صبحانه برای کودک، وقتی حذف می شود

وعده‌های غذایی در سلامت فرد جایگاه ویژه‌ای دارند و این وعده ها علاوه بر اینکه در زمان مشخصی باید میل شوند، اینکه چه چیزی خورده شود هم در سلامتی مصرف‌کنندگان بسیار موثر است و مهمترین وعده غذایی صبحانه بوده که حذف صبحانه عامل ایجاد کم خونی کودکان است.
حذف صبحانه با هر هدفی، اشتباهی بزرگ است. وقتی یک وعده غذایی را حذف می‌کنیم، بدن دچار ولع خوردن می‌شود. یعنی سیستم‌های حفاظتی بدن تصور می‌کنند که دچار قحطی شده‌اند و به این جهت مکانیزم‌های مختلفی را به کار می‌اندازد. در ولع خوردن خیلی بیشتر از آنچه نیاز داریم، می‌خوریم و همین سبب چاقی می‌شود. دلیل دیگر هم اینکه بدن برای حفظ حیات و انرژی‌های ذخیره‌ سوختش را پایین می‌آورد. این کاهش سوخت، وقتی در وعده‌های دیگر مقدار زیادی انرژی دریافت می‌کنیم به صورت چربی در بدن و به ویژه در شکم ذخیره می‌شود.
بیشتر چاقی‌های نشیمن‌گاه، پهلو، شکم و ران ها که در خانم ها شایع تر است به همین علت است. صبحانه نخوردن در بچه ها هم سبب چاقی می‌شود. زیرا آن ها برای فعالیت مغزشان نیاز به قند خون بالایی دارند. به همین دلیل گرایش عجیبی به خوردن شیرینی ها پیدا می‌کنند. بیشتر خانواده‌های بی‌فکر و بی‌توجه به سلامت کودک، میان وعده‌ای هم برای بچه آماده نمی‌کنند و برای تغذیه پول تو جیبی به او می‌دهند که این پول صرف خرید هله‌هوله می‌شود که در بردارنده انرژی هستند، ولی در قبال انرژی که ایجاد می‌کنند، مواد مغذی لازم برای رشد و نمو بچه را ندارند. کودکانی که صبحانه نمی‌خورند در خطر کمبودهای مواد گروه B و کم‌خونی‌ هستند.
اگر ما برای حذف صبحانه علت‌یابی کنیم به فاجعه‌ای بزرگتر برای سلامتی روبه‌رو می‌شویم که دو علت برای آن وجود دارد. یا شام دیرهنگام و سنگین میل شده است یا شب زنده‌داری‌ها و روز خوابی‌ها جایگزین یکدیگر شده است. به خصوص مساله زود خوابیدن که در افراد رشد یافته و در حال رشد، اهمیت ویژه‌ای دارد. یعنی هر چه زودتر بعد از غروب آفتاب استراحت کنیم و فاصله سه ساعته بین شام و خواب ایجاد کنیم، صبح بسیار با نشاط و با اشتها از خواب بیدار شده و صبحانه‌ای خواهیم خورد که تمام برنامه‌ریزی لازم برای تولید و توزیع انرژی در تمام سیستم‌های بدن را تنظیم می‌کند.
با غروب آفتاب شیفت و نوع هورمون‌های بدن کاملاً عوض شده و هورمون‌های بازسازی؛ جایگزین سم زدایی و ترشح هورمون رشد در بچه ها می‌شود. از این جهت زنانی که مایلند طراوت و جوانی شان را حفظ کنند، حداکثر پیش از ساعت ۱۱ باید برای خواب آماده شده و ساعت ۱۱ به خواب کامل بروند. بچه ها هم باید برای مشق‌های زیاد و بی‌فایده یا فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بیدار نمانند؛ چرا که بدنشان فرصت بازسازی را از می‌دهد و قدرت یادگیری و یادآوری آن ها به دلیل عدم استراحت کامل مغز و آمادگی بدن کاهش پیدا می‌کند. ضمن اینکه با حذف صبحانه و کم شدن میزان گلیکوژن ذخیره، حواس جمعی در کلاس نخواهند داشت و یادگیری شان تضعیف می‌شود.
باید کودکان و نوجوانان را وادار به زودخوابیدن و عدم نشستن طولانی مدت جلوی برنامه‌های تلویزیونی کرد. چرا که نه تنها خودشان آسیب رسان هستند، بلکه نظم بیولوژیکی بدن را هم به هم می‌ریزند. این دیر خوابیدن و صبحانه نخوردن سبب کاهش روند رشد قدی و عدم گسترش فکر و اندیشه آن ها می‌شود. در بزرگسالان و به ویژه خانم‌ها عوارض عمده آن پیری زودرس و از دست دادن طراوت پوست است.
صبحانه بهترین وعده غذایی است که سبب می‌شود مقدار قند و پروتئینی که بدن برای ساخت و جایگزینی انواع و اقسام ترکیبات دفاعی و سیستم دفاعی و ایمنی لازم دارد در اختیارش گذاشته شود. از همین رو همواره توصیه می‌شود این صبحانه مجموعه‌ای از کربوهیدرات‌های پیچیده و پروتئین باشد.
برای کربوهیدرات‌های پیچیده می‌توان از غلات نام ببریم، مانند نان‌های سبوس‌دار. تلفیق نان با انواع و اقسام مواد پروتئینی مثل پنیر و مغزها و دانه‌های گوناگون مانند گردو یا نان و عدسی، نان و کوکو سیب زمینی، نان و شامی خصوصاً برای بچه‌ها بسیار مفید است. توصیه می شود برای اینکه بدن‌مان را با شرایط اکولوژیکی محیط زندگی‌مان هماهنگ کنیم و مثلث حفظ حیات که شامل میزبان، محیط و عوامل بیماری‌زا زنده و پویا باشد و همواره توان مقابله با عوامل بیماری زا داشته باشیم، میوه‌ها و سبزیجات همان فصل را به وعده صبحانه اضافه کنیم. سبزی خوردن‌های فصل یا میوه‌های فصل که می‌تواند گاهی نان و پنیر و انگور، نان و پنیر و طالبی یا مخلوطی از هفت غله با شیر باشد، برای صبحانه مفید است. در هفت روز هفته، هفت وعده صبحانه داریم که برای هر روز آن می توان برنامه خاصی داشت و برنامه‌ریزی کرد که روزی یک ماده از مواد غذایی را بخوریم.
به طور نمونه نان، تخم‌مرغ، گوجه‌فرنگی و خیار با نان یا مخلوطی از غلات همراه با شیر مثل شیربرنج یا فرنی می‌تواند ویتامین‌های مورد نیاز بدن را به ویتامین‌های محلول در آب و چربی و مواد معدنی که بالغ بر ۱۶ ماده معدنی ساختاری و کلیدی و هدایتی و ۲۰ اسید آمینه که برای بچه ها ضروری و حیاتی است تبدیل کند. باید مواد اولیه و سالم را در اختیارش بگذاریم تا سلول های سالم را آماده کنند. سلول‌های سالم، بافت سالم و بافت سالم ارگان‌های سالم برای بدن فراهم می‌کند.
این طرز تفکر صحیح نیست که هر چه توانایی مالی بیشتری داشته باشیم، زندگی‌مان کیفیت بهتری دارد. مشکل، آگاهی نداشتن از یک تغذیه صحیح است. چه بسا ما بیماری‌های بسیار سخت‌علاج و لاعلاج را در طیف مرفه جامعه مشاهده می‌کنیم که آن ها به جای اینکه از این امکانات خدادادی یا نعمت‌های الهی که در اختیارشان است استفاده بهینه کنند و کیفیت تغذیه و منش زندگی‌شان را بهبود بخشند، به زیاده روی پرداخته و حجم غذاهایشان را بالا می‌برند. به تنوع و تناسب تغذیه توجه نمی‌کنند. اما ما با هر امکانات اقتصادی و با تلفیق غلات، حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات، مغزها و دانه‌ها به مقدار خیلی جزیی با هر امکانات اقتصادی نیازهای اساسی و کلیدی سلول های بدنمان را در اختیارشان قرار می‌دهیم.
برخی افراد پس از بیدار شدن به دلیل بی‌اشتهایی یا به خاطر استفاده زیاد از چربی‌ها و نمک‌ها احساس عطش می‌کنند. معمولاً برای افرادی که در معرض خطر چاقی و کم خونی هستند توصیه می‌کنیم پیش از خوردن غذا چای نخورند و حداقل دو ساعت پس از غذا چای بنوشند تا مانعی برای جذب آهن نباشد. به جای چای، اگر اشتها ندارند به ویژه بچه ها، در فصل مرکبات از آب پرتقال بصورت خالص یا مخلوطی از میوه های دیگر مثل نارنج و نارنگی استفاده کنند.
بهترین نوشیدنی برای شروع روز، یک لیوان آب است. آب اشتها را تلطیف می‌کند و می‌تواند به سم زدایی و دفع مواد زاید بدن کمک کند. چای شیرین مناسب نیست، چون از آغاز صبح میزان قندی را که سبب افزایش سطح قند خون می‌شود، بالا برده و روی پانکراس تاثیر می‌گذارد. پانکراس برای تعدیل آن انسولین ترشح می‌کند و تکرار آن باعث فرسودگی زودهنگام لوزالمعده یا پانکراس شده و زمینه بروز دیابت را فراهم می‌کند.