ توسط محققان انستیتو ملی بهداشت کودکان و توسعه­ی انسانی انجام شد، آنان دریافتند که درمان هورمونی در خانم­هایی که به علت زایمان زودرس قبلی، ریسک بالایی برای زایمان زودرس دارند، ریسک آن را به یک سوم کاهش می­دهد.
ختم حاملگی / سقط جنین
سقط جنین، به اتمام حاملگی با دلایل طبیعی و قبل از ۲۰ هفتگی اتلاق می­گردد. علائم آن شامل لکه­بینی یا خونریزی واژینال، درد شکم و دفع مایع یا لخته از واژن، است. هرچند، خونریزی از واژن لزوماً به معنای سقط شدن جنین نخواهد بود. خانم­هایی که این علائم را در هر سنی از حاملگی مشاهده کردند، باید با پزشکشان تماس بگیرند.
مرده زایی
ختم حاملگی پس از هفته ۲۰ بارداری مرده زایی نامیده می­شود. تقریباً در نیمی از موارد گزارش شده پزشکان موفق به یافتن دلیل این مشکل نشده­اند. با این حال، مشکلاتی که ممکن است به مرده­زایی بیانجامد، شامل ناهنجاری­های کروموزومی­، نارسایی­های موجود در جفت، رشد ضعیف جنین، بیماری­های مزمن مادر و عفونت می­شود.

عوارض دیگر
عوارض دیگر شامل موارد احتمالی زیر است:
تهوع و استفراغ مداوم، هرچند که داشتن کمی تهوع یا استفراغ در بارداری و در سه ماه اول طبیعی است. برخی خانم­ها، علائم شدیدتری دارند، که ممکن است تا سه ماهه­ی سوم نیز طول بکشد.
علت شدت این مشکل که استفراغ شدید حاملگی نامیده می­شود، هنوز شناخته­شده نیست. علائم خانم­هایی که استفراغ شدید حاملگی دارند، شامل: تهوعی که برطرف نمی­شود، کاهش وزن، کم اشتهایی، کم آبی بدن و ضعف شدید است.
امکان دارد خانم­های مبتلا، برای دریافت مایعات و مواد غذایی در بیمارستان بستری شوند. برخی زنان پس از هفته­ی بیست حاملگی بهتر می­شوند، اما بقیه­ی آنها تا انتهای حاملگی از علائم این بیماری رنج می­برند.
کم­خونی فقر آهن، خانم­های باردار به علت افزایش میزان خون تولید شده در بدن به آهن بیشتری احتیاج دارند. کم­خونی فقر آهن (کمبود آهن در بدن)، مشکلی رایج در زمان بارداری است و به زایمان پیش از موعد و کمبود وزن نوزاد حین تولد منجر می­شود. علائم کمبود آهن در بدن شامل: احساس ضعف و خستگی، احساس تنگی نفس و رنگ پریدگی، است. دانشگاه زنان و مامایی در آمریکا مصرف ۲۷ میلی­گرم آهن را در روز که در تمام قرص­های مکمل پیش از زایمان وجود دارند، برای کاهش خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن توصیه می­کند. برخی خانمها ممکن است به مکمل های آهن با دوز بیشتری احتیاج داشته باشند، پزشکتان شما را مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم مکمل­های آهن را برایتان تجویز می­کند.

داشتن حاملگی سالم بهترین راه برای رسیدن به یک تولد سالم است. مراقبت و چکآپ­های قبل از تولد، شانس یک بارداری سالم را افزایش می­دهند. حتی بهتر است این مراقبت­ها قبل از اقدام به بارداری و توسط پزشکتان انجام شود.

مراقبتهای قبل از اقدام به بارداری
مراقبت­های قبل از بارداری به خانم­ها کمک می­کند، تا قبل از اینکه باردار شوند قدم­هایی به سوی بارداری سالم بردارند.
خانم­ها با انجام کارهای زیر می­توانند به داشتن بارداری سالم و تولد یک نوزاد سالم قبل از اینکه باردار شوند، کمک کنند.
-برنامه­ریزی برای باردار شدن
-افزایش مصرف فولیک اسید در طول روز (ویتامینی از گروه ویتامین­های ب) به ۴۰۰ میکروگرم در روز
-از کارکرد درست سیستم ایمنی بدن اطمینان حاصل کنند.
-دیابت و بیماری­های دیگر را کنترل کنند.
-به وزن مطلوب خود برسند.
-در مورد سابقه­ی بیماری­ها در خانواده­ی خود و همسرشان اطلاع حاصل کنند.
-افسردگی، اضطراب و سایر بیماری­های روحی را درمان کنند.

مراقبت­های پیش از تولد
خانم­هایی که مشکوک به بارداری هستند، باید با دکتر ملاقات کرده و مراقبت­های پیش از تولد را آغاز نمایند. مراقبت­های پیش از تولد معمولاً شامل تست فیزیکی، اندازه گیری وزن و آزمایش ادرار است. بسته به سن حاملگی پزشک درخواست آزمایش خون و تصویربرداری­هایی مانند سونوگرافی را می_دهد. پزشک همچنین در مورد سلامت مادر و جنین و هر سؤال دیگری در مورد بارداری با شما صحبت می­کند.
مراقبت­های پیش از بارداری و پیش از تولد به جلوگیری از عوارض حاملگی و افزایش اطلاعات خانم در رابطه با کارهای مهمی که می­تواند برای حفاظت از نوزاد و داشتن یک بارداری سالم انجام دهد، کمک کند. با مراقبت­های پیش از تولد می­توانید:
-ریسک ابتلا به عوارض حاملگی را کاهش دهید. پیروی از رژیمی سالم و امن، ورزش روزانه تحت نظر پزشک و پرهیز از قرار گرفتن در معرض مواد خطرناک مانند سرب و تشعشعات، می­تواند به کاهش مشکلات بارداری و افزایش احتمال سلامتی جنین،کمک کند. کنترل شرایط موجود، مانند فشار خون و دیابت، برای جلوگیری از عوارض خطرناک آنها بسیار مهم است.
-ریسک ابتلای جنین و نوزاد را کاهش دهید. استنشاق دود توتون و مصرف الکل در حاملگی، ریسک سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، را افزایش می­دهد. همچنین، مصرف الکل، ریسک اختلالات جنینی ناشی از مصرف الکل را افزایش داده و باعث ایجاد مشکلاتی از جمله ناهنجاری در خصوصیات ظاهری، سر کوچک، هماهنگی ضعیف، حافظه­ی ضعیف، کم­هوشی و مشکلاتی در قلب، کلیه­ها و استخوان­بندی، می­شود. بر طبق مطالعه­ی جدیدی که در انستیتو ملی سلامت انجام شد، این مشکلات به همراه چند مشکل دیگر، در صورت مصرف کم الکل نیز رخ می­دهد.
-همچنین، خوردن ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید بصورت روزانه، ریسک اختلالات رشته­های عصبی را تا ۷۰ درصد کاهش می­دهد. بیشتر ویتامین­های پیش از زایمان، ۴۰۰ میلی­گرم فولیک اسید به همراه ویتامین­های دیگر را که برای رشد جنین نیاز است، دارا می­باشد. فولیک اسید همچنین در غذاهایی مانند غلات، نان، پاستا و سایر مواد غذایی تهیه شده از غلات، وجود دارد. گونه­ی دیگری از فولیک اسید (که فولات نامیده می­شود)، در آب پرتقال، سبزیجات برگ­دار سبز (مانند کلم پیچ و اسفناج) وجود دارد، اما فولات مانند اسید فولیک قابلیت جذب خوبی ندارد.
از امن بودن داروهای مصرفی، اطمینان حاصل کنید. برخی داروها مانند داروهایی که برای درمان آکنه استفاده می­شود و برخی مکمل­های تغذیه­ای گیاهی، در بارداری منع مصرف دارند، چون به جنین آسیب می­رسد.