علل یبوست در نوزادان، همراه با تشخیص درست آن

اکثر ما اطلاع کافی در مورد بافت درست یا صحیح مدفوع نداریم. بیشتر خانمها مدفوع سخت یا ضخیم را نشانه ی یبوست میدانند.

واژه نامه پزشکی دورلند، یبوست را به عنوان " دفع خیلی دیر مدفوع یا دفع به سختی آن" معرفی کرده است. تا شش ماهگی فواصل نرمال دفع مدفوع به شکل قابل توجهی در نوزادان مختلف متفاوت است، یعنی یبوست میتواند از چندبار در روز تا یکبار در هفته رخ دهد. البته علت اولیه یبوست در کودکان، تخلیه دیر مدفوع نیست، بلکه وجود مشکل در دفع آن است.

تشخیص درست یبوست در نوزاد:

اکثر ما اطلاع کافی در مورد بافت " درست یا صحیح" مدفوع نداریم. بیشتر خانمها مدفوع سخت یا ضخیم را نشانه ی یبوست میدانند. مدفوع طبیعی نوزادان، زرد یا کمی سبز و با بافتی مثل خامه یا خمیر(حریره مانند) خواهد بود.

این شکل از مدفوع به دلیل عملکرد روده ها، نگهداری آب موجود در فیبر غذای مصرفی، وضعیت آب بدنی نوزاد و تجمع باکتریهای خوب (فلورا flora) معمول و طبیعی است.

نقش شیر مادر :

احتمال ابتلا به یبوست برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، بسیار کم است. زیرا شیر مادر نسبت به شیر خشک راحت تر هضم میگردد. ولی اگر فرزندتان با شیر خشک تغذیه میشود و دچار مشکل در دفع مدفوع است، پیشنهاد میشود اول غلظت شیر خشک مصرفی آن را بررسی کنید.

معمولا توصیه میشود که از دادن مایعات اضافی به شکل آب(قبلا جوشانده و سپس خنک شده) به نوزادانی که هنوز با خوردن خوراکی های سفت آشنا نشده اند خودداری شود. اگر طی ماههای گرم سال به تشنگی فرزندتان مشکوک هستید،میتوانید وعده های شیردهی یا مقدار آن را افزایش دهید.

مطمئن باشید بدن شما ، برای پشتیبانی از نیاز فرزندتان شیر بیشتری تولید خواهد کرد، بنابراین نوزادان به آب نیازی ندارند. در نوزادان شیر خشکی به دلیل وجود مقادیر بیشتر آهن و پروتئین، ممکن است اختلالاتی در عملکرد روده ها پدیدار شود.

علت های شایع یبوست در نوزادان:

مکمل آهن:

یکی از علتهای اصلی ایجاد یبوست در هر گروه سنی، مکملهای آهن میباشند. در نتیجه اگر نوزادتان با نوشیدن شیرخشک معمولی دچار یبوست نشد و با مصرف شیر خشک با مکمل به یبوست مبتلا شد، بنابراین پیشنهاد میشود که فرزندتان را با شیر خشک معمولی شیر دهی کنید. در شرایطی که وضعیت سلامت نوزادتان مناسب است اجباری نیست شیر خشک فرزندتان را تغییر دهید.

فلورای(میکروبهای خوب) دستگاه گوارشی:

روده نوزاد در هنگام تولد عاری از هر گونه میکروب و میکروارگانیسمی است، اما پس از تولد به سرعت باکتریهای مختلفی همراه غذا به آن راه مییابد.

تنها ماده ای که تا قبل از تولد نوزاد از روده های جنین عبور میکند، مایع آمنیوتیک است. در روند زایمان واژنی، باکتریهایی که باعث تشکیل " فلورای روده" میشوند، از مادربه فرزند منتقل میشوند.

کلستروم یا شیر اولیه مادر حاوی مقادیری از پریبیوتیک ها perbiotics است. پریبیوتیک ها غذای اصلی باکتری ها به شمار می آیند و هنگامی که نوزاد از شیر مادر تغذیه میکند، روده نوزاد محل مناسبی را برای رشد و گسترش آنها مهیا میسازد.

البته برای نوزادان به دنیا آمده از طریق سزارین این اتفاق نمیافتد و ممکن است عدم تشکیل فلورای روده مشکلاتی برای دستگاه گوارش به وجود آورد. شواهد بسیاری برای اثبات فواید باکتریهای پروبیوتیک در پیشگیری و مدیریت اختلالات گوارشی مثل"کولیک" و یبوست وجود دارد.

همچنین این باکتریها برای بهبود سیستم ایمنی نیز مفید هستند. بخاطر همین دلایل است که نوزادان به دنیا آمده از طریق سزارین نباید با مکملهای خوراکی حاوی باکتریهای پروبیوتیک(rich in bifidobacteria ) تغذیه شوند. پژوهش ها شدیدا توصیه میکنند که مادران حداقل به مدت31 روز فرزندانشان را با شیر مادر تغذیه کنند.

خوراکی های گوناگون و دگرگونی های گوارشی:

ممکن است، طی دورانی که فرزندتان را با خوراکی های گوناگون آشنا میکنید، یبوست بیشتر رخ دهد. مهم است که طی این دوره، مایعات کافی و نیز فیبرهای خوراکی نگهدارنده آب( به شکل میو هها و سبزیها) استفاده شود.

به یاد داشته باشید که منبع اصلی تغذیه نوزادان تا یکسالگی، شیر است. در این مرحله کودک با مزه ها و بافتهای جدیدی آشنا میشود. طی این دوران نیاز به دفع مدفوع در کودکان مختلف، بر اساس خوراکیهای مصرفی آنها متغیر خواهد بود.

باید دقت کنید که در اوایل آشنا کردن نوزاد با مواد غذایی سفت، این کار را مرحله به مرحله انجام دهید، یعنی از بافتهای نرمتر آغاز و کم کم او را با بافتهای سفت تر غذایی آشنا کنید. اگر تغییر بافتها ی غذا به سرعت صورت گیرد، هماهنگی احساس بافتهای خوراکی بر هم میخورد و از آنجا که استفاده از غذاهای سفت مستلزم جویدن زیاد است، ممکن است باعث اخلال در روند هضم و حرکت روده ها شود.

خوارکیهای تخمیرپذیر:

به گفته برخی از مادران، زمانی که فرزندشان را با خوراکیهای سفتی که دارای فیبر نگهدارنده آب بوده تغذیه کرده اند(مثل انبه) نوزادانشان دچار یبوست شده اند. به تازگی پژوهشی در مورد تعدادی از تخمیرشونده های سریع FODMAPS صورت گرفته است.

این خوراکی ها حاوی قند طبیعی هستند و از آنجایی که سریعاًاز طریق باکتری روده تخمیر میشوند، قادر به ایجاد مشکلاتی مانند درد، تورم، حالت تهوع و اسهال یا یبوست هستند. حذف خوراکیهایی که سرشار از FODMAPS هستند، باعث کاهش مشکلات میشود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

دارو:

ممکن است، گهگاه استفاده از دارو نیز ضروری باشد. زیرا لازم است که این مشکل به نحوی برطرف شود. از همین روی باید دفع دردناک و مدفوع سفت به موقع تشخیص داده شود، زیرا تاثیر روانی منفی را در ذهن کودک برجا میگذارد و منجر به نگهداشتن مدفوع از سوی کودک میشود.

ممکن است، این درد بخاطر توده مدفوعی سفت شده یا ابتلا به پارگی یا شقاق باشد. این مشکل میتواند باعث فشار زیاد مدفوع شود و مستلزم خارج کردن توده مدفوع در درمانگاه است.

منبع: چی نیاز داری